مهدی تقوی اقتصاددان و استاد با سابقه دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفت وگو با گروه راهبر خبرگزاری دانا در مورد اظهار نظر رییس بانک مرکزی در مورد نرخ ارز گفت: اگر آقای سیف در مورد ارز اظهار نظر نمی کرد، قیمت ارز قطعا پایین می آمد این چه جور رییس بانک مرکزی است که به فکر ارزش پول ملی نیست. وقتی رییس بانک مرکزی گفت که قیمت دلار به کف رسیده است، از لحاظ روانی در بازار ارز این تصور به وجود آمد که قیمت ارز رشد خواهد کرد و فعالان ارز شروع به خریدن ارز کردند و قیمت از این جهت رشد کرد.
تقوی در ادامه اظهار داشت: به نظر من در پشت پرده اینکه سیف چنین حرفی زده است، چیزی وجود ندارد و سیف به یکباره این حرف را پرانده است! اگر آقای سیف با متخصصین در امور ارز صحبت می کرد، می فهمید که در این مقطع نباید اظهار نظر می کرد.
وی درباره اظهار نظرهایی که در این زمینه شده که ممانعت از افت نرخ ارز مربوط به صادرات و یا جبران کسری بوده است، بیان کرد: من مخالف این اظهار نظرها هستم. درست است که اگر قیمت ارز دوباره رشد کند، صادرات به نفع مردم ایران است. واردات گرانتر می شود و صادرات ارزان می شود. ولی صادرات ایران در حال حاضر چیست؟ ما الان صادرات با حجم بالا را در نفت داریم و جالب آنکه پوا نفت هم مستقیم به خزانه دولت می رود و در شرایط فعلی ما حتی نمی توانیم نفت خود را صادر کنیم. اگر هم بتوانیم صار کنیم به ازای آن دلار دریافت نمی کنیم. آقای سیف حتی اگر به نفع صادرات کشور هم حرفی زده باشد، توجیه اقتصادی ندارد. آقای نوبخت هم جایی گفت که این اظهار نظر و این رویکرد درست نیست. بنابراین این سعی در اصلاح داشت.
این استاد اقتصاد در ادامه با اشاره دیپلماسی رییس جمهور و تاثیرگذاری آن در عرصه اقتصاد و وضعیت تحریم ها خاطر نشان کرد: به نظر من آقای روحانی به در عرصه دیپلماسی کارستان کرد و الان هم اگر آقای سیف چنین اظهار نظری نمی کرد، قیمت دلار سقوط می کرد. اگر نتیجه این سفر و مذاکره آقای روحانی کمی از شدت تحریم ها بکاهد، قیمت ارز پایین می آید و به ارزش پول ملی ما افزوده می شود.
وی یادآور شد: به نظر من دلیل اصلی بالا رفتن قیمت ارز تحریم غرب و عدم توانایی در فروش نفت و دریافت دلار به ازای نفت است و از این جهت عرضه دلار در اقتصاد ما کاهش پیدا کرده است. البته در دولت قبلی هدفمندی یارانه ها تاثیر گذار بود.
تقوی در ادامه گفت: در مورد اینکه برخی ها می گویند دولت قبلی عامدانه نرخ ارز را بالا برده بود تا کسری بودجه خود را تامین کند، اگر چنین عمدی در کار بود، یک دیوانگی رخ داده است. چون هدفمندی هم نرخ ارز را بالا برد و هم بیکاری را افزایش داد. یعنی الان اقتصاد ایران نرخ رشد منفی 5 درصد دارد. این نرخ یعنی اینکه ما 5 درصد از تولیدمان از بین رفته است. بنابراین هیچ آدم عاقلی با ارزش پول ملی بازی نمی کند که ارزش آن افت بکند.
این استاد اقتصاد در ادامه با اشاره به بحران ارزی در دوران سازندگی بیان کرد: روی تورمی که به وجود آمد، قیمت ارز هم تاثیر گذار بود، اما اینکه عامدانه باشد، با چارچوب عقل سنخیت ندارد. ما در مقطعی و در زمان آقای رفسنجانی چنین رویه ای را تجربه کرده بودیم و آن زمان سیاست تعدیل اقتصادی اتخاذ شد و آنقدر وضعیت اقتصادی را نابسامان کرد که باعث شکست سیاسی آقای رفسنجانی در انتخابات مختلف شد.
تقوی در پاسخ به این سوال که عدم تاثیرپذیری ارز از سیاست دولت و مذاکرات روحانی با آمریکا نشان دهنده این بود که تفکیکی بین سیاست و اقتصاد رخ داده است، گفت: به نظر می رسد بالا رفتن ارز متاثر از هدفمندی و بخش اعظم آن سیاسی و مربوط به تحریم ها بود. یعنی مجموعه تحریم ها و اقتصاد داخلی دست به دست هم دادند. حالا آقای سیف با حرفی که زد، از درون سیستم اقتصادی باعث افت ارزش پول ملی شد و روحانی با سازو کار دیپلماتیک باید این مساله را درست کند.
وی در پایان اظهار داشت: به نظر من حرف آقای سیف سیاسی نبوده است ولی رویکرد دولت در عرصه سیاست خارجی باعث شده قیمت دلار تا حدودی کاهش بیابد ولی انتظاری که می رفت اتفاق نیافتاد که این هم تقصیر آقای سیف بود و نشان داد که یک اقتصاددان نیست. شما یک آماری از روسای بانک های مرکزی دنیا بگیرید، هیچ کجای دنیا رییس بانک مرکزی حسابدار و بانکدار نیست و همه آنها اقتصاددان هستند.
