به گزارش پایگاه خبری دانا، گروه دانش و فناوری:
اقتصاد گیگ (Gig Economy)، که در آن افراد به جای استخدام سنتی، به‌صورت پروژه‌ای و فریلنسری کار می‌کنند، به یک نیروی قدرتمند در بازار کار ایران تبدیل شده است. این تغییر پارادایم، نه‌تنها به دلیل پیشرفت فناوری و پلتفرم‌های واسط، بلکه به‌خاطر ناپایداری اقتصادی و جستجوی مردم برای منابع درآمد جانبی یا انعطاف‌پذیری بیشتر شکل گرفته است.
مزایای دورکاری و فریلنسینگ:
دسترسی به بازار کار بدون محدودیت جغرافیایی:
افراد در شهرهای کوچک می‌توانند برای شرکت‌های بزرگ در تهران یا حتی خارج از کشور کار کنند، که این امر توزیع عادلانه‌تر درآمد و جلوگیری از تمرکزگرایی شغلی را به دنبال دارد.
تعادل کار و زندگی:
دورکاری به افراد، به‌ویژه والدین و کسانی که نیاز به انعطاف زمانی دارند، این امکان را می‌دهد تا برنامه کاری خود را متناسب با زندگی شخصی تنظیم کنند.
کاهش هزینه‌های عملیاتی:
شرکت‌ها با اتخاذ سیاست‌های دورکاری، هزینه‌های مربوط به اجاره دفتر، برق، و تجهیزات را کاهش می‌دهند که می‌تواند به افزایش سوددهی منجر شود.
خطرات و معضلات اقتصاد گیگ:
تهدید امنیت شغلی و بیمه:
بزرگترین چالش، نبود پوشش حمایتی سنتی است. فریلنسرها معمولاً تحت پوشش بیمه‌های درمانی و بازنشستگی دولتی نیستند و در معرض خطر عدم پرداخت یا فسخ ناگهانی قراردادها قرار دارند. این افراد از مزایایی مانند مرخصی استعلاجی یا سنوات شغلی محروم هستند.
خستگی ناشی از کار زیاد (Burnout):
مرز بین زندگی شخصی و کاری در دورکاری محو می‌شود. فریلنسرها برای رقابت و تضمین درآمد، اغلب مجبور به پذیرش پروژه‌های متعدد و کار در ساعات غیرمعمول هستند که خطر فرسودگی شغلی را به شدت افزایش می‌دهد.
ابهام قانونی:
قوانین کار ایران عمدتاً بر پایه مدل استخدام تمام‌وقت و روابط کارگر-کارفرما تدوین شده است. این قوانین به سختی قابل تطبیق با مدل‌های قراردادی منعطف و کوتاه‌مدت فریلنسری هستند، که این خود منجر به سوءاستفاده‌های احتمالی از نیروی کار می‌شود.
دولت باید با تدوین قوانین جدیدی برای حمایت از فریلنسرها و فراهم کردن بسترهای بیمه‌ای و مالیاتی مناسب برای آن‌ها، این مدل کاری نوظهور را به رسمیت بشناسد. در غیر این صورت، با وجود رشد پلتفرم‌های واسط، بخش بزرگی از نیروی کار کشور بدون حمایت‌های اساسی، آینده شغلی مبهمی خواهند داشت.
