به گزارش پایگاه خبری دانا، گروه دانش و فناوری:
تصور کنید: پنجرهای رو به انحنای نرم زمین، لباسی آبی از اقیانوسها و لایهای نازک از اتمسفر. این دیگر عکس فضانوردان حرفهای نیست؛ این چشماندازی است که به زودی — یا شاید هم اکنون — در ازای پرداخت مبلغی هنگفت، در اختیار هر کسی قرار میگیرد. گردشگری فضایی از مرحله ایدهپردازی خارج شده و وارد فاز عملیاتی شده است. شرکتهایی مانند ویرجین گلکتیک، بلو اوریجین و اسپیسایکس با پروازهای آزمایشی و سپس تجاری خود، دروازههای جدیدی به روی ثروتمندان ماجراجو گشودهاند. اما سوال مهم اینجاست: این صنعت نوین که با شعار دموکراتیکسازی دسترسی به فضا متولد شده، در نهایت به نفع بشر است یا به ضرر سیارهای که از آن برمیخیزیم؟
انقلاب در دسترسی: از خیال تا واقعیت
مدلهای مختلفی از گردشگری فضایی در حال ظهور است:
پروازهای زیرمداری (Suborbital):
مدل شرکتهایی مانند ویرجین گلکتیک و بلو اوریجین. مسافران برای چند دقیقه بیوزنی و دیدن چشمانداز زمین از ارتفاع حدود ۸۰-۱۰۰ کیلومتری را تجربه میکنند و سپس به زمین بازمیگردند. این گزینه در حال حاضر در دسترستر و (با معیارهای فضایی!) مقرون بهصرفهتر است.
اقامت در مدار (Orbital):
سطح پیشرفتهتر و گرانقیمتتر. اسپیسایکس با استفاده از کپسول «کرو دراگون» و موشک «فالکون ۹»، چندین مأموریت کاملاً خصوصی به ایستگاه فضایی بینالمللی انجام داده و اکنون در حال برنامهریزی برای پروازهای مداری مستقل است. در این سفرها که ممکن است روزها یا هفتهها طول بکشد، گردشگران واقعاً در فضا زندگی میکنند.
این تحول، یک بازار کاملاً جدید با پتانسیل اقتصادی عظیم ایجاد کرده. بانک مورگان استنلی پیشبینی میکند صنعت فضای جهانی تا سال ۲۰۴۰ میتواند به ارزش یک تریلیون دلار برسد که بخش قابل توجهی از آن متعلق به گردشگری است. این یعنی ایجاد شغلهای جدید، سرمایهگذاری در فناوریهای پیشرفته و الهام بخشیدن به نسلها.
نگرانی سبز: سایه تاریک پرواز به آبی آسمان
اما هر انقلابی هزینهای دارد. مخالفان و دانشمندان محیط زیست نگرانیهای جدی خود را مطرح کردهاند:
آلودگی ناشی از پرتابها:
موتور راکتها معمولاً با سوختهایی مانند هیدروژن مایع (که محصول احتراق آن بخار آب است) یا ترکیباتی مانند RP-1 (نوعی نفت سفید تصفیه شده) کار میکنند. احتراق RP-1 منجر به تولید دوده (کربن سیاه) و دیاکسید کربن میشود. اگرچه حجم کلی این آلایندهها در مقایسه با صنایع زمینی ناچیز است، اما نکته کلیدی محل انتشار آنهاست. دوده و بخار آب مستقیماً به لایههای فوقانی و حساس استراتوسفر و مزوسفر تزریق میشوند، جایی که میتوانند برای سالها باقی بمانند و بر شیمی جو و حتی الگوی بازتابش گرمای خورشید تأثیر بگذارند. یک مطالعه نشان میدهد که افزایش پرتابهای مبتنی بر RP-1 میتواند اثر گرمایشی قابل توجهی ایجاد کند.
تولید زبالههای فضایی:
مرحلههای جدا شده موشکها و زبالههای ناشی از عملیات، به مشکل جدی زبالههای فضایی دامن میزند. در حالی که شرکتهایی مانند اسپیسایکس روی راکتهای قابل استفاده مجدد سرمایهگذاری عظیمی کردهاند، اما بسیاری از پرتابگرهای کوچکتر همچنان یک بار مصرف هستند.
تخلیه منابع:
ساخت راکتهای غولپیکر و عملیات پرتاب، انرژی و منابع طبیعی زیادی مصرف میکند. منتقدان میپرسند: آیا این منابع هنگفت، بهتر نیست صرف حل بحرانهای فوری زمینی مانند تغییرات اقلیمی، فقر و بیماریها شود؟
آینده: مسئولیتپذیری یا بیتفاوتی؟
راه جلو نه در توقف مطلق این صنعت، که در تنظیم مقررات هوشمند و نوآوری مسئولانه است.
توسعه سوختهای سبز:
تحقیق و توسعه روی سوختهای پایدار فضایی، مانند متان مصنوعی تولید شده با کربن جذبشده از هوا یا پرتابگرهای مبتنی بر هیدروژن سبز، میتواند ردپای کربنی را به شدت کاهش دهد.
قوانین سختگیرانه زیستمحیطی:
آژانسهای نظارتی مانند FAA در آمریکا باید استانداردهای انتشار آلایندهها و مدیریت پسماند فضایی را برای پرتابهای تجاری تعیین و اعمال کنند.
مدلهای کسبوکار ترکیبی: میتوان از درآمدهای کلان گردشگری فضایی برای تأمین بخشی از هزینههای پروژههای علمی و زیستمحیطی در فضا یا زمین استفاده کرد.
در نهایت، گردشگری فضایی یک پارادوکس مدرن است: نمادی از پیشرفت تکنولوژیک و در عین حال، یک آزمون برای مسئولیتپذیری اکولوژیک بشر.موفقیت آن به این بستگی دارد که آیا میتوانیم شور کشف و منفعت اقتصادی را با حفاظت از محیطزیست زمین و فضای اطراف آن متعادل کنیم یا خیر. اگر مسئولانه عمل کنیم، این صنعت میتواند موتور محرکهای برای توسعه فناوریهای پاک باشد. در غیر این صورت، ممکن است به قیمت نابودی آرام آسمان، به تجملاتی برای نخبگان تبدیل شود.
