به گزارش گروهایرانشناسی خبرگزاری دانا(دانا خبر) به نقل از ایسنا، مهدی حجت اظهار کرد: به یونسکو اعلام میکنیم که بازی سنتی چوگان که پرونده آن توسط جمهوری آذربایجان تهیه شده، با ایران مشترک است و نباید این ورزش سنتی را فقط به نام یک کشور ثبت کرد.
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به اینکه یونسکو به چنین مسایلی توجه زیادی دارد، ادامه داد: وقتی کشورها درباره قضیهای به یونسکو اعتراض کنند، یونسکو در جلساتی، اعتراضها را بررسی میکند.
او با بیان اینکه کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان و هندوستان نیز نسبت به این ورزش اظهار علاقه کردهاند، گفت: همه این کشورها متفقالقول میتوانند با یونسکو صحبت و اعلام کنند که جمهوری آذربایجان اجازه ندارد ورزش چوگان را بهتنهایی به نام خود ثبت جهانی کند، به خصوص در شرایطی که مدارک نشان میدهد، کشور آذربایجان فقط یک «انجمن» به نام چوگان دارد، در حالی که علاوه بر زنده بودن این ورزش در ایران، یک فدراسیون نیز در کشور ما، فعالیت گستردهای در این زمینه دارد.
وی درباره سابقه تاریخی این ورزش در ایران نیز توضیح داد: سوابق فرهنگی نشان میدهد که از دوران باستان تا کنون، ورزش چوگان در ایران انجام میشد. شاهنامه فردوسی و تصاویر مینیاتوری تاریخی، ماهیت این بازی در ایران و سابقه فوقالعاده تاریخی آن را نشان میدهند. این بازی از دوره هخامنشیان تا کنون در ایران مطرح بوده است.
حجت با تاکید بر اینکه ایران باید دلایل خود را به یونسکو ببرد و در جلساتی که برگزار میشود، از خود و ورزش باستانیاش دفاع کند، گفت: در قدمهای نخست، جلساتی با یونسکو برگزار و این موضوع مطرح و همچنین نامهنگاریهایی انجام شده است و ما اینگونه اقدامات را تا گرفتن نتیجه نهایی ادامه میدهیم.
وی درباره برخی اظهار نظرها توسط کارشناسان مبنی بر بدون اشکال بودن ثبت آثار غیرملموس ایران توسط یک کشور دیگر، تاکید کرد: این مطلب بهطور کلی درست نیست؛ معمولا اگر حوزه نفوذ یک اثر غیرملموس، داخل مرزهای سیاسی یک کشور باشد، بسیار بعید است که ارزش جهانی داشته باشد و بتوان آن را ثبت کرد؛ ولی اگر آثاری مانند «تار»، «مولوی» و «بازی سنتی چوگان» که دربرگیری آنها بسیار وسیع است و حوزه نفوذشان فراتر از مرزهای یک کشور است، در معرض ثبت باشند، طبیعتا مکانیزم یونسکو که بگوید یک کشور میتواند به نام خود یک اثر غیرملموس را ثبت کند، غلط است. چنین مکانیزمهایی باعث میشود، میان کشورهای همسایه بددلی ایجاد شود. اکنون دشمنان رفاقت میان جمهوری آذربایجان و ایران، مدام اینگونه مسایل را پیش میکشند. از سوی دیگر، کشور جمهوری آذربایجان بهدنبال ایجاد یک شناسنامه برای خود است و برای ثبت هر اثر معنوی یا غیرمعنوی آماده میشود.
او هدف اصلی یونسکو را ایجاد صلح جهانی دانست و گفت: یونسکو با این مکانیزم غلط که ثبت مواریث غیرملموس به نام یک کشور است، باعث میشود تا میان کشورها دشمنی و کینهتوزی ایجاد شود. کینهتوزی از درگیریهای نظامی بدتر است؛ ایران هشت سال با عراق جنگید، ولی اکنون با این کشور برادر است. اینگونه موارد خطرات بسیار بزرگی برای صلح بینالمللی هستند.
قائممقام سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تأکید کرد: ایران این مطلب را در کنفرانس عمومی یونسکو در پاریس مطرح میکند و از یونسکو میخواهد تا مساله ثبت مواریث غیرملموس را به نام یک کشور حذف کند و هر کشوری بتواند پیشنهادکننده ثبت جهانی یک امر باشد، نه ثبت جهانی اثر به نام خود آن کشور.
جمهوری آذربایجان از مدتی پیش، با تهیه پروندهای با عنوان «چوگان، بازی محلی قرهباغ» بهطور رسمی از یونسکو خواسته است تا این بازی سنتی را به نام خود، در نشست کمیته میراث ناملموس یونسکو که حدود دوماه دیگر به میزبانی جمهوری آذربایجان برگزار میشود، جهانی کند.
گفته میشود بازی چوگان در گذشته، یکی از عوامل رونق یافتن میدان نقش جهان در اصفهان بوده است؛ اما برای نخستینبار در زمان اردشیر بابکان از چوگان نام برده شد و پس از آن، بسیاری از شاعران و نویسندگان قدیمی ایرانی، از چوگان حرفی به میان آوردهاند.