به گزارش خبرنگار گروه آموزش خبرگزاری دانا (داناخبر)، خبرگزاری رسمی دولت جمهوری اسلامی به بررسی دانشگاه های تک جنسیتی در کشور پرداخته است. در این گزارش که مشروح آن در پی می آید، گفته شده است منظور کامران دانشجو هیچگاه تفکیک کلاس درس در دانشگاه های مختلط نبوده و با روسای دانشگاهی که غیر این عمل کنند برخورد می شود.
این مدعا از دو جنبه قابل بررسی است. یکی آن که امروز دامنه جدا کردن کلاس ها که گاه منجر به کاهش عدالت آموزشی و گاه تحمیل هزینه اضافه به دانشگاه می شود، از دانشگاه های سراسری گذشته و حتی در دانشگاه های غیرانتفاعی با کلاس های محدود نیز اعمال می شود. رییس دانشگاه بزرگ علامه طباطبایی شاید بزرگ ترین کسی است که همواره از اقدام خود در جداسازی کلاس دختران و پسران دفاع کرده است.
از سوی دیگر، خود کامران دانشجو، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، بارها در نشست های خبری خود با حرارت از جلوگیری از اختلاط دختران و پسران دفاع کرده و آن را در دستور کار خود قرار داده است.
به گزارش ایرنا، اصطلاح «تفكیك جنسیتی» كه البته هیچ گاه از سوی «كامران دانشجو» وزیرعلوم، تحقیقات و فناوری و دیگر مسوولان آموزش عالی به طور رسمی تایید نشده و همواره رد شد در محافل دانشگاهی اصطلاحی آشناست.
اصل قضیه تفكیك جنسیتی درواقع به آنجا برمی گردد كه طرح اسلامی كردن دانشگاه ها و مراكز آموزشی به طور جدی در دستوركار وزارت علوم قرار گرفت و برخی از روسای دانشگاه ها نیز در اسلامی كردن، قبل از هرچیز به سراغ كلاس های درس و جداسازی دختران و پسران اقدام كردند.
درصورتی كه شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراكز آموزشی كه سابقه فعالیت آن به سال ۱۳۷۶ برمی گردد به تعریف اصول عمومی و اختصاصی دانشگاه اسلامی اقدام كرده و ۵۰ سیاست راهبردی و ۲۶۵ سیاست اجرایی در ذیل شش مولفه ساختاری دانشگاه ها و مراكز آموزشی در زمینه استاد و معلم، دانشجو و دانش آموز، نظام برنامه ریزی فرهنگی، متون و برنامه ریزی درسی، نظام برنامه ریزی آموزشی و پژوهشی و همچنین مدیریت در جهت پیشبرد فرآیند اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراكز آموزشی تهیه و ارایه كرده و طرح اسلامی شدن دانشگاه ها فقط به ظاهر این مراكز محدود نمی شود.
هرچند وزیرعلوم در سال های اخیر همواره تاكید داشته كه تفكیك جنسیتی، واژه مورد قبول وزارت علوم نیست و سیاست این وزارتخانه طبق نظرات علمای دینی، جلوگیری از اختلاط دختران و پسران است اما هر ازگاهی شاهد نقدها و بعضا اعتراضاتی بر عملكرد آموزش عالی در این زمینه هستیم.
كامران دانشجو براین عقیده بود كه در آن دسته از كلاس های درس كه تعداد دانشجویان دختر و پسر زیاد است (اغلب واحدهای درسی عمومی) و این كلاس ها در چند نوبت برگزار می شود می توان كلاس های جداگانه ای برای دختران و پسران تشكیل داد.
وی در عین حال در طول دوران وزارت خود موضوع راه اندازی دانشگاه های تك جنسیتی كه تا پیش از آن به صورت انگشت شمار در كشور وجود داشت و نمونه بارز آن دانشگاه دخترانه الزهرا (س) بود را به عنوان یكی از مطالبات اجتماعی به صورت جدی دنبال كرد.
دانشجو بر این باور است كه باید در همه استان های كشور حداقل یك دانشگاه ویژه دختران و پسران وجود داشته باشد تا خانواده هایی كه به دلیل باورهای دینی و فرهنگی، مایلند فرزندانشان در محیط های دخترانه یا پسرانه تحصیل كنند این امكان و انتخاب را داشته باشند و از آنجا كه برخی خانواده ها بخاطر تعصب، مانع ادامه تحصیل فرزندان به ویژه دختران خود در دانشگاه های دور از محل سكونت می شوند با آسودگی خیال بیشتر شاهد ادامه تحصیل فرزندانشان باشند.
وی راه اندازی دانشگاه های تك جنسیتی را اضافه كردن یك انتخاب به انتخاب های داوطلبان ورود به دانشگاه می داند و معتقد است از آنجا كه تحصیل در این دانشگاه كاملا جنبه اختیاری دارد در نتیجه، فعالیت این مراكز هیچ محدودیتی برای افرادی كه خواهان ادامه تحصیل در دانشگاه های دارای سیستم رایج هستند ایجاد نمی كند.
اما با این وجود، ذهنیت های متفاوتی از طرح دانشگاه های تك جنسیتی و جلوگیری از اختلاط دختران و پسران در محیط دانشگاه در جامعه ایجاد شد كه شاید برخی از این ذهنیت ها در نتیجه عملكرد افراطی و نادرست برخی از روسا و مسوولان دانشگاه ها و یا تبیین نادرست و غیرشفاف این طرح شكل گرفت.
مدیركل گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در همین رابطه به خبرنگار فرهنگی ایرنا می گوید: متاسفانه در جامعه ما درباره تفكیك جنسیتی و راه‌اندازی دانشگاه‌های تك‌جنسیتی خلط موضوعی پیش آمده است.
سید ابوالفضل حسنی توضیح می دهد: قرار نیست دانشگاه ویژه دختران و پسران در سایت‌های اصلی دانشگاه به صورت جدا باشد و این تفكر وزارت علوم نیست كه دانشجویان در دانشگاه‌ها از یكدیگر تفكیك شوند.
روسای دانشگاهی که کلاس دختران و پسران را تفکیک کنند توبیخ می شوند
وی همچنین از برخورد با روسای دانشگاه‌هایی كه تفكیك جنسیتی را در دانشگاه خود اجرا كرده‌اند خبر می دهد و یادآور می شود: شخصا سه رییس دانشگاه كه دانشجویان دختر و پسر را از یكدیگر در كلاس‌ها و سایت‌های اصلی جدا كرده بودند را به وزارت علوم احضار و با آنها برخورد كردیم.
حسنی ادامه می دهد: ما شرایط ویژه دیگری همچون راه‌اندازی دانشگاه‌های تك‌جنسیتی به وجود آورده‌ایم كه نباید با شرایط فعلی تداخلی داشته باشد.
وی درعین حال از دانشگاه‌های تك‌جنسیتی به عنوان یكی از طرح های آموزش عالی رایج در تمام دنیا یاد می كند و توضیح می دهد كه نه تنها در ایران بلكه در مناطق زیادی از جهان، بسیاری از خانواد‌ه‌ها علاقه مند هستند كه فرزندانشان در این نوع دانشگاه‌ها تحصیل كنند.
استفاده از دانشگاه های تک جنسیتی اختیاری است
مدیر كل گسترش آموزش عالی تاكید می كند كه ثبت نام در دانشگاه های تك جنسیتی از اختیارات خود دانشجویان است و كسی مجبور به انتخاب و تحصیل در این دانشگاه ها نبوده و نخواهد بود.
به عقیده وی، صدور مجوز برای راه‌اندازی دانشگاه‌های تك‌جنسیتی در استان‌ها به صورت مازاد بر دانشگاه هایی كه در آن استان وجود دارد صورت می‌گیرد.
حسنی تاكید می كند كه تفكر وزارت علوم در این سال ها تفكیك جنسیتی نیست بلكه راه اندازی دانشگاه ویژه دختران و پسران است.
مدیركل گسترش آموزش عالی وزارت علوم یادآور می شود: از نظر نظام آموزشی ایده تفكیك جنسیتی و دانشگاه تك‌جنسیتی با یكدیگر متفاوت است و خوشبختانه دانشجویان ما آن‌قدر بالغ و عاقل هستند كه در بدو ورود در دانشگاه و كلاس درس جایگاه خود را می‌دانند و در سال های گذشته هم شاهد بودیم كه به طور معمول و بدون اینكه تذكری از طرف كسی داده شود پسران و دختران در كلاس های درس دانشگاه در ردیف های جداگانه می نشینند و دیگر لزومی به تفكیك نیست.
به گزارش ایرنا، در مجموع ۱۱ دانشگاه و مركز آموزش عالی ویژه دختران و چهار دانشگاه ویژه پسران در استان های مختلف كشور فعالیت دارند كه براساس آمار موجود، بیشترین آنها در استان لرستان هستند و به نظر می رسد بافت فرهنگی و مذهبی و قومی در اقبال نسبت به راه اندازی دانشگاه های تك جنسیتی، نقش بسیار موثری دارد.
هم اكنون دو مركز آموزش عالی تك جنسیتی دختران وابسته به دانشگاه لرستان در شهرستان های الشتر و كوهدشت و دو مركز آموزش عالی تك جنسیتی ویژه پسران وابسته به دانشگاه لرستان در شهرستان های پلدختر و نورآباد فعال هستند.
از جمله این مراكز دانشگاهی می توان به دانشكده صنایع غذایی بهار وابسته به دانشگاه بوعلی سینا ویژه خواهران در همدان، مجتمع آموزش عالی تك جنسیتی دخترانه فاطمیه نهاوند در استان همدان، مركز آموزش عالی تك جنسیتی ویژه پسران وابسته به دانشگاه اراك در شهرستان محلات و مركز آموزش عالی ویژه پسران وابسته به دانشگاه فردوسی مشهد در شهرستان كاشمر اشاره كرد.
دانشگاه الزهرا (س) در تهران نیز كه سابقه فعالیت آن به قبل از انقلاب اسلامی برمی گردد قدیمی ترین دانشگاه دخترانه كشور به شمار می آید و پردیس دانشگاهی آن ویژه خواهران در شهر جدید هشتگرد استان البرز نیز اخیرا آغاز به كار كرده است.
دانشگاه حضرت معصومه (س) ویژه دختران در قم، دانشگاه فرزانگان سمنان ویژه دختران، دانشگاه كوثر ویژه دختران در خراسان شمالی، دانشگاه حضرت نرجس ویژه خواهران در رفسنجان استان كرمان، مركز آموزش عالی حضرت خدیجه ویژه دختران در اردكان استان یزد و مركز آموزش عالی میناب ویژه خواهران در استان هرمزگان از دیگر دانشگاه های تك جنسیتی كشور به شمار می آیند.
از دیگر مراكز دانشگاهی تك جنسیتی می توان به دانشگاه فناوری های نوین حضرت زینب (س) در سبزوار استان خراسان رضوی، دانشگاه ریحانه شاهرود ویژه دختران در استان سمنان و دانشگاه ویژه خواهران قائن خراسان جنوبی اشاره كرد.
به گفته مدیركل گسترش آموزش عالی، درخواست هایی برای راه اندازی دانشگاه های تك جنسیتی در دیگر مناطق كشور شامل آذربایجان غربی، بوئین زهرا، رشت، بیرجند، مهریز، تفت، رضوانشهر، لاهیجان و ارومیه ارائه شده كه در این اداره كل در دست بررسی است.
علاوه بر این دانشگاه ها هم اكنون درمجموع ۱۰ موسسه آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی تك جنسیتی نیز در كشور فعال هستند كه هشت موسسه ویژه دختران و دو موسسه ویژه پسران است.
سه موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی رفاه، ابرار و آل طاها ویژه دختران در تهران، موسسه طلوع مهر ویژه پسران در قم، موسسه فردوسی طوسی ویژه دختران در مشهد، موسسه فاطمیه شیراز ویژه دختران در شیراز، موسسه رسام ویژه دختران در كرج، موسسه شكوه ویژه دختران در زاهدان، موسسه تبریز ویژه دختران و موسسه صدرالمتالهین ویژه پسران، دانشگاه های تك جنسیتی فعال كشور را تشكیل می دهند.
این مراكز دانشگاهی بنا به مجوزهایی كه دریافت كرده اند در رشته ها و مقاطع تحصیلی مختلف از كاردانی تا كارشناسی ارشد دانشجو می پذیرند.
