معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش ضمن تشریح اهداف پایه‌ای برنامه فراگیر پرورشی و برنامه‌های ذیل هر کدام از این هدف‌ها گفت برنامه فراگیر پرورشی حجم زیاد بخشنامه‌ها در این حوزه را کم کرد.
به گزارش پایگاه خبری دانا اصغر باقرزاده در برنامه زنده «صبح به خیر ایران» شبکه یک سیما اظهار کرد: 3 سال شیوع ویروس کرونا و خانه‌نشینی اجباری دانش‌آموزان نه تنها به برنامه‌های آموزشی لطمه زد بلکه بیشترین لطمه را به برنامه‌های پرورشی و تربیتی زد و متاسفانه ضرباتی که از نظر روانی، اجتماعی و تربیتی بود شاید می‌توان گفت یکی از نقاط تاریک زندگی بشری بود.
وی با بیان اینکه معاونت پرورشی و فرهنگی بعد از آن تلاش کرد تا موقعیت‌هایی که از بین رفته بود مثل اردوهای یکروزه، اردوهای راهیان نور، راهیان پیشرفت، اردوهای تربیتی چندروزه، بازی‌های تفریحی و... را احیا کند، خاطرنشان کرد: اما ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار دانش‌آموز داریم و هر چه تلاش کردیم بیش از ۳ میلیون نفر - روز دانش‌آموز را نتوانستیم در این موقعیت‌ها قرار دهیم.
باقرزاده افزود: موقعیت بعدی کانون‌های فرهنگی و تربیتی بود که دانش‌آموزان از برنامه‌های این کانون‌ها استفاده کردند و همچنین حدود ۸۰۰ دارالقرآن در سراسر کشور وجود دارد که دانش‌آموزان علاقه‌مند به قرائت و حفظ قرآن کریم می‌توانند به دارالقرآن‌ها مراجعه کنند و مراکز رشد و مشاوره تربیتی هم داریم که خانواده‌ها می‌توانند بچه‌هایی که علاقه‌مند هستند را به این مراکز برده و از آن‌ها بهره‌مند شوند.
بیش از 60 هزار مدرسه مربی پرورشی ندارد
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه همه این‌ها برنامه‌های خارج از مدرسه است، گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی در ۱۲ اردیبهشت امسال در دیدار فرهنگیان فرمودند که در حوزه پرورشی، کارهای خوبی در ستاد انجام شده اما در مدرسه خبری نیست. بنابراین هدفگذاری ما باید مدرسه باشد و این فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی را دنبال کنیم.
وی با بیان اینکه از ۱۱۰ هزار مدرسه موجود در کشور حدود ۴۰ هزار مدرسه، مربی تربیتی دارد و بیش از ۶۰ هزار مدرسه مربی ندارد، اظهار کرد: زمانی در سال ۷۸ عده‌ای با تعابیر و نظریاتی، معاونت پرورشی را منحل کردند و گفتند پرورش و تربیت باید کار همه معلمان باشد اما باید توجه داشت که تربیت با رفتار و کردار معلم منتقل می‌شود اما ایجاد موقعیت‌های تربیتی با فرد است.
تاکنون شرایط جذب مربیان پرورشی فراهم نشده است
باقرزاده با بیان اینکه بعد از احیای معاونت پرورشی به دستور رهبر معظم انقلاب تا به امروز به قانون احیا که «هر مدرسه یک معاون پرورشی» بود، عمل نشد، خاطرنشان کرد: علاوه بر کمبود نیرو در حوزه آموزشی، این امر در معاونت پرورشی هیچ وقت به نتیجه نرسید. امسال با تاکید رهبر معظم انقلاب و رئیس‌جمهوری، ابتدا مجوز جذب ۱۱ هزار مربی پرورشی صادر شد و در ادامه با پیگیری‌ها تا 20 هزار نفر نیز افزایش یافت اما تاکنون شرایط جذب آن فراهم نشده است.
تعریف 5 هدف پایه‌ای در برنامه فراگیر پرورشی
وی با تاکید بر اینکه در شرایط موجود نباید بیکار باشیم، افزود: به کمک مدیران مدارس که در حوزه تربیتی دغدغه‌مند هستند، برنامه دقیق، منسجم و فراگیر پرورشی با 5 هدف پایه شامل خردورزی، ایمان، امید، نشاط و هویت طراحی شد و از بین اهداف تربیتی 5 مورد انتخاب شد که اگر این اهداف، محقق شوند اهداف زیاد دیگری را نیز محقق می‌کنند.
خردورزی
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه برای هر کدام از اهداف پایه در برنامه فراگیر پرورشی، یک برنامه از مدیر مدرسه خواسته‌ایم، گفت: در هدف خردورزی با توجه به اینکه بچه‌ها سوال و شبهه دارند و هر چه بزرگتر می‌شوند این سوالات عمیق‌تر می‌شود از مدیر مدرسه خواسته‌ایم ذیل هدف خرد، یک جلسه پرسش و پاسخ در سال تحصیلی برای دانش‌آموزان اجرا کند. کارشناس مربوط به این حوزه نیز در سامانه مربوطه معرفی شده که مدیر می‌تواند از طریق سامانه درخواست دهد.
ایمان
وی با بیان اینکه ذیل هدف ایمان خواسته‌ایم که شرایط اقامه نماز در مدرسه را فراهم کنند، ابراز کرد: ۴۰ هزار مدرسه در کشور نمازخانه دارد و در 20 هزار مدرسه نیز محلی برای اقامه نماز اهست یعنی یک محل مشترک برای انجام چند کار وجود دارد که یکی از آن‌ها اقامه نماز است. حتی از مدیران مدارس خواسته‌ایم اگر شرایط برای اقامه نماز فراهم نیست، تلاش کنند تا بچه‌ها شرایط و احکام نماز را یاد بگیرند و در مسیر اقامه نماز حرکت کنند.
امید
باقرزاده با اشاره به هدف امید خاطرنشان کرد: پویش مهر که رئیس‌جمهوری امسال در بازگشایی مدارس به جای پرسش مهر، مطرح کردند زمینه امید را فراهم می‌کند. امید زمانی ایجاد می‌شود که ببینیم کشور در یک مسیر پیشرفت حرکت کرده است و وقتی دانش‌آموزان پیشرفت‌های صنعتی، نظامی، هسته‌ای و... را ببینند، احساس امید واقعی شکل می‌گیرد.
نشاط
وی افزود: در هدف نشاط نیز اجرای انواع مسابقات و پویش‌ها خواسته شده تا مدیر تلاش کند که همه دانش‌آموزان در یک رویداد نشاط‌آفرین شرکت کنند. در این زمینه اردوی زیارت‌اولی‌ها برای 12 هزار و 500 دانش‌آموز از مناطق محروم کشور را داشتیم که بسیار دلچسب بود و این اردو توسط سازمان دانش‌آموزی اجرا شد و بسیج هم کمک کرد. اردوهای یکروزه داشتیم که برای مثال؛ در اردیبهشت امسال 5 هزار دانش‌آموز در یک روز در اردوگاه شهید بهشتی اصفهان جمع شده بودند و یا 150 هزار دانش‌آموز در اردوگاه شهید باهنر تهران در اردوی یکروزه با مشارکت شهرداری تهران شرکت کردند.
هویت تشکل‌های دانش‌آموزی موقعیت‌های هویت‌آفرین برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کنند
باقرزاده با اشاره به هویت به عنوان هدف پنجم ادامه داد: باید موقعیت‌های هویت‌ساز را برای بچه‌ها فراهم کنیم که این موقعیت توسط تشکل‌های دانش‌آموزی که هر کدام ذائقه خاص خود را دارند، فراهم می‌شود. مدیر مدرسه باید مطمئن باشد که هر دانش‌آموز عضو یک تشکل دانش‌آموزی است. دانش‌آموزی که علاقه‌مند به فعالیت‌های اردویی و مهارت‌های زندگی در شرایط سخت است می‌تواند عضو سازمان دانش‌آموزی و خبرگزاری پانا شود، دانش‌آموزی که علاقه‌مند به کمک‌های اولیه و امدادی است می‌تواند عضو جمعیت هلال احمر شود، دانش‌آموزی که علاقه‌مند به کارهای تشکیلاتی است می‌تواند عضو اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان شود و دانش‌آموزی که علاقه‌مند به فعالیت‌های اردویی و جهادی است می‌تواند عضو بسیج دانش‌آموزی شود.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه برنامه فراگیر پرورشی، حجم بخشنامه‌ها را کم کرده و تنها یک بخشنامه تحت عنوان برنامه فراگیر به مدارس ابلاغ شده است، گفت: برنامه درسی مانع مدیران است چرا که هم دیر تنظیم شده و هم طوری تنظیم شده که مدیران فکر می‌کنند که آموزش فقط از طریق کلاس درس محقق می‌شود در حالی که آموزش می‌تواند در موقعیت تربیتی نیز محقق شود. امسال از سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی خواسته‌ایم و معاونت پرورشی نیز آمادگی دارد تا این موقعیت را فراهم کند.
وی افزود: برای مثال؛ وقتی معلم در علوم تجربی به فصل آشنایی با گیاهان برسد ما حاضریم یک روز در محیط مدرسه، فضایی را ایجاد کنیم که معلم بتواند در آن فضا درختان و گیاهان را توضیح دهد که در کنار کار تربیتی، آموزش نیز به حساب می‌آید. یا مثلا؛ اگر روزی انتخابات شوراهای دانش‌آموزی را به عنوان زنگ اجتماعی به حساب بیاوریم، در کنار کار تربیتی، یک برنامه آموزشی هم هست. بنابراین باید نگاهمان به آموزش را تغییر دهیم که در این راستا خواسته‌ایم به ما اجازه دهند که ۲ جلسه از هر درس در طول سال تحصیلی به عنوان کلاس پرورشی و در خارج از محیط کلاسی اجرا شود.
اولیا نقش مهمی در تحقق اهداف آموزش و پرورش دارند
باقرزاده با تاکید بر اینکه کار را بیشتر باید به بچه‌ها بسپاریم، خاطرنشان کرد: خیلی از کارها را می‌توان به دانش‌آموزان سپرد. زمانی، مراسم صبحگاه، اقامه نماز در نمازخانه، فضای حیاط، بوفه و... را به تعدادی ار دانش‌آموزان می‌سپردند که این کار باعث می‌شود هم استعدادها شکوفا شود و هم نظم بیشتر شود.
وی با بیان اینکه تعداد زیادی از ۱۱۰ هزار مدرسه کشور این کار را کرده‌اند که نمونه‌هایی از آن در نمایشگاه «الف تا» به نمایش گذاشته شد، اظهار کرد: معلمی داشتیم که با کمک اولیا و دانش‌آموزان، مدرسه را به شکلی که بچه‌ها دوست دارند، بازسازی کرده بود یا معلمی داریم که خلاقانه به مدت چند ماه کتاب گلستان سعدی را در کلاس تدریس کرده و در انتها از دانش‌آموزان خواسته بود که هر کدام به سبک آن شعر بگویند. یکی از بچه‌ها گفته بود: «کرونا را گفتند از جان مردم چه می‌خواهی؟ گفت جان مردم!»
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش گفت: درخواست از والدین، دادن موقعیت‌های کنشگری به دانش‌آموز حتی در داخل منزل است. باید اجازه دهیم تا بچه‌ها اگر خرابکاری هم می‌کنند، یک چیزی را یاد بگیرند.
وی با اشاره به نقش مهم اولیا در امور تعلیم و تربیت بیان کرد: از مدیران مدارس خواسته‌ایم 5 نفر از اولیا را تحت عنوان امیدیار، نشاط‌یار، نمازیار، پاسخ‌یار، اردویار و پرسش‌یار در سامانه معرفی کنند چرا که اگر همراهی والدین نباشد، نظام تعلیم و تربیت به‌طور ناقص پیش می‌رود و این 3 ضلع معلم، دانش‌آموز و والدین است که آموزش و پرورش را به هدف اصلی می‌رساند.
3 میلیون و 700 هزار دانش‌آموز در طرح نماد غربالگری شده‌اند
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در پایان با اشاره به طرح نماد (نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان) گفت: متاسفانه نه تنها ایران بلکه جهان دچار آسیب‌های اجتماعی شدند. شناسایی آسیب به حل مساله کمک می‌کند و در این راستا آموزش و پرورش به همراه ۱۴ نهاد دیگر مکلف است طرح نماد را انجام دهد که ۸ مرحله دارد.
وی با بیان اینکه مرحله اول و دوم، غربالگری و تشخیص است، اظهار کرد: آموزش و پرورش به کمک اولیا تشخیص می‌دهد که دانش‌آموز از نظر سلامت روانی و اجتماعی در چه مرحله‌ای قرار دارد و اگر تشخیص داده شد که در فوریت است به درمانگر ارجاع داده می‌شود که از پیشرفت آسیب در وجود دانش‌آموز جلوگیری شود.
باقرزاده خاطرنشان کرد: این مورد را از اول ابتدایی شروع کرده‌ایم و آمارها نشان می‌دهد که اثرات فضای مجازی و آموزش غیرحضوری زیاد است. تاکنون 3 میلیون و 700 هزار دانش‌آموز غربالگری شده‌اند و به زودی به کمک معلمان و والدین و مراکز مشاوره کمک می‌کنیم که این آسیب‌ها از بین برود.
