به گزارش گروه ایرانشناسی و گردشگری خبرگزاری دانا، به جرات می توان گفت که کمتر کشوری را می توانید پیدا کنید که دارای چنین شرایط آب و هوایی باشد و این مساله سبب جذب توریست هایی شده که از سراسر دنیا به ایران می آیند تا این اتفاق را تجربه کنند.
اما جالب است که بدانید شاید نیمی از مردم کشور از این موضوع اطلاعی ندارند و این برای کشوری که می تواند صنعت گردشگری اش را جایگزین صنعت نفت کند یک درد است.
از سوی دیگر کشور ما دارای جاذبه های دیدنی و گردشگری، تاریخی و فرهنگی زیادی است که باز هم بسیاری از مردم از آن بی اطلاع هستند؛ هر چند که این مساله را بارها در گزارش های گذشته مورد اشاره قرار داده ایم اما به نظر می رسد که تکرار این مساله شاید بتواند حرکتی به این چرخه اقتصادی بدهد و شاید به کمک مردم بتوانیم گام های بلندی در سوی پیشرفت صنعت گردشگری در کشور برداریم.
جدای از وجود بناهای تاریخی، جاذبه های گردشگری و هزاران دلیل برای گردش در ایران یکی از جاذبه هایی که کمتر به آن پرداخته شده است، کویرهای ایران است.
اگر تاکنون در سفرهای تان برنامه ای برای کویر گردی نداشتید پیشنهاد می کنیم در ایام نوروز یکی از کویرهای ایران را مقصد گردشگری خود قرار دهید.
درست است که کشور ما با داشتن دریاهای گوناگون و زیبا در شمال و جنوب کشور و جنگل های متنوع درمناطق مختلف، دره های سرسبز و ارتفاعات پوشیده از گیاه و رودهای خروشان و چشمه سارهای پر آب و آب معدنی های متنوع فراوان و عرصه های پوشیده از گل های الوان و نیز حاوی انواع حیات وحش از لحاظ طبیعی یکی از مناطقی درجهان است که دارای انواع جاذبه های توریستی است، اما کویرها و بیابان های ایران دارای ویژگی خاصی هستند.
حتی مواردی از آنها، منحصر به فرد بوده و دردیگر کشورهای جهان نمونه آنها مشاهده نمی شود. لذا، ضمن آن که برای هر فرد ایرانی جالب هستند، برای توریست های خارجی به ویژه آنان که با کویر و بیابان و علوم مربوط به آن سروکار دارند بسیار جالب و ارزشمندند.
کویرها یا نمکزار
هرکشوری که دارای نمکزار است، برای آن اسمی دارد. به عنوان مثال در زبان عربی به نمکزار«سبخ» )Sabakh( می گویند که جمع آن می شود «سبخاء» و به بیابان هم «صحرا» می گویند. ما درایران به نمکزار «کویر» می گوییم.
کویر به زمینی گفته می شود که آنچنان تحت تأثیر نمک است که قابل رویش برای گیاهان نیست. اما امکان دارد که میزان املاح آن به حدی باشد که گیاهان غیر زراعی ولی مقاوم به شوری و قلیایی مانند گز،خارشتر، اشنیان، نی و غیره بتوانند درآن برویند.
دراین صورت، کویرهای گیاهدار یا مراتع کویری خوانده می شوند که درواقع منابع طبیعی، تکثیر شونده مناطق خشک هستند (همان گونه که جنگل ها، منابع طبیعی تکثیر شونده مناطق مرطوبند). اما اگر مقداری املاح محلول خاک از یک حدی تجاوز کند( از سه درصد و یا هدایت الکتریکی مخصوص آن از 43 میلی موس بر سانتیمتر ) دیگر هیچ گیاهی قادر به روییدن درآن نیست (حتی گیاهی به نام «شور» Salzola که مقاوم ترین گیاه به شوری است) دراین شرایط،کویرها یا نمکزارهای فاقد گیاه ولی دارای قشر نمکی (کویرهای واقعی) به وجود می آیند که باید از املاح آنها استفاده کرد و این رو، نگارنده معتقد است. کویرها (نمکزارهای فاقد گیاه) منابع طبیعی تجدید شونده یا قابل تجدید مناطق خشک هستند (درحالی که کویرهای دارای گیاه، منابع طبیعی تکثیر شونده مناطق خشک اند.
در اینجا از جاذبه ها و زیبایی های کویرها، چه کویرهای گیاهدار و چه کویرهای فاقد گیاه، به عنوان یکی از بهترین جاذبه های توریستی کشور ما و نیز در جهان صحبت می کنیم.
کویرهای گیاهدار
در مناطق مختلف کشور (نیمه خشک، خشک، نیمه بیابان و بیابان) چندین قطعه کویر (نمکزار) داریم که تعداد آنها به حدود 45-50 قطعه می رسد، مانند: کویر آذربایجان شرقی (معروف به کویر کبودان)، کویر اراک (معروف به کویر میقان) کویرهای منطقه قم و چندین قطعه کویر در مناطق خشک مانند کویر بجستان و کویر خواف و کویر جاجرم خراسان. اما بزرگترین کویر (نمکزار) ایران، کویر مرکزی یا دشت کویر ایران است. همچنین در نواحی نیمه بیابانی مانند یزد، پنج قطعه کویر (نمکزار) داریم مانند کویر ابرقو، کویر مروست، کویر سیاهکوه و غیره و حتی در بیابان لوت نیز، کویر یا نمکزار وجود دارند که به کلی فاقد گیاه هستند.
کویرهای گیاهدار، یا اطراف کویر مرکز ایران ضمن آن که مراتع کویری یا منابع طبیعی تکثیرشونده هر منطقه و کشور به حساب می آیند، دارای جاذبه توریستی جالب توجهی نیز هستند زیرا در آنها انواع مختلف گیاهان می رویند که بخصوص در فصل بهار بعضی از آنها دارای گل های بسیار زیبا هستند، مانند انواع گزها که دارای انواع گل های بنفش رنگاند که توأم با رنگهای متنوع اندام انواع گیاهان، منظره بسیار جالب و دیدنی دارند. کویرهای گیاهدار تقریباً مانند جنگل ها که در فصل پاییز خیلی زیبا هستند در فصل بهار زیبا و دیدنی اند. لذا، در این فصل باید از جاذبه هایی برای جلب توریست و ترتیب دادن تورها استفاده کرد. استفاده از این عرصه ها به عنوان چراگاه، یعنی وجود و پخش بودن حیوانات بویژه شتر در آنها، منظره بسیار زیبایی به این کویرها می بخشد، بخصوص عصرها.
کویرهای فاقد گیاه
هرقدر منطقه از لحاظ آب و هوا خشک تر و گرمتر باشد، تعداد گیاهان آن کمتر است. به عبارت دیگر، از مناطق نیمه خشک (به عنوان مثال آذربایجان و اراک) به مناطق خشک و بیابانی (مانند بیابان لوت) از گیاهان کویر کاسته شده و بر سطح کویرهای فاقد گیاه اضافه می شود. به طوریکه در بیابان لوت، هر قطعه که کویری است، فاقد گیاه است در دشت کویر یا کویر مرکزی، اطراف آن که به دلیل نفوذ آب زیرزمینی به آن منطقه و نیز جاری شدن آب های سطحی به آنجا، تا حدودی رطوبت خاک بیشتر است، کویرها، گیاه دارند اما قسمت مرکزی آن به کلی فاقد گیاه ولی دارای انواع مختلف کویرها با قشرهای نمکی متنوع بوده که همچون گل های یک قالی زیبا و متنوع هستند. انواع نمک ها با بلورها و اشکال مختلف، زیبایی خاصی به هر قسمت از سطح کویرهای فاقد گیاه می بخشند. بهترین موقع برای دیدن این کویرها و ترتیب دادن برنامه گردشگری برای آنها، اواخر تابستان و فصل پاییز قبل از آغاز بارندگی است زیرا در طول دوره خشک و گرم تابستان املاح در سطح زمین تجمع کرده و بلورهای مختلف نمک با اشکال مختلف و زیبا، جلوه ای بسیار زیبا می بخشند.
خلاصه هر کویر ایران در مناطق مختلف دارای ویژگی های خاص آن شرایط اقلیمی و خاکی آن منطقه است. به عنوان مثال کویر حوض سلطان، خصوصیتی دارد که دیگر کویرها ندارد باتلاقی شدید است و کویر ساغند یزد با کویر ابرقو و مروست، تفاوت دارد. کویر اراک (میقان) با کویر آذربایجان شرقی (با آن که هر دو در مناطق نیمه خشک واقع شده اند) ولی به کلی با هم متفاوتند و همه زیبا هستند.
در ایام نوروز گردش در کویر را از دست ندهید پایان پیام/.
