در گفت و گوی خبرگزاری دانا با دکتر علی اکبر جلالی مطرح شد:
علی اکبر جلالی در گفت و گو با خبرنگار فناوری خبرگزاری دانا(داناخبر) در باره چالشهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور گفت: اولین چالش و مهمترین آن، نبود یک استراتژی و راهبرد مشخص در توسعه این پدیده ارزشمند هزاره سوم است. واقعا هیچ برنامه راهبردی که بتواند مسیر توسعه این فناوری در کشور را نشان دهد وجود ندارد و نقشه راه مشخصی نیز برای حال و آینده وجود ندارد.
وی ادامه داد: چالش دوم عدم توجه نهادهای قانونگذار مثل مجلس شورای اسلامی به حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است. شما به وضوح این موضوع را هنگام انتخاب وزرای این حوزه می بینید که بدون توجه به اهمیت این مهم بیشترین رای و کمترین سوال در جلسه رای اعتماد وزیر مربوطه صورت میگیرد. به همین دلیل در دورههای قبل وزرایی انتخاب شدند که برخی از آنها بصورت رسمی اعلام کردند که فناوری اطلاعات را قبول نداشته و فقط به مخابرات توجه دارند.
وضعیت فعلی اینترنت ایران از افغانستان و یمن هم بدتر است
جلالی افزود: متاسفانه مجلس هرگز این وزرا را مورد سوال قرار نداد و ایرادی به این طرز تفکر پیرامون این حوزه وارد نشد و اینگونه بود که ما شاهد افول موقعیت حوزه ICT کشور بودیم و کار به جایی رسید که در حال حاضر وضعیت فعلی اینترنت ایران از افغانستان و یمن هم بدتر است. اتفاق بد دیگری که افتاد، این بود که مخابرات به یک شرکت شبه دولتی واگذار شد که هیچ سرمایه گذاری در زیرساخت انجام نداد. بنابراین با توجه به اهمیت جایگاه وزیر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که از نظر بنده حکم معاون اول را دارد این کم توجهی مجلس همواره چالش بوده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: چالش بعدی، عملکرد شورای عالی فضای مجازی است که از اهداف تعیین شده آن که اهداف بسیار خوبی هم بود بشدت فاصله گرفته و به مهمترین نهاد تحقیقاتی کشور که همانا مرکز تحقیقات مخابرات ایران است که زمانی افتخاری برای حوزه علمی کشور بود، بشدت صدمه زد.
جلالی در ادامه صحبتهایش، اضافه کرد: وقتی به زمان دانشجویی خود در 30 سال قبل بازمیگردم و یادم می آید که هر وقت احتیاج به کتاب علمی داشتیم که در کشور نایاب بود در مرکز تحقیات مخابرات آن را پیدا می کردیم. اما در حال حاضر این مرکز علمی را بشدت از مسیر خود خارج کرده و آن را به یک شیر بی یال و دم تبدیل کردند. اگر شورای عالی فضای مجازی به وظایف قانونی که مقام معظم رهبری مشخص کردند تمکین کند قطعا برای جامعه مفید خواهد بود. این نهاد باید در تولید برنامه های راهبردی و سیاست گذاری های کلان نقش داشته و در اجرا هیچگونه دخالتی نداشته باشد تا تکلیف سایر نهادهای اجرایی مشخص شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت در ادامه خاطرنشان کرد: چالش بعدی حوزه فناوری اطلاعات کشور، بحث دیتا و اینترنت است. سرعت اینترنت به اندازه ای کم است که اگر صد برابر هم شود به زحمت در سطح متوسط جهانی قرار می گیریم. این چالش در کنار بحث شبکه ملی اطلاعات که پنج سال از حرف آن می گذرد شرایط ناامید کننده ای در کشور بوجود آورده و نمی توان در حوزه های اقتصادی از این پدید استفاده مناسب داشت.
وی چالش جدی دیگر در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را کمبود منابع انسانی آشنا به فناوری اطلاعات و کاربردهای آن دانست و گفت: اگر شما هم اکنون به ساختمان وزارت ارتباطات مراجعه کنید خواهید دید سرعت کار در همان ساختمان هم بسیار پایین و غیر قابل قبول است. شاید یکی از دلایلی که منابع انسانی در این وزارتخانه نتوانسته به روز شود ساختار آن باشد به طوریکه هنوز اولویت در مخابرات است و حتی مسوولان مربوطه هم گمان میکنند حوزه ICT تنها محدود به بحث مخابرات است.
جلالی ادامه داد: دهها چالش دیگر که از دخالت سایر نهادها در این وزارت گرفته تا اجازه ندادن استفاده از درآمد آن در خود وزارتخانه مشکلاتی است که وزیر ارتباطات دولت یازدهم با آن مواجه است.
دولت باید فناوری اطلاعات و کاربردهای آن را جدی بگیرد
این کارشناس حوزه ICT کشور در ادامه، بیان کرد: بنابراین دولت باید فناوری اطلاعات و کاربردهای آن را جدی بگیرد و در اولین فرصت ممکن پهنای باند دسترسی به اینترنت را تا صد برابر افزایش داده و دسترسی شهروندان را از طریق شبکه ملی اطلاعات تا 30 مگا بیت در ثانیه برساند. در آن صورت تجارت الکترونیک و توسعه دولت الکترونیک و شهرهای الکترونیکی اتفاق خواهد افتاد.
وی افزود: دولت باید فناوری اطلاعات و کاربردهای آن را محور توسعه منابع انسانی، توسعه اقتصادی قرار داده و در اولین فرصت ممکن شبکه های اجتماعی را در کشور در سطوح مختلف توسعه دهد. آینده زندگی بشر به زودی وابسته به شبکه های اجتماعی خواهد بود و فرار از آن مشکلات پیچیده ای برای نسل آینده بوجود خواهد آورد. حمایت از بخش خصوصی واقعی و توسعه پارک های فناوری اطلاعات و حمایت از نهادهایی که آمادگی کار در فضای مجازی را دارند باید اولویت دولت یازدهم باشد.
جلالی انتخاب محمود واعظی به عنوان وزیر ارتباطات دولت یازدهم را مثبت ارزیابی کرده و گفت: حضور ایشان به عنوان وزیر ارتباطات در دولت جدید، با توجه به تجربه موثری که در این وزارت در سالهای گذشته داشته مورد تایید است. بخصوص معاونان و همکارانی را از میان کارکنان همان وزارتخانه انتخاب کرده اند که این موضوع نیز مورد تایید است.
وی ادامه داد: وزیر جدید باید بدون ملاحظه، حقوق مردم را که به صورت غیر منطقی در اختیار بخش هایی که عملا توان لازم برای اداره این حوزه را ندارد باز پس گرفته و با درایت این مشکل را حل کند. تعجب آور است در حالی که در تمام دنیای توسعه یافته به دنبال کاهش و یا رایگان کردن هزینه ارتباطات از طریق تلفن هستند در ایران هر روز تعرفه ها افزایش پیدا میکند و این نشان از ضعف فنی و دانش فنی شرکت هایی دارد که فعلا مسوولیت مخابرات را در دست دارند.
جلالی در رابطه با وضعیت شبکه ملی اطلاعات، گفت: همانطور که بارها اشاره کردم با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات به شدت موافقم ولی متاسفانه سرعت توسعه آن بسیار کم است در هر صورت امیدوارم به زودی در سطح گسترده بتوانیم از خدمات شبکه ملی اطلاعات بهرهمند شویم. من معتقدم اگر راه اندازی این شبکه با دقت و با اصول فنی انجام شود آینده خوبی خواهد داشت.
وی ادامه داد: چالش دوم عدم توجه نهادهای قانونگذار مثل مجلس شورای اسلامی به حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است. شما به وضوح این موضوع را هنگام انتخاب وزرای این حوزه می بینید که بدون توجه به اهمیت این مهم بیشترین رای و کمترین سوال در جلسه رای اعتماد وزیر مربوطه صورت میگیرد. به همین دلیل در دورههای قبل وزرایی انتخاب شدند که برخی از آنها بصورت رسمی اعلام کردند که فناوری اطلاعات را قبول نداشته و فقط به مخابرات توجه دارند.
وضعیت فعلی اینترنت ایران از افغانستان و یمن هم بدتر است
جلالی افزود: متاسفانه مجلس هرگز این وزرا را مورد سوال قرار نداد و ایرادی به این طرز تفکر پیرامون این حوزه وارد نشد و اینگونه بود که ما شاهد افول موقعیت حوزه ICT کشور بودیم و کار به جایی رسید که در حال حاضر وضعیت فعلی اینترنت ایران از افغانستان و یمن هم بدتر است. اتفاق بد دیگری که افتاد، این بود که مخابرات به یک شرکت شبه دولتی واگذار شد که هیچ سرمایه گذاری در زیرساخت انجام نداد. بنابراین با توجه به اهمیت جایگاه وزیر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که از نظر بنده حکم معاون اول را دارد این کم توجهی مجلس همواره چالش بوده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: چالش بعدی، عملکرد شورای عالی فضای مجازی است که از اهداف تعیین شده آن که اهداف بسیار خوبی هم بود بشدت فاصله گرفته و به مهمترین نهاد تحقیقاتی کشور که همانا مرکز تحقیقات مخابرات ایران است که زمانی افتخاری برای حوزه علمی کشور بود، بشدت صدمه زد.
جلالی در ادامه صحبتهایش، اضافه کرد: وقتی به زمان دانشجویی خود در 30 سال قبل بازمیگردم و یادم می آید که هر وقت احتیاج به کتاب علمی داشتیم که در کشور نایاب بود در مرکز تحقیات مخابرات آن را پیدا می کردیم. اما در حال حاضر این مرکز علمی را بشدت از مسیر خود خارج کرده و آن را به یک شیر بی یال و دم تبدیل کردند. اگر شورای عالی فضای مجازی به وظایف قانونی که مقام معظم رهبری مشخص کردند تمکین کند قطعا برای جامعه مفید خواهد بود. این نهاد باید در تولید برنامه های راهبردی و سیاست گذاری های کلان نقش داشته و در اجرا هیچگونه دخالتی نداشته باشد تا تکلیف سایر نهادهای اجرایی مشخص شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت در ادامه خاطرنشان کرد: چالش بعدی حوزه فناوری اطلاعات کشور، بحث دیتا و اینترنت است. سرعت اینترنت به اندازه ای کم است که اگر صد برابر هم شود به زحمت در سطح متوسط جهانی قرار می گیریم. این چالش در کنار بحث شبکه ملی اطلاعات که پنج سال از حرف آن می گذرد شرایط ناامید کننده ای در کشور بوجود آورده و نمی توان در حوزه های اقتصادی از این پدید استفاده مناسب داشت.
وی چالش جدی دیگر در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را کمبود منابع انسانی آشنا به فناوری اطلاعات و کاربردهای آن دانست و گفت: اگر شما هم اکنون به ساختمان وزارت ارتباطات مراجعه کنید خواهید دید سرعت کار در همان ساختمان هم بسیار پایین و غیر قابل قبول است. شاید یکی از دلایلی که منابع انسانی در این وزارتخانه نتوانسته به روز شود ساختار آن باشد به طوریکه هنوز اولویت در مخابرات است و حتی مسوولان مربوطه هم گمان میکنند حوزه ICT تنها محدود به بحث مخابرات است.
جلالی ادامه داد: دهها چالش دیگر که از دخالت سایر نهادها در این وزارت گرفته تا اجازه ندادن استفاده از درآمد آن در خود وزارتخانه مشکلاتی است که وزیر ارتباطات دولت یازدهم با آن مواجه است.
دولت باید فناوری اطلاعات و کاربردهای آن را جدی بگیرد
این کارشناس حوزه ICT کشور در ادامه، بیان کرد: بنابراین دولت باید فناوری اطلاعات و کاربردهای آن را جدی بگیرد و در اولین فرصت ممکن پهنای باند دسترسی به اینترنت را تا صد برابر افزایش داده و دسترسی شهروندان را از طریق شبکه ملی اطلاعات تا 30 مگا بیت در ثانیه برساند. در آن صورت تجارت الکترونیک و توسعه دولت الکترونیک و شهرهای الکترونیکی اتفاق خواهد افتاد.
وی افزود: دولت باید فناوری اطلاعات و کاربردهای آن را محور توسعه منابع انسانی، توسعه اقتصادی قرار داده و در اولین فرصت ممکن شبکه های اجتماعی را در کشور در سطوح مختلف توسعه دهد. آینده زندگی بشر به زودی وابسته به شبکه های اجتماعی خواهد بود و فرار از آن مشکلات پیچیده ای برای نسل آینده بوجود خواهد آورد. حمایت از بخش خصوصی واقعی و توسعه پارک های فناوری اطلاعات و حمایت از نهادهایی که آمادگی کار در فضای مجازی را دارند باید اولویت دولت یازدهم باشد.
جلالی انتخاب محمود واعظی به عنوان وزیر ارتباطات دولت یازدهم را مثبت ارزیابی کرده و گفت: حضور ایشان به عنوان وزیر ارتباطات در دولت جدید، با توجه به تجربه موثری که در این وزارت در سالهای گذشته داشته مورد تایید است. بخصوص معاونان و همکارانی را از میان کارکنان همان وزارتخانه انتخاب کرده اند که این موضوع نیز مورد تایید است.
وی ادامه داد: وزیر جدید باید بدون ملاحظه، حقوق مردم را که به صورت غیر منطقی در اختیار بخش هایی که عملا توان لازم برای اداره این حوزه را ندارد باز پس گرفته و با درایت این مشکل را حل کند. تعجب آور است در حالی که در تمام دنیای توسعه یافته به دنبال کاهش و یا رایگان کردن هزینه ارتباطات از طریق تلفن هستند در ایران هر روز تعرفه ها افزایش پیدا میکند و این نشان از ضعف فنی و دانش فنی شرکت هایی دارد که فعلا مسوولیت مخابرات را در دست دارند.
جلالی در رابطه با وضعیت شبکه ملی اطلاعات، گفت: همانطور که بارها اشاره کردم با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات به شدت موافقم ولی متاسفانه سرعت توسعه آن بسیار کم است در هر صورت امیدوارم به زودی در سطح گسترده بتوانیم از خدمات شبکه ملی اطلاعات بهرهمند شویم. من معتقدم اگر راه اندازی این شبکه با دقت و با اصول فنی انجام شود آینده خوبی خواهد داشت.