به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا(دانا خبر) به نقل از مهر، خانه پیرنیا در خیابان لاله زار، بین خیابان جمهوری و خیابان منوچهری قرار گرفته و در اصل متعلق به حسن پیرنیا بوده است. از خصوصیات این بنا گچبری و کاشیکاری همراه با کاشی های منقوش به تصاویر شخصیت های اساطیری و تاریخی است که همین خصوصیات باعث شده خانه پیرنیا یکی از خانه های شکیل تاریخی تهران به شمار رود. این خانه که فرمان مشروطیت در آن انشا شده است به فروش گذاشته شد. این در حالی است که چند ماه پیش هم نقاشی های دیواری منحصر به فرد این عمارت غارت و دزدیده شد. نقاشی هایی که تماما مربوطه به دوران قاجار بود و با تزیینات گچ بری زیبا بر روی دیوار نصب شده بود و پس از سرقت، جای قاب ها و گچ بری هایش را با کاهگل پوشاندند.
این عمارت ابتدا جزو عمارت اصلی خانه مشیرالدوله پیرنیا بوده که بعدها رها ، متروک و مخروبه شد. قسمتی از مجموعه خانه مشیرالدوله پیرنیا که در انتهای کوچه قرار دارد ، در یازدهم مرداد سال 1376 با شماره 1899 در فهرست (سیاهه) آثار ملی ایران به ثبت رسید اما این عمارت تنها قسمتی از کل مجموعه خانه بوده است. متاسفانه در زمان ثبت این اثر املاک مجاور که املاک تفکیک شده از عمارت اصلی بودند در نظر گرفته نشده و این عمارت ها مخروبه شد.
در این خانه که اکنون در لیست آگهی فروش (مزایده) یک سازمان گنجانده شده است، چندین اصله درخت کاج تهران و درختان دیگر که نشان از کهنسالی عمارت دارد دیده می شود. در قسمت شمالی 3 اتاق با سقف های شیروانی قرار دارد که روبروی هرکدام از اتاق ها ایوانی قرار دارد که با دو ستون با گچبری های منحصر به فرد تزیین شده است. بر روی این دیوار ایوان ها و در قاب های گچ بری شده ، تصاویری از مشاهیر دوران قاجار بر روی بوم نقش بسته بود که 6 ماه گذشته آنها هم به سرقت رفت!
از آنجا که واحدهای مشرف به خیابان لاله زار در سال های گذشته به عنوان انبار و واحد تجاری مورد بهره برداری قرار گرفته بود و با توجه به مزایده گذاشتن این ملک، احتمال تخریب کامل آن و احداث مجتمع تجاری به جای آن وجود دارد.
حسن پیرنیا، ملقب به مشیرالملک و بعد مشیرالدوله متولد تبریز و از سیاستمداران به نام بوده که چندین دوره نخست‌وزیر و نماینده مجلس ایران در دوران احمدشاه است. حسن پیرنیا در ده سال آخر عمر اغلب به کارهای فرهنگی و علمی اشتغال داشت و آثار با ارزشی همچون مجموعه سه جلدی تاریخ ایران باستان و داستان‌های ایران قدیم و حقوق بین‌الملل را نوشت. کتاب تاریخ ایران باستان (در سه جلد) نخستین کتابی است که به شیوه علمی و بر اساس مستندات و کشفیات باستان شناسی در باره گذشته تاریخی ایران نگاشته شد و هنوز هم مورد توجه‌است. نکته حایز اهمیت این خانه این است که نخستین قانون مدون حقوق بین المللی به زبان فارسی و از همه مهم تر فرمان مشروطیت را در این خانه نگاشته شده است.
