به گزارش پایگاه خبری دانا، گروه دانش و فناوری:
برای بسیاری از ایرانی‌ای که قصد دارند با نصب پنل خورشیدی، هم از شبکه سراسری برق بی‌نیاز شوند و هم برق مازاد خود را بفروشند، یک جزء سیستم است که هزینه آن را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد: باتری در سیستم‌های "آف-گرید" (مستقل از شبکه) و "هیبرید" (Combined)، باتری‌ها هستند که برق تولیدی در روز را برای استفاده در شب ذخیره می‌کنند. بنابراین، هر نوسانی در قیمت جهانی باتری، مستقیماً بر هزینه نهایی سیستم و تصمیم‌گیری مشتریان تاثیر می‌گذارد.
عوامل نوسان قیمت باتری در بازار جهانی:
تقاضای انفجاری صنعت خودروهای برقی:
بزرگترین مصرف‌کننده باتری‌های لیتیومی، صنعت در حال رشد خودروهای برقی است. تقاضای شرکت‌هایی مانند تسلا، BYD و فولکس واگن، باعث می‌شود بخش عمده‌ای از تولید جهانی به سمت این صنعت سرازیر شود و برای بخش انرژی‌های تجدیدپذیر کمبود ایجاد کند.
نااطمینانی در زنجیره تأمین مواد اولیه:
مواد اولیه کلیدی مانند لیتیوم، کبالت و نیکل عمدتاً در تعداد محدودی از کشورها (مانند استرالیا، شیلی و کنگو) استخراج می‌شوند. هرگونه اختلال در استخراج (مانند همه‌گیری کرونا، سیل، یا تحولات سیاسی) یا تصمیمات انحصاری این کشورها، می‌تواند قیمت جهانی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
سیاست‌های دولتی:
تصمیمات کشورهای بزرگ می‌تواند بازار را دچار تلاطم کند. برای مثال، یارانه‌دهی دولت آمریکا برای خرید خودروهای برقی، تقاضا را افزایش داده و بر قیمت باتری تأثیر گذاشته است.
پیشرفت‌های تکنولوژیکی:
از سوی دیگر، پیشرفت در فناوری و تولید انبوه، در درازمدت می‌تواند باعث کاهش قیمت شود. ظهور فناوری‌های جدید مانند باتری‌های سدیم-یون که نیازی به لیتیوم ندارند، می‌تواند در آینده وابستگی به لیتیوم را کاهش دهد.
تأثیر بر بازار داخلی ایران:
این نوسانات جهانی، برای بازار ایران که خود با چالش‌های ارزی و تحریمی دست و پنجه نرم می‌کند، تشدید می‌شود:
قیمت نامشخص و متغیر:
یک فروشنده سیستم‌های خورشیدی در ایران نمی‌تواند یک قیمت ثابت برای بیش از چند هفته ارائه دهد، زیرا قیمت باتری در بازار جهانی و نرخ ارز به طور دائم در حال تغییر است. این نااطمینانی، برنامه‌ریزی مالی برای مشتریان را دشوار می‌کند.
کاهش تمایل به سیستم‌های مستقل از شبکه:
زمانی که هزینه باتری از هزینه خود پنل‌ها فراتر می‌رود، بسیاری از مشتریان از ایده سیستم مستقل صرف نظر کرده و به سمت سیستم‌های "آن-گرید" (متصل به شبکه) که نیاز کمتری به باتری دارند، متمایل می‌شوند.
رشد قاچاق باتری‌های دست‌دوم و بی کیفیت:
قیمت بالای باتری‌های نو، بازار سیاه باتری‌های کارکرده خودروهای برقی اروپا را که عمر مفیدشان رو به پایان است، داغ کرده است. این باتری‌ها اگرچه ارزان هستند، اما عملکرد و ایمنی قابل اعتمادی ندارند.
راه حل چیست؟
توسعه فناوری باتری‌های جایگزین:
سرمایه‌گذاری روی تحقیق و توسعه برای تولید باتری‌های مبتنی بر سدیم (که در ایران به وفور یافت می‌شود) یا دیگر فناوری‌های ذخیره‌سازی انرژی می‌تواند وابستگی به لیتیوم را کاهش دهد.
حمایت از تولید داخلی:
با توجه به وجود ذخایر لیتیوم در ایران، حمایت جدی از شرکت‌های دانش‌بنیان برای تولید سلول باتری در داخل کشور، یک راهبرد بلندمدت و حیاتی است.
آموزش مشتریان:
مشتریان باید بدانند که باتری یک جزء مصرفی است و پس از ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تعویض دارد و این هزینه در محاسبات آنان باید لحاظ شود.
سخن پایانی:
نوسان قیمت باتری، یک چالش جهانی است که بازار انرژی پاک ایران را نیز تحت الشعاع قرار داده است. عبور از این چالش، نیازمند کاهش وابستگی به واردات، توسعه فناوری‌های بومی و هوشمندی بیشتر مصرف‌کنندگان در انتخاب و سرمایه‌گذاری است.
