به گزارش پایگاه خبری دانا: ضدیخ یکی از اجزای حیاتی سیستم خنک‌کننده خودرو است که نقش مهمی در حفظ عملکرد و طول عمر موتور ایفا می‌کند. این مایع علاوه بر جلوگیری از یخ‌زدگی و جوش‌آوردن، از خوردگی قطعات داخلی سیستم خنک‌کننده نیز جلوگیری می‌کند. در این گزارش، به بررسی انواع ضدیخ، کاربردها، مزایا و نکات فنی مهم درباره آن خواهیم پرداخت
ضدیخ چیست؟
ضدیخ مایعی است که برای جلوگیری از یخ‌زدگی و جوش‌آوردن مایع خنک‌کننده در موتور خودرو طراحی شده است. این مایع از مواد شیمیایی خاصی مانند اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول ساخته می‌شود که می‌توانند دمای انجماد و جوش مایع خنک‌کننده را تغییر دهند.
ترکیبات ضدیخ و مواد تشکیل‌دهنده
ضدیخ‌ها معمولاً از ترکیبات زیر تشکیل می‌شوند:
- اتیلن گلیکول: این ماده شیمیایی به دلیل نقطه انجماد پایین، رایج‌ترین ترکیب در ضدیخ‌ها است. البته به دلیل سمی بودن، باید با احتیاط استفاده شود.
- پروپیلن گلیکول: این ترکیب به‌عنوان جایگزینی ایمن‌تر و کمتر سمی برای اتیلن گلیکول در برخی خودروها استفاده می‌شود.
همچنین ضدیخ‌ها حاوی افزودنی‌هایی هستند که از خوردگی قطعات، ایجاد رسوب و آسیب به اجزای مختلف موتور جلوگیری می‌کنند.
انواع ضدیخ و ویژگی‌های آن‌ها
ضدیخ‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:
- ضدیخ سبز (سنتی): ضدیخ‌های سنتی از مواد شیمیایی مانند سیلیکات‌ها برای جلوگیری از خوردگی استفاده می‌کنند. این نوع ضدیخ معمولاً برای خودروهای قدیمی‌تر مناسب است.
- ضدیخ OAT (تکنولوژی اسید آلی): ضدیخ‌های OAT به‌دلیل عمر طولانی‌تر (معمولاً ۵ سال یا ۱۰۰ هزار کیلومتر) بیشتر در خودروهای جدید استفاده می‌شوند. این ضدیخ‌ها فاقد سیلیکات هستند.
- ضدیخ HOAT (هیبریدی): ترکیبی از ضدیخ‌های سنتی و OAT است و در خودروهای جدید و به‌ویژه خودروهای اروپایی و آسیایی کاربرد دارد.
- ضدیخ Lobrid: این نوع ضدیخ بیشتر در خودروهای سنگین و صنعتی استفاده می‌شود.
نحوه استفاده از ضدیخ در خودرو
نسبت صحیح اختلاط ضدیخ با آب یکی از نکات کلیدی در استفاده از آن است. توصیه‌شده‌ترین نسبت برای ترکیب ضدیخ و آب مقطر، ۵۰/۵۰ است. این ترکیب نه تنها از یخ‌زدگی جلوگیری می‌کند، بلکه به خنک‌کنندگی بهتر سیستم نیز کمک می‌کند. برای مناطقی با دماهای بسیار پایین، می‌توان نسبت ضدیخ را بیشتر کرد، اما استفاده از ضدیخ خالص توصیه نمی‌شود.
زمان تعویض ضدیخ و نکات نگهداری
تعویض به‌موقع ضدیخ اهمیت زیادی دارد. معمولاً ضدیخ باید هر ۲ تا ۵ سال یا بعد از پیمایش ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض شود. برخی علائم نشان‌دهنده نیاز به تعویض ضدیخ عبارتند از:
- تغییر رنگ ضدیخ به قهوه‌ای یا کدر شدن آن
- کاهش سطح ضدیخ
- وجود رسوب یا کثیفی در رادیاتور
قبل از اضافه‌کردن ضدیخ جدید، سیستم خنک‌کننده را باید شست‌وشو داده و تخلیه کنید تا از تجمع رسوبات جلوگیری شود.
مزایای استفاده از ضدیخ
استفاده از ضدیخ مناسب در خودرو مزایای زیادی دارد:
- جلوگیری از یخ‌زدگی: ضدیخ باعث می‌شود که مایع خنک‌کننده در دماهای بسیار پایین یخ نزند.
- جلوگیری از جوش‌آوردن: این مایع باعث می‌شود که مایع خنک‌کننده در دماهای بالا به جوش نیاید.
- محافظت از قطعات فلزی: ضدیخ‌ها از خوردگی و زنگ‌زدگی قطعات فلزی سیستم خنک‌کننده جلوگیری می‌کنند.
- کاهش هزینه‌های تعمیراتی: استفاده صحیح از ضدیخ باعث کاهش نیاز به تعمیرات سیستم خنک‌کننده می‌شود.
نکات فنی در انتخاب ضدیخ مناسب
- انتخاب ضدیخ متناسب با خودرو: همیشه ضدیخ‌هایی را انتخاب کنید که توسط سازنده خودرو توصیه شده‌اند.
- دقت در مخلوط کردن: از ترکیب انواع مختلف ضدیخ‌ها خودداری کنید مگر اینکه سازگاری آن‌ها تأیید شده باشد.
- نگهداری صحیح ضدیخ: ضدیخ باید در ظروف دربسته و در دمای مناسب نگهداری شود تا کیفیت خود را حفظ کند.
نتیجه‌گیری
ضدیخ نقش حیاتی در عملکرد بهینه و طول عمر موتور خودرو دارد. استفاده از ضدیخ مناسب و تعویض به‌موقع آن می‌تواند از مشکلات جدی مانند یخ‌زدگی، جوش‌آوردن، خوردگی و رسوب جلوگیری کند. با انتخاب ضدیخ مناسب و رعایت نکات فنی، می‌توانید از عملکرد بهینه سیستم خنک‌کننده خود در تمام شرایط آب‌وهوایی اطمینان حاصل کنید.
این مقاله می‌تواند به شما کمک کند تا اطلاعات کامل و دقیقی درباره ضدیخ و استفاده از آن در خودروها به‌دست آورید و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
