نخستین پیوند‌های انجام شده در تاریخ پزشکی جهان

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا، به شخصی که دچار مرگ مغزی شده و اعضای بدنش با استفاده از دستگاه‌های تنفس مصنوعی و دیگر تجهیزات مربوطه زنده نگه داشته شده است اهدا کننده مرده و بی‌جان گفته می‌شود. علاوه بر اهداکنندگان دچار مرگ مغزی که در ۲۰ سال گذشته بیشترین درصد اهداکنندگان را تشکیل داده‌اند، اخیرا از اهداکنندگان دچار مرگ قلبی نیز استفاده می‌شود.

 پیوند عضو، از افسانه تا واقعیت
پیوند عضو از انسان به انسان تاریخچه‌ای طولانی دارد. چنین پیوندهایی حتی پیش از ساخت و اختراع وسایل جراحی مناسب، وجود داشته است. در تاریخ نوشته شده است که یک طبیب چینی به نام پی ین چیااو، قلب ضعیف یک مرد قوی را با قلب قوی یک مرد ضعیف عوض کرده تا میان این دو تعادل برقرار کند. همچنین روایت می‌کنند که در قرن سوم میلادی، دو نفر به نام دامیان و کاسماس پای یک بیمار را که دچار قانقاریا شده بود، را با پای یک برده حبشی تازه درگذشته عوض نمودند که البته این دو مورد بیشتر به داستان و افسانه شباهت دارد.

شاید قدیمی‌ترین روایت‌های پیوند اعضا مربوط به پوست باشد که برمی گردد به یک جراح هندی به نام ساشروتا، گویا او در قرن دوم پیش از میلاد، سعی کرده پوست بینی یک بیمار را به صورت اتوگرافت ترمیم کند. اما تاریخ ثبت نکرده که آیا این عمل، موفقیت آمیز بوده یا اینکه شکست خورده است. قرن‌ها بعد جراح ایتالیایی، گاسپار تاگلیاکوزی یک پیوند اتوگرافت پوست را به شکل موفقیت آمیز به انجام رساند. او همچنین در پیوندهای دیگری سعی کرد این کار را به صورت آلوگرافت انجام دهد که در تمام موارد با شکست مواجه شد و اولین موارد از رد پیوند را در تاریخ به ثبت رساند.
ادوارد زیرم در سال ۱۹۰۵ در کشور اتریش اولین عمل موفقیت آمیز پیوند قرنیه را روی انسان به انجام رساند.

پیوند عضو در جنگ جهانی
جنگ جهانی اول با وجود تمام مشکلاتی که برای بشر داشت، کمک زیادی به پیشرفت و موفقیت پیوند عضو کرد. مشهور‌ترین جراحی که در آن زمان پیوند عضو انجام را می‌داد، هارولد گیلیس بود، بعد از وی دستیارش آرچیبالد مکیندو این روش را در جنگ جهانی دوم و با عنوان جراحی ترمیمی ادامه داد.

در دهه ۳۰ میلادی، جراح اوکراینی، یویو وورونوی، اولین پیوند را از مرده به انسان انجام داد که موفقیت آمیز نبود. در سال ۱۹۵۴، اولین پیوند کلیه میان دو دوقلوی همسان با موفقیت انجام شد. در سال ۱۹۶۳، جیمز هاردی عمل پیوند ریه را از یک مرده به یک بیمار مبتلا به سرطان به خوبی انجام داد. بیمار ۱۸ روز زنده ماند، اما در اثر نارسایی کلیه از دنیا رفت.

در آن سال‌ها، انجام پیوند قلب برای جراحان تبدیل به یک آرزوی بزرگ شده بود. تا اینکه در سوم دسامبر ۱۹۶۷، دکتر بارنارد در شهر کیپ تاون در آفریقای جنوبی، اولین عمل موفق پیوند قلب را انجام داد. این بیمار با قلب پیوندی‌اش ۱۸ روز زنده ماند. پوشش خبری فوق العاده‌ای که رسانه‌ها در سراسر جهان درخصوص این عمل انجام دادند، پیوند قلب را در مرکز توجهات قرار داد و این نوع پیوند رونق یافت، به طوری که در حد فاصل سال‌های ۱۹۶۸ تا ۱۹۶۹ بیش از صد عمل پیوند قلب انجام شد که البته بیشتر بیماران ظرف حداکثر ۶۰ روز از دنیا می‌رفتند. اما بیمار دومی که از سوی دکتر بارنارد عمل شده بود، توانست ۱۹ ماه زنده بماند.

در سال ۱۹۷۰ داروی سیکلوسپورین به عنوان یک داروی کلیدی در این رابطه به دنیای پزشکی معرفی شد. ظهور داروی سیکلوسپورین در آن سال‌ها حکم یک معجزه را داشت و به این ترتیب، عمل پیوند به یک عمل نجات بخش تبدیل شد. در سال ۱۹۸۱ اولین پیوند قلب و ریه در بیمارستان دانشگاه استانفورد به خوبی انجام شد و سرپرست گروه، موفقیت این عمل را مدیون سیکلوسپورین دانست.

کشور	جراح	نوع عمل پیوند	سال عمل
اتریش	ادوارد زیم	قرنیه	1905
آمریکا	جوزف موری	کلیه	1954
آمریکا	لیلهی وکلی	لوزالمعده	1966
آمریکا	توما استارزل	کبد	1967
آفریقای جنوبی	کریستیان بارنارد	قلب	1967
آمریکا	بروس رایتز	قلب و ریه	1981
کانادا	جویل کوپر	یکی از لوب‌های ریه	1983
کانادا	جویل کوپر	دو ریه	1986
آمریکا	جویل کوپر	ریه به طور کامل	1987
آمریکا	راتنر و کاووسی	نفرکتومی لاپاراسکوپیک	1995
آمریکا	دیوید سوثرلند	بخشی از لوزالمعده	1998
فرانس	گروهی	دست	1998
فرانسه	گروهی	صورت	2005

/پایان پیام