به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا و به نقل تسنیم شبکه خبری سی ان ان مصاحبه ای را با فرید زکریا، تحلیلگر و نویسنده برجسته مسایل بین المللی حول سخنرانی هفته گذشته اوباما، پیشنهاد روسیه درباره تسلیحات شیمیایی سوریه و نیز چرایی بدبینی جامعه بین المللی درباره حمله به این کشور انجام داده است.
در ادامه متن کامل مصاحبه زکریا در اختیار خوانندگان قرار می گیرد:
سی ان ان: آیا فکر می کنید رییس جمهور باید سخنرانی خود را شب گذشته (10 سپتامبر) انجام می داد؟ این سخنرانی مشخصا برای قبل یعنی زمانی که اقدام نظامی قریب الوقوع به نظر می رسید، تنظیم شده بود.
فرید زکریا: فکر می کنم او می خواست این سخنرانی را انجام دهد زیرا به وضوح نیاز داشت که موضع خود را مشخص سازد - این موضع که مساله حاضر جدی، تهدیدی برای امنیت بین المللی و امنیت آمریکا است.
فکر می کنم که کار وی هم اکنون بسیار سخت شده است. اگرچه او به مانند اکثر اوقات، یک سخنرانی بسیار شیوا و هوشمندانه ارائه کرد، اما به سختی می توانم باور کنم که در سه تا چهار هفته بعدی در حالیکه مشغول چانه زنی با روس ها درباره عبارت های قطعنامه شورای امنیت هستیم - روس ها می گویند این عبارت را به دلیل اینکه تهدید استفاده از زور را در بر می گیرد نمی پذیریم و آمریکا می گوید، نه، نه، نه ما این عبارت را باید داشته باشیم زیرا دقیقا آن چیزی است که دندانی بُرّا به قطعنامه می دهد و [در نهایت] این بحث ها به شکست می انجامند - رییس جمهور [اوباما] بتواند به جهانیان و مردم آمریکا بگوید که بیایید از زور استفاده کنیم.
سی ان ان: به نظر شما نمی تواند؟
فرید زکریا: فکر می کنم کار سختی خواهد بود. هم اکنون احتمال یک رویکرد دیپلماتیک وجود دارد. شاید هفته ها و ماه ها به طول انجامد و به نظر من کار بسیار سختی خواهد بود؛ بازرسی های عراق را به یاد آرید. بازرس ها به آنجا می رفتند و کشور نیز دچار جنگ داخلی نبود. آنچه می گویم این است که آیا می توان دو یا سه هفته پس از این گفت: «به یاد دارید در مورد جنگ چه می گفتم؟ بیایید به آن موضوع برگردیم.»
من فکر می کنم این امر که مردم تفکرات خود را تغییر نمی دهند فرضیه درستی است، زیرا به نظر من برداشت اخلاقی در اینجا از این قرار است که آمریکایی ها می فهمند. آنها احساس می کنند اسد فرد وحشتناکی است. آنچه رخ می دهد ترسناک و وحشتناک است. و البته اینکه وی مردم را به همان طریق خوفناک با تسلیحات متعارف نیز به قتل می رساند.
آنچه که به نظر من تغییر کرده، آن چیزی که برای من به عنوان یک فرد محتاط نسبت به دخالت در یک جنگ داخلی بسیار پیچیده متقاعد کننده بود جملات قاطع رییس جمهور بودند که طی آنها وی گفت این [حمله] به مانند عراق نخواهد بود، به مانند افغانستان نخواهد بود، حتی به مانند لیبی نیز نخواهد بود. به بیان دیگر، این [حمله] قرار است بسیار محدود و کوتاه باشد و هدف آن بازداشتن اسد از استفاده دوباره از این تسلیحات است زیرا این کار علامتی خواهد بود دال بر اینکه وی خشم آمریکا و حملات این کشور را برمی انگیزد. بنابراین اوباما با عباراتی کاملا شفاف گفت که ما قرار نیست در این جنگ درگیر شویم.... قرار نیست آن را تشدید کنیم. نقطه پایان این حمله نامعلوم نخواهد بود. خلاف این امر به نظرم کاملا ناخوشایند خواهد بود.
سی ان ان: نظر شما درباره پیشنهاد روسیه چیست؟
فرید زکریا: سخت ترین بخش پیشنهاد روسیه این است که آیا روس ها و سوری ها موانع بسیاری سر راه مذاکرات پدید خواهند آورد ... آیا سوری ها برخی چیزها را پنهان نخواهند کرد؟ آیا آنها تمایل خواهند داشت تا دسترس آزادانه ای که در تمام سرزمین عراق در اختیار بازرسین بود را به آنها ارائه کند؟
می توان گفت که این پیشنهاد یک بازی برد-برد برای پوتین است. اسد بر قدرت باقی می ماند. او باید دسترسی را فراهم کند. وی مجرای تمام اینها است و تسلیحات نیز دور خواهند شد. روس ها همیشه نگران بوده اند که این تسلیحات در اختیار شبه نظامی های جهادی قرار گیرد و در چچن واقع در داغستان روسیه مورد استفاده قرار گیرند. بیاد داشته باشید که برادران تزارنایف نیز از همین منطقه ظاهر شدند.
اگر روس ها واقعا می خواهند که به منظور اجتناب از سرازیر شدن تسلیحات شیمیایی به خارج از سوریه، شاهد سوریه ای عاری از این نوع تسلیحات باشند ممکن است واقعا همکاری کنند. آنها می توانند سوری ها را تحت فشار قرار داده و بگویند که باید به صورت واقعی بازرسی شوید. اما نمی دانم که آیا روس ها جدی هستند یا نه.
به نظر مشکلی که اوباما با آن رویارو است، و تبدیل به چالشی در سخنرانی اش شده بود، این است که وی سعی دارد بگوید که انجام کاری در این مورد یک الزام و نیاز فوری است. اما آنچه وی پیشنهاد کرده و درباره اش سخن می گوید یک حمله نظامی محدود است. آنچه که وزیر خارجه اش یک [حمله] به طرز غیرقابل باوری کوچک نامید.
به نظر من چالش پیش رو در حالی که سعی دارید حمایت های گسترده ای را جلب کنید در اینجاست که بسیاری از مردم آمریکا به این واقعه نگریسته و می گویند، بله، رویداد وحشتناکی رخ داده. بله، تسلیحات شیمیایی بد هستند؛ اسد بد است. اما آیا این امر در راستای منافع ملی ما است؟ تا جایی که من می دانم اولین اصل قانون بین المللی این است که اقدام نظامی تنها در دفاع از خود و یا پس از کسب مجوز از شورای امنیت سازمان ملل جایز است.
بنابراین، مشکلی که بسیاری از مردم در سراسر جهان دارند نه با دلیل این [حمله احتمالی] بلکه با این ایده است که آمریکا دادستان، قاضی، هیات منصفه و جلاد است. مشکل همین است. من این امر را با دیده بدبینی نسبت به ماجرا بازگو نمی کنم. من معتقدم اسد از تسلیحات شیمیایی استفاده کرده است. به نظر من او فرد وحشتناکی است. اما مسأله برای من این است که چگونه آمریکا، در زمانی که همه می گویند نه، می گوید بله؟ در اینجا می توان از یکی از عبارات مورد استفاده جان کری زمانی که در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده بود استفاده کرد: آیا می توان این امر را به بوته آزمایش جهانی گذاشت؟ و هم اکنون، مساله همین است.
