به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا به نقل از ایرنا، دست اندرکاران گردشگری کشور سالهاست موضوع جذب گردشگر مسلمان و به ویژه شیعیان را هدف قرار داده و امیدوارند از این بازار سهمی داشته باشند که هنوز از ظرفیت هایی که می تواند مسلمانان و حتی گردشگران غیرمسلمان را جذب ایران کند، غافل هستند.
ماه رمضان را می توان یکی از این ظرفیت های بالقوه ایران برای پذیرایی از گردشگران و رونق این صنعت دانست؛ ماهی که سنت های متنوعی برای آن در بین اقوام ایرانی جاری است که با وجود اختلافات و تنوع ها، همگی ریشه در یک خاک دارند.
نقاره زنی، نواختن سازهای کوبه ای، شب زنده داری در شب های قدر، سفره های نذری، آیین های برگزاری مراسم سحر و افطار از جمله آیین هایی هستند که همه ساله در ماه رمضان انجام می شوند و ظرفیت های تبدیل آن به یک جشنواره مردمی را دارند.
در کنار این بی توجهی به ظرفیت های ماه رمضان برای رونق بخشی به گردشگری ایران، در سال های اخیر علاوه بر عربستان سعودی که به واسطه قرار گرفتن حرم امن الهی و بارگاه پیامبر رحمت(ص) در ماه رمضان پذیرای عمره گذاران مسلمان است، کشورهای دیگر نیز با خلق جاذبه های رمضان خود را به فهرست مقاصد گردشگری رمضان افزوده اند.
هرچند بسیاری از مسلمان در این ماه ترجیح می دهند در خانه های خود بمانند و به روزه داری مشغول باشند اما کشورهایی چون امارات و مالزی با برنامه ریزی در این عرصه، سفره های افطار خود را برای گردشگران مسلمان و حتی غیرمسلمانانی که دوست دارند آیین های رمضان را تجربه کنند، باز کرده است.
جشنواره های رمضان که چندسالی است به میزبانی شهرهای کشورهای مسلمان باب شده است، از زمانه افطار آغاز می شود؛ پذیرایی از گردشگران با منو « غذاهای ویژه رمضان» و به راه انداختن جشنواره های متنوع از جمله جشنواره های خرید و سرگرمی از برنامه هایی است که برای گردشگران تدارک دیده شده و تا هنگامه سحر ادامه می یابد.
ارایه تخفیفات ویژه از هتل گرفته تا خدمات حمل و نقل و برگزاری جشنواره های بازدید و خرید از دیگر راه های جذب گردشگران است که کشورهایی چون امارات، ترکیه و مالزی این شیوه را آموزده اند؛ حتی کشور مصر نیز تا چندی پیش از تحولات سیاسی و انقلاب در این کشور، جشنواره های ویزه ماه رمضان برپا می کرد و به نتایج موفقیت آمیزی رسید.
در این راستا، مسوولان گردشگری کشورهای مسلمان و به ویژه عربی از قدرت نمادسازی رمضان در جذب توریست غافل نبوده اند، از این رو در بسیاری از تبلیغات های محیطی، تلویزیونی و حتی فضای مجازی و شبکه های اجتماعی می توان «فانوس های رنگارنگ» را مشاهده کرد که بعد از سال ها به نماد جشن رمضان این کشورها تبدیل شده اند و هر فرد با دیدن آن به طور ناخود آگاه عبارت «رمضانٌ کریم» به ذهنش خطور می کند.
این نماد را می توان در جریان برگزاری جشنواره های ماه رمضان در کشورهای عربی به ویژه امارات، کویت، اردن و قطر مشاهده کرد: فانوس های رنگارنگ که بر سردر خانه ها و سردر مغازه ها و نیز در کوچه و خیابان نصب می شود؛ این فانوس ها به هنگام شب روشن شده و از فاصله افطار تا سحر با نور ضعیف و رنگارنگ تصویردل انگیزی از مراسم افطار و سحر در شهر ارایه می کنند.
با این اوصاف و در حالی که ماه رمضان می تواند جاذبه ای برای صنعت گردشگری ایران باشد، این ماه به دوره فترت گردشگری ایران تبدیل شده است به گونه ای که بسیاری از مراکز اقامتی و پذیرایی این ماه را برای انجام تعمیرات انتخاب می کنند.
«یعقوب قاسمی» از فعالان صنعت گردشگری در حوزه تورهای ورودی و خروجی در این باره می گوید: نزدیک ۱۰ سال است که برپایی جشن رمضان به رویه معمول بسیاری از کشورهای مسلمان برای جذب گردشگران مسلمان و غیرمسلمان تبدیل شده است اما چنین موضوعی در گردشگری ایران جایی ندارد.
به گفته وی، ایجاد «گردشگری رمضان» به عنوان یک جاذبه و جشنواره بیش از هر چیز نیازمند برنامه ریزی بلندمدت مسوولان است زیرا مشاهده آیین های افطار و برپایی سفره های افطار و نیز برگزاری جشن های ماه مبارک رمضان ظرفیت هایی است که می توان روی آن سرمایه گذاری کرد.
قاسمی ادامه داد: مالزی برای استفاده از این ظرفیت در فاصله زمانی افطار تا سحر جشنواره های متنوعی از جمله جشنواره خرید، تفریحات و سرگرمی و ... برگزار و به این بهانه گردشگران را با ماه رمضان مسلمانان آشنا می کند.
وی گفت: معرفی ماه رمضان به عنوان یک جشن فراگیر مسلمانان مستلزم برنامه ریزی و صرف بودجه برای برگزاری جشنواره های متنوع است که چنین اقداماتی چندان در ایران مرسوم نیست.
«رقیه حاتمی پور» مدیر یک آژانس مسافرتی نیز می گوید: بسیاری از گردشگران غیرمسلمان علاقه مند هستند که با آداب و رسوم مسلمانان در ماه رمضان آشنا شوند و همین سفره افطار و سحر می تواند برای آنها جذاب باشد.
حاتمی پور با بیان اینکه کشورهایی چون مالزی از سال های پیش روی این موضوع برنامه ریزی کرده و امروز در ماه مبارک رمضان به مقصد گردشگران مسلمان و غیر مسلمان تبدیل شده اند، گفت: در چنین کشورهایی در فاصله زمانی افطار تا سحر جشنواره های متنوعی برگزاری و به بیان دیگر جاذبه گردشگری ساخته می شود.
وی با اشاره به ثبت ملی «سفره افطار ایرانی» در فهرست میراث معنوی کشور اظهار امیدواری کرد که این ثبت بتواند برنامه ریزان صنعت گردشگری را به سمت طراحی «گردشگری رمضان» سوق دهد.
«بابک ارسیا» سرپرست مرکز گردشگری علمی - فرهنگی دانشجویان ایران نیز بر این باور است ماه رمضان در یک دهه اخیر برای بسیاری کشورها به بهترین زمان جذب گردشگر مسلمان تبدیل شده است اما ایران از این امر مستثنی است و حتی گردشگری داخلی هم تا حدودی رونق خود را از دست می دهد.
به گفته وی، فرهنگ روزه داری، رسوم و خرده فرهنگ های ماه رمضان، قدمتی دیرینه در میان ایرانیان دارد. در شهر و روستاهای ایران در ماه رمضان، آداب و رسومی وجود دارد که نه تنها اعمال این ماه را در برمی گیرند؛ بلکه انواع خوردنی ها و نوشیدنی ها، نان ها، شیرینیجات و ... را نیز شامل می شوند و از جذابیت فراوانی برای گردشگری برخوردارند.
سرپرست مرکز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجویان ایران تاکید دارد که در ماه رمضان که برخی از کارشناسان معتقدند گردشگری ایران از رونق می افتد، می توان با تبلیغ آداب و رسوم و ترویج فرهنگ اسلامی می توان در افزایش بهره وری و جذب هرچه بیشتر گردشگران داخلی و خارجی تلاش کرد.
به گفته وی، گردشگری، فرصتی است برای آشنایی با فرهنگ‌های متفاوت و گردشگران همواره در پی آن هستند که مردمانی از سرزمین‌های دیگر با فرهنگ و رسوم خاصشان را از نزدیک ببینند. به همین دلیل مناسبت‌های خاص ملی و مذهبی می تواند زمینه ای مناسب برای ترغیب گردشگران به سفر باشد. اعیاد و سایر مناسبت‌های مذهبی مسلمانان نیز از جمله این فرصت‌هاست که به‌ویژه سبب آشنایی درست مردم با مسلمانان می‌شود. همچنین می‌تواند مسلمانان کشورهای مختلف را به یکدیگر نزدیک‌تر کند.
ارسیا تاکید کرد: می توان با تنظیم قیمت بلیت هواپیما و قطارها، ارزان کردن قیمت تسهیلات گردشگری اعم از هتل ها و کالاها در ماه مبارک رمضان، تعریف بسته های گردشگری شامل بازدید از اماکن مذهبی، زیارتی، تاریخی و شهری در اجرای تورهای نیم روزه درون شهری یا سفرهای شبانه، اجرای تورهای مذهبی در سطح استان ها، برپایی جشنواره موسیقی سنتی در شهرهای مختلف کشور، برپایی نمایشگاه های میراث معنوی و جشنواره غذا، بازدید رایگان از موزه‌ها، دعوت به سفره‌ها‌ی افطار در مساجد، برگزاری جشنواره‌ها‌ی معنوی، برگزاری جشنواره‌ها‌ی لباس و غذاهای اسلامی و برپایی بازارهای مخصوص رمضان، زمینه های جذب گردشگران را فراهم کرد.
