به نقل از موسسه پایش علوم و فناوری جهان اسلام، دکتر سید احمد فاضل زاده حقیقی گفت: ۱۰ دانشگاه برتر حاضر در این رتبه بندی از کشورهای عربستان، مالزی، مصر، ایران، قطر و پاکستان هستند که کشور عربستان با ۴ دانشگاه، ایران با ۲ دانشگاه و بقیه کشورها هر کدام با ۱ دانشگاه در میان ده دانشگاه برتر جهان اسلام قرار گرفتند.
رئیس موسسه ISC گفت: به دلیل اینکه بسیاری از دانشگاههای کشورهای اسلامی در رتبه بندیهای جهانی حضور ندارند رتبهبندی دانشگاههای جهان اسلام میتواند علاوه بر مشخص کردن جایگاه هر دانشگاه در بین کشورهای اسلامی با نشان دادن نقاط ضعف و قوت دانشگاهها براساس هر معیار، اساس هدفگذاری و سیاستگذاری دانشگاهها قرار گیرد.
دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام ISC 2022
رئیس ISC اظهار داشت: از میان دانشگاه های 57 کشور اسلامی، در مجموع 460 دانشگاه از 30 کشور اسلامی شرایط حضور در این نظام رتبه بندی را داشته اند. بیشترین تعداد حضور دانشگاه ها متعلق به کشورهای ترکیه، ایران و پاکستان میباشد که به ترتیب 111، 74 و 41 دانشگاه در این رتبهبندی دارند.
وضعیت سایر کشورهای اسلامی به لحاظ تعداد دانشگاه های حاضر در رتبه بندی در نمودار زیر نشان داده شده است.
دانشگاه های اول کشورهای اسلامی در جدول زیر نشان داده شده است:
دانشگاههای جمهوری اسلامی ایران در رتبه بندی دانشگاههای جهان اسلام ISC ۲۰۲۲
فاضل زاده گفت: تعداد ۷۴ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در این رتبه بندی حضور دارند. این در حالی است که در رتبهبندی دانشگاههای جهان اسلام سال ۲۰۲۱ از ایران ۵۸ دانشگاه حضور داشتند.
وی ادامه داد: از میان دانشگاههای ایرانی حاضر در رتبه بندی، دانشگاههای علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران در زمره ۱۰ دانشگاه برتر جهان اسلام قرار دارند و دانشگاههای تربیت مدرس، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی ایران، صنعتی شریف، علوم پزشکی تبریز، صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی مشهد، صنعتی اصفهان و علوم پزشکی اصفهان دانشگاههای حائز رتبه زیر ۵۰ میباشند.
دانشگاه های حاضر در رتبه بندی سال جاری براساس مأموریت دانشگاهها به شرح زیر میباشند:
تعداد ۳۷ دانشگاه جامع کشور در این رتبه بندی حضور دارند که عبارتند از:
دانشگاههای تهران، تربیت مدرس، شیراز، شهید بهشتی، تبریز، فردوسی مشهد، گیلان، اصفهان، یزد، تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، سمنان، شهید باهنر کرمان، کاشان، بوعلی سینا، رازی، ارومیه، یاسوج، بین المللی امام خمینی، خوارزمی، شهید چمران اهواز، شهرکرد، کردستان، مازندران، محقق اردبیلی، زنجان، شهید مدنی آذربایجان، لرستان، مراغه، سیستان و بلوچستان، الزهرا، اراک، شاهد، تربیت معلم شهید رجایی، بیرجند، خلیج فارس، علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، هرمزگان و علامه طباطبایی میباشند.
تعداد ۲۳ دانشگاه علوم پزشکی کشور در این رتبه بندی حضور دارند که عبارتند از:
دانشگاههای علوم پزشکی شامل: دانشگاههای علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی تبریز، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی کرمانشاه، علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، علوم پزشکی کرمان، علوم پزشکی بابل، علوم پزشکی بقیه الله، علوم پزشکی مازندران، علوم پزشکی قزوین، علوم پزشکی کردستان، علوم پزشکی لرستان، علوم پزشکی ارومیه، علوم پزشکی زاهدان، علوم پزشکی اردبیل، علوم پزشکی سمنان، علوم پزشکی شهرکرد و علوم پزشکی شاهرود میباشند.
تعداد ۱۳ دانشگاه صنعتی کشور در این رتبه بندی حضور دارند که عبارتند از:
دانشگاههای صنعتی شامل: دانشگاههای صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی شاهرود، صنعتی نوشیروانی بابل، تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان، صنعتی سهند، صنعتی شیراز، صنعتی مالک اشتر، صنعتی کرمانشاه، صنعتی ارومیه در این نظام رتبه بندی قرار دارند.
از دانشگاههای کشاورزی تنها دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در این رتبه بندی حضور دارد.
در جدول زیر تعداد و رتبههای دانشگاههای ایران در رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام ۲۰۲۲ نشان داده شده است. لازم به ذکر است، دانشگاههایی که رتبه بندی آنها در بازه یکسان هستند همگی هم رتبه بوده و ترتیب اسامی براساس حروف الفبا (به لاتین) مطابق با سامانه رتبه بندی ISC میباشد.
روش شناسی رتبه بندی دانشگاههای جهان اسلامی ISC ۲۰۲۲
فاضل زاده گفت: در رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام ۲۰۲۲، دانشگاههایی مورد بررسی قرار گرفتند که حداقل ۵۰۰ مدرک در سالهای ۲۰۲۰-۲۰۱۸ در پایگاه وب آو ساینس WoS)) به ثبت رسانیده باشند.
اطلاعات این رتبهبندی از پایگاههای اطلاعاتی بین المللی نظیر USPTO و WoS Incites گردآوری شده است.
مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) به منظور رتبهبندی دانشگاههای جهان اسلام در معیارهای خود، مهمترین مأموریت دانشگاهها که عبارتند از پژوهش (با وزن ۶۰ درصد)، نوآوری (با وزن ۱۵ درصد)، آموزش (با وزن ۱۰ درصد) و فعالیتهای بینالمللی (با وزن ۱۵ درصد) در نظر گرفته و بر این اساس دانشگاههای کشورهای اسلامی را مورد سنجش و ارزیابی قرار میدهد.
محاسبه تعداد مقالات سلب اعتبار شده (Retractions) دانشگاهها با نمره منفی است که در شاخصی تحت عنوان اعتبار منفی (Neg Rep) آورده میشود.
در جدول زیر شاخص های مورد استفاده در این رتبه بندی نشان داده شده است.