به گزارش پایگاه خبری دانا، گروه دانش و فناوری؛ آسمان شب، اغلب نماد آرامش و ثبات به نظر میرسد. اما در پشت این ظاهر آرام، دنیایی پر از جنبوجوش و برخوردهای عظیم نهفته است. زمین ما در محلهای شلوغ از منظومه شمسی زندگی میکند، جایی که میلیونها خردهسنگ فضایی—از سیارکهای کوچک گرفته تا سنگهای غولپیکر—در مسیرهایی گاهی نزدیک به ما، در حال چرخش هستند. برخورد یکی از این اجرام با زمین، دیگر تنها یک نظریه یا دلیل انقراض دایناسورها نیست؛ بلکه یک تهدید همیشگی است که احتمال رخ دادن آن در آینده، صفر نیست. اما داستان امروز، داستان ترس نیست؛ داستان آمادگی، همکاری بینالمللی و فناوریهای نجاتبخش است.
اولین و حیاتیترین گزینه در دفاع سیارهای، «کشف و ردیابی» است. ما نمیتوانیم از چیزی که نمیشناسیم، جلوگیری کنیم. پروژههای بزرگ بینالمللی مانند «مرکز هماهنگی دفاع سیارهای ناسا» و شبکههای تلسکوپی در سراسر جهان، به طور مداوم آسمان را اسکن میکنند تا اجرام نزدیک به زمین (NEOs) را کشف، ردیابی و مسیر مداری آنها را برای دهههای آینده محاسبه کنند. هدف این است: هشدار با حداکثر فاصله زمانی هرچه یک سیارک خطرناک را زودتر شناسایی کنیم، گزینههای بیشتری برای منحرف کردن آن خواهیم داشت.
اما اگر سیارکی پیدا شد که احتمال برخورد قابل توجهی داشت، چه میکنیم؟ اینجا است که مرحله جالب و عملی ماجرا آغاز میشود. دانشمندان چندین استراتژی اصلی را برای «انحراف سیارک» طراحی و در حال آزمایش هستند. هیچکدام شبیه فیلمهای هالیوودی با انفجارهای اتمی غولآسا نیستند. در عوض، تمرکز بر روی تغییر ملایم و حسابشده مسیر سیارک است.
۱. برخورد جنبشی (تاثیر ضربه):
این همان روشی است که ماموریت «دارت» (DART)ناسا در سال ۲۰۲۲ با موفقیت آن را آزمایش کرد. یک فضاپیما عمداً با سرعتی بالا به سیارک کوچکی به نام «دیمورفوس» برخورد کرد تا سرعت و مدار آن را تغییر دهد. این روش مانند بازی بیلیارد فضایی است؛ ضربهای کوچک در نقطۀ صحیح و در زمان مناسب، میتواند مسیر سیارک را به اندازهای تغییر دهد که از کنار زمین به سلامت عبور کند.
۲. کشش گرانشی:
برای سیارکهای بزرگتر، ایده این است که یک فضاپیمای سنگین برای مدت طولانی در مجاورت آن پرواز کند. جرم فضاپیما گرانش کوچکی ایجاد میکند که به آرامی سیارک را به سمت خود میکشد و مسیر آن را عوض میکند. مانند یک اسب قطار که واگنی را به آرامی هدایت میکند.
۳. استفاده از پرتو لیزر یا خورشیدی:
در این روش، یک فضاپیما با متمرکز کردن پرتوهای لیزر قوی یا حتی آینههای بزرگ برای متمرکز کردن نور خورشید بر روی نقطهای کوچک از سطح سیارک، آن را گرم میکند. با تبخیر ماده از سطح (فرآیندی به نام تصعید)، یک جت گازی کوچک ایجاد میشود که مانند یک موتور طبیعی، سیارک را به آرامی در جهت مخالف هل میدهد.
۴. روش انفجار هستهای:
این روش، آخرین چاره و بحثبرانگیزترین گزینه است. اگر زمان بسیار کم باشد (مثلاً کمتر از چند سال) و سیارک بسیار بزرگ، ممکن است از انفجار کنترلشده هستهای در فاصلهای مناسب از سطح سیارک استفاده شود تا بدون خرد کردن آن، با فشار تشعشع، مسیرش را منحرف کند. اما خطر تکهتکه شدن و ایجاد باران سنگی، آن را به انتخابی پرریسک تبدیل کرده است.
موفقیت در هر یک از این ماموریتها به چیزی فراتر از فناوری بستگی دارد: همکاری جهانی تهدیدی سیارکها مرز نمیشناسد و پاسخ به آن نیز نیازمند هماهنگی تمام کشورها، آژانسهای فضایی و دانشمندان است. خوشبختانه، این هماکنون در حال وقوع است. تمرینهای منظم «سناریوی برخورد» برگزار میشود تا کشورها پاسخ خود را هماهنگ کنند.
پس دفعهای که به آسمان نگاه کردید، بدانید که اگرچه خطر از جایی در همان اعماق ممکن است بیاید، اما چشمان هوشمند و دستهای مصمم هزاران دانشمند در سراسر جهان، بیوقفه مراقب خانه آبی ما هستند. ما شاید نتوانیم مسیر تمام ستارههای دنبالهدار را تغییر دهیم، اما برای محافظت از تنها سیارهای که داریم، نقشهای داریم که روزبهروز دقیقتر میشود. آینده دفاع سیارهای، نه بر پایه ترس، که بر پایه علم و همکاری استوار است.
