به گزارش پایگاه خبری دانا،بر اساس قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب سال ۱۳۷۰، حداقل عیدی کارگران دو برابر حداقل حقوق پایه و حداکثر عیدی به شرطی که از مصوبه قانون کار بیشتر نشود، سه برابر پایه حقوق خواهد بود لذا کلیه کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون کار مکلفند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار، معادل ۶۰ روز آخرین مزد به عنوان عیدی و پاداش بپردازند و مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارگران نباید از معادل ۹۰ روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند
لازم به ذکر است که پرداخت عیدی به کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاه‌ها مشغول به کار بوده اند هم الزامی است و به موجب تبصره یک ماده واحده مذکور، مبلغ پرداختی به کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاه کار کردند باید به مأخذ ۶۰ روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه شود.
تمام کارگران مشمول قانون کار صرف نظر از محل اشتغال و نوع کارگاهی که در آن کار می‌کنند اعم از دولتی، خصوصی، تعاونی، صنعتی، کشاورزی و خدماتی به میزان مقرر در مصوبه فوق از عیدی و پاداش سالانه برخوردار خواهند بود و میزان عیدی آن‌ها متفاوت از میزان عیدی کارکنان دستگاه‌های اجرایی و دولتی است.
اسفند سال گذشته افزایش حداقل دستمزد کارگران در شورای عالی کار ۵۷.۴ درصد تصویب شد که پایه حقوق کارگران را از دو میلیون و ۶۵۵ هزار تومان به ۴ میلیون و ۱۷۹ هزار تومان افزایش داد.
با توجه به اینکه حداقل دستمزد در سال جاری به ۴ میلیون و ۱۷۹ هزار تومان رسید، کارفرمایان باید دو ماه پایه حقوق را به عنوان حداقل و سه ماه پایه حقوق را به عنوان حداکثر میزان عیدی به کارگران خود بپردازند لذا امسال کارگران حداقل ۸ میلیون و ۳۵۸ هزار تومان و حداکثر ۱۲ میلیون و ۵۳۷ هزار تومان عیدی و پاداش دریافت خواهند کرد.
میزان عیدی کارگران بسته به مدت قرارداد و کارکرد آن‌ها متفاوت است و بسته به سنوات و تعداد روز‌هایی که کار کرده‌اند، مستحق دریافت عیدی هستند.
عیدی و پاداش پایان سال را کارگرانی کامل می‌گیرند که یکسال در آخرین کارگاه یا محل کار مشغول کار بوده و ارتباطشان را با محل کار قطع نکرده باشند.
اما قانون در مورد عیدی و پاداش کارگران ساعتی، پاره وقت و فصلی و حتی مستعفی و اخراجی هم ملاحظاتی داشته و میزان عیدی این گروه از کارگران را مشخص کرده است.
عیدی و پاداش کارگران پاره وقت
مطابق ماده ۳۹ قانون کار، مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده به کار اشتغال دارند به نسبت ساعات کار انجام گرفته محاسبه و پرداخت می‌شود. مثلا اگر کارگری بعد از ۶ ماه کار کردن بنا به دلایلی از قبیل عدم نیاز کارفرما، بحران‌های اقتصادی، بیماری و کرونا بیکار شده باشد، کارفرما مکلف است عیدی او را متناسب با ۶ ماه کارکرد پرداخت کند.
عیدی و پاداش کارگران ساعتی
در مورد کارگران ساعتی که حقوق ماهانه ثابت نداشته و دستمزد آن‌ها در ماه متغیر است برای محاسبه عیدی و پاداش، میانگین حقوق سه ماه آخر خدمت آن‌ها مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.
عیدی و پاداش کارگران فصلی
مبلغ پرداختی بابت عیدی و پاداش به کارگران کارگاه‌های فصلی مشمول قانون کار و کارگران سایر کارگاه‌های مشمول که کمتر از یک سال در کارگاه کار کرده اند باید بر مأخذ ۶۰ روز و به نسبت ایام کارکردشان در سال محاسبه شود.
عیدی و پاداش کارگران کارمزدی
مزد مورد عمل در محاسبه وجوه عیدی و پاداش پایان سال به کارگران کارمزدی عبارت از متوسط کارمزد دریافتی آن‌ها بر حسب مدت ایام کارکرد در سال است.
عیدی و پاداش کارگران اخراجی و مستعفی
کارگرانی که در طول سال با کارفرما قطع رابطه می‌کنند، کارگرانی که در طول سال از خدمت مستعفی، اخراج یا بازنشسته می‌شوند و یا به شکلی رابطه آنان با کارگاه قطع می‌شود، به نسبت مدت کارکرد و ماه‌هایی که کار کرده‌اند مستحق دریافت عیدی و پاداش سالانه خواهند بود.
عیدی کارگران در مرخصی استعلاجی
در صورتی که مدت مرخصی استعلاجی به تایید سازمان تأمین اجتماعی رسیده باشد مطابق با ماده ۷۴ قانون کار جزو سابقه کارگر محسوب می‌شود لذا روز‌های مذکور مشمول پرداخت مزایایی از قبیل سنوات خدمت، حق اولاد، مرخصی استحقاقی و عیدی و پاداش سالانه بوده و کارفرما موظف به پرداخت آن است.
عیدی و پاداش کارگران آزمایشی
دوره آموزشی و یا دوره آزمایشی قرارداد کار جزو سابقه کاری محسوب می‌شود و مطابق ماده ۱۱ قانون کار باید تمام حقوق و مزایای این دوره من جمله سنوات و عیدی و پاداش از جانب کارفرما پرداخت شود؛ بنابراین آن دسته کارگرانی که به شکل آزمایشی به خدمت گرفته می‌شوند مشمول دریافت عیدی و پاداش می‌شوند و کارفرما مکلف است تمام حقوق دوره آزمایشی را پرداخت کند و چنانچه قطع رابطه کاری از سوی کارگر باشد طبعا به میزان مدت انجام کار باید حقوق و مزایا دریافت کند.
مبنای محاسبه عیدی و پاداش سالانه کارگران در کارگاه‌هایی که طرح طبقه‌بندی مشاغل دارند، مزد گروه و پایه یا مزد مبنا و در واحد‌های فاقد طرح طبقه‌بندی، مزد ثابت یعنی مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل خواهد بود.
با وجود آنکه پرداخت عیدی و پاداش آخر سال کارگران همواره برای تامین اقلام ضروری و افزایش رفاه و آرامش خاطر خانوار‌های کارگری مورد تاکید قرار گرفته، اما در برخی واحد‌ها و صنوف، پرداخت عیدی به دلایل مختلفی از جمله نبود نقدینگی با تاخیر همراه می‌شود که کمک چندانی به تامین مایحتاج خانوار‌های کارگری در پایان سال نمی‌کند لذا انتظار می‌رود کارفرمایان این واحد‌ها همراهی و مساعدت بیشتری در پرداخت عیدی و پاداش به کارگران خود داشته باشند و آن را قبل از پایان سال به دست کارگران برسانند تا بتوانند مایحتاج ضروری و مورد نیاز خانوار را با کمترین دغدغه تهیه کنند.
ملاک گرفتن سبد معیشت برای کارگران مشخص شد + جزئیات
نماینده کارگران در شورای عالی کار در گفت‌وگویی، با اشاره به برگزاری اولین جلسه کمیته مزد ۱۴۰۲ در روز چهارشنبه ۱۲ بهمن ماه ۱۴۰۱ با حضور شرکای اجتماعی گفت: خواسته کارگران مانند سال‌های قبل توجه به دو موضوع اصلی یعنی نرخ تورم و سبد معیشت است.
وی گفت: دستمزد باید با توجه به نرخ تورم و به گونه‌ای تعیین شود که کارگران بتوانند از پس هزینه‌های حداقلی زندگی خانوار بربیایند؛ بنابراین برای ما سبد معیشت و محاسبه‌ی آن، اولویت اصلی است.
نماینده کارگران در شورای‌عالی کار در ارتباط با ادعای تورم‌زا بودن دستمزد که از هفته‌های قبل توسط برخی نمایندگان و مقامات دولت مطرح شده نیز گفت: دستمزد کارگران هیچ وقت تورم زا نیست، تورم را نمی‌سازد بلکه دنباله‌روی تورم است؛ دستمزد هیچ زمان پیشتاز تورم نبوده و نخواهد بود؛ بنابراین معادله را برعکس متوجه شده‌اند.
وی درباره اینکه عده‌ای می‌گویند نرخ‌ها قرار است به شهریور ۱۴۰۰ برگردد گفت: ما بار‌ها اعلام کرده ایم اگر موفق شدند و قیمت‌ها و تمام قیمت‌ها را به شهریور ۱۴۰۰ بازگردانند، ما به دنبال افزایش دستمزد نیستیم.
تاجیک بیان کرد:مقرر شد نمایندگان دولتی داده‌های لازم برای محاسبه سبد معیشت را در جلسه بعدی ارائه دهند. با توجه به اینکه زمان زیادی تا پایان سال نداریم و با توجه به اینکه چارچوب محاسبه سبد معیشت مشخص است، داده‌های لازم را بیاورند تا در جلسه بررسی و بتوانیم در کوتاه‌ترین زمان عدد سبد معیشت را به دست آوریم تا بتوانیم وارد جلسات شورای عالی کار شویم.
نماینده کارگران در شورای عالی کار گفت:جلسات کمیته دستمزد ۱۴۰۲ از این پس سه شنبه‌ها ساعت ۱۶ بعد ازظهر خواهد بود.
۲ شرط مهم برای تعیین دستمزد کارگران چیست؟
فتح‌الله بیات، رئیس اتحادیه کارگران قراردادی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، درباره دستمزد سال آینده کارگران گفت: هنوزجلسات کمیته مزد آغاز نشده است و تاکنون یک جلسه شورای‌عالی کار برگزار شده است، اما وارد بحث تخصصی مزد نشده‌اند.
وی با بیان اینکه توجه به ماده ۴۱ قانون کار یکی از ملاک‌های اصلی در تعیین دستمزد است افزود: در کمیته دستمزد باید سبد معیشت تعیین شود و علاوه بر آن نرخ تورمی که از سوی بانک مرکزی تعیین می‌شود مورد توجه قرار گیرد و نظر نهایی مرکز آمار لحاظ شود.
بیات در بعد کلی دیدگاه دستمزد گفت: تعیین مزد باید طبق قانون وماده ۴۱باشد. نرخ تورم را یا بانک مرکزی یا مرکز آمار اعلام می‌کند، معمولاً‌از بانک مرکزی استعلام می‌کنند. نرخ تورم مدام در حال افزایش است. قیمت‌ها رو به افزایش خواهد بود، این مسئله رشد را نشان می‌دهد، این وظیفه‌ی شورای‌عالی کار است که به بحث دستمزد ورود کند. سال گذشته میزان سبد معیشت حدد ۹میلیون تومان تعیین شد، دریافتی کارگردر نهایت حدود ۶میلیون تومان تعیین شد و باز۳میلیون تومان با سبد ۹میلیون تومانی فاصله داشت. این فاصله‌ها از سنوات گذشته روی هم انباشته شده است، این مسئله برای کارگر و کارفرما خوب نیست. هر چقدر فاصله نرخ تورم با قدرت خرید کارگران افزایش یابد، سفره کارگر کوچک‌تر می‌شود.
وی اظهارکرد: باید به سمتی پیش رویم که قدرت خرید کارگران حفظ شود. با توجه به اینکه بیش از نیمی از جمعیت کشور را کارگران تشکیل می‌دهند، افرادی هستند که تولید داخل را مصرف می‌کنند، بنابراین افزایش قدرت خرید جامعه کارگران می‌تواند به رونق تولید داخلی کمک کند.
رئیس اتحادیه کارگران قراردادی بیان کرد: سفره کارگران روز به روز در حال کوچک شدن است که شایسته جامعه کارگری نیست. کارگران به دنبال صدقه نیستند، بلکه به دنبال اجرای قانون برای بحث دستمزد هستند. حداقل‌ها کفاف زندگی جامعه کارگری را نمی‌دهد.
بیات افزود: تا لحظه‌ای که شورای‌عالی کار برای دستمزد تصمیم گیری کند که احتمالاً به اواخر بهمن ماه می‌رسد، نماینده کارگر و کارفرما و دولت باید سبد معیشت کارگری را استخراج کنند.
انتقاد شدید بازنشستگان به مبلغ عیدی امسال
نکته مهم درباره عیدی امسال اینجاست که در بخشی از مصوبه دولت به روال هر سال، عیدی بازنشستگان کارگری نیز مشمول رقم یکی میلیون و ۸۰۰ هزار تومان دانسته شده: «میزان پرداخت پاداش آخر سال (عیدی) بازنشستگان، مستمری‌بگیران، حقوق وظیفه از کارافتادگی، حقوق وظیفه وراث مستخدمین متوفای مشمول صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی، نیرو‌های مسلح و سایر صندوق‌های بازنشستگی و نیز شهدا و جانبازان از کار افتاده کلی نیز به مبلغ ثابت ۱۸ میلیون ریال، حسب افراد، از محل بودجه مصوب صندوق بازنشستگی یا دستگاه اجرایی مربوطه، قابل پرداخت است.»
این درحالی است که کارگران مشمول قانون کار امسال حداقل ۸ میلیون و ۳۵۸ هزار تومان و حداکثر ۱۲ میلیون و ۵۳۷ هزار تومان عیدی و پاداش دریافت خواهند کرد.
یدالله فرجی (فعال صنفی بازنشستگان) با انتقاد از این رقم ناعادلانه می‌گوید: سال‌هاست می‌گوییم عیدی بازنشستگان کارگری باید برابر با عیدی کارگران شاغل باشد.
او ادامه می‌دهد: دولت‌ها هر سال به صورت غیرقانونی عیدی ما را برابر با عیدی بازنشستگان کشوری و لشگری تعیین می‌کنند در حالیکه ما از مزایا و امکانات مزدی آن‌ها محرومیم؛ باید پرسید آیا حقوق ما میانه سال زیاد شد که حالا آخر سال، ما را کارمند حساب کردید؟
به گفته فرجی، کارگران بازنشسته همیشه کارگرند بنابراین شب عید هم باید عیدی کارگری بگیرند؛ هر میزان عیدی کمتر از آن، غیرقانونی‌ست.
او در پایان اضافه می‌کند: مطالبه ما پرداخت عیدی به میزان دو پایه حقوق کارگری‌ست؛ امیدواریم مدیران سازمان این رقم ناعادلانه را نپذیرند و عیدی کارگران بازنشسته را افزایش دهند؛ یا اینکه دولت در مصوبه‌ی خود تجدیدنظر کند.
