به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا
حسین راغفر در گفت وگویی با تابناک گفت: در پرداخت یارانه ها فساد بزرگی رخ داده است.
این گفت وگو از نظر مخاطبان خبرگزاری دانا می گذرد:
چندی پیش پس از جنجال های فراوان میان دولت و مجلس بالاخره بحث حذف یارانه دهک های پردرآمد منتفی چیست؟ نظر شما در این میان چیست؟
بحث حذف یارانه ها در شرایط فعلی عملی نیست. از طرف دیگر اقدام به حذف یارانه های دهک های بالای درآمدی با عوارض متعددی روبرو است. باید گفت، دولت قبلی مقصر اصلی است . چرا که گفت پول نفت را به سر سفره مردم می آوریم. این شعار، که پول نفت مال شخص افراد است، این شائبه را بوجود می آورد، که تا به حال پول نفت را دولت می‌خورده است و به افراد جامعه داده نمی‌شد. در حالی که باید پول نفت و منابع طبیعی کشور به صورت منطقی به اشکال مختلف دیگر سرمایه تبدیل شود. دولت موظف نیست پول یارانه ها را تبدیل به گوشت و نان کند. بلکه آن را باید تبدیل به خدمات سلامت، آموزش و پرورش و زیرساخت ها کند. سرمایه هایی همچون نفت فقط منحصر به این نسل نیست. ما باید به گونه ای این سرمایه را استفاده کنیم که سود آن به نسل های آینده هم برسد. متاسفانه دولت قبل توقعی را در جامعه ایجاد کرد که همه پول یارانه را حق خود می دانند. در چنین فضایی ما به 10 درصد از مردم می گوییم، این پول حق شما نیست و شما استحقاق ندارید. در صورتی که ما تا به حال می گفتیم این پول حق شماست.
پس راهکار چیست؟
قرار نیست یارانه ها به صورت نقدی داده شود . می توان از آن برای ایجاد رونق اقتصادی کشور استفاده کرد. حداکثر کسانی را که بتوان راه حذف یارانه ها، خارج نمود بعید است به چند صد هزار نفر برسد. نکته دیگر این که صرف نظر ار تبعات منفی، بعید است که خیلی از طبقات بالای جامعه در این طرح ثبت نام کرده باشند.
آقای راغفر براساس اطلاعات موجود کسانی که فعلاً یارانه می گیرند، از تعدا افراد کشور بیشتر است!
این آمار درست است. این معنایش این است که فساد عظیمی وجود دارد. جریاناتی مبالغ هنگفتی را به اسم افراد از طریق ثبت نام در طرح یارانه ها، از سیستم خارج می کنند. البته کنترل این فساد هم ساده نیست. فساد بزرگی از این طریق در کشور بوجود آمده است و در این فاصله مبالغ بزرگی از سیستم خارج شده است. در ضمن تنها علت بازنگری در شیوه پرداخت یارانه ها کسری بودجه و ناتوانی در تامین منابع است. در واقع قصد اصلاح رویه اشتباه قبلی نیست.
پس شما چگونه گفته‌اید می شود دهک های پایین را شناسایی کرد؟
همینطور که گفتم، علت به وجود امدن این طرح کسری بودجه است. اگر این دلیل نبود، هیچ کس به فکر نمی افتاد که 42 هزار میلیارد تومان سالیانه به سیستم اقتصادی تزریق می شود که یکی از اصلی ترین دلیل تورم است. قربانی اصلی این طرح هم گروه های پایین درآمدی هستند،که یارانه را می گیرند. اگر ما به وسیله این پول سرمایه گذاری می کردیم و از طریق آن اشتغال ایجاد می کردیم مشکلات امروز را نداشتیم.
در همین راستا آقایان با توجه به این مشکلات گفتند، ما 30 درصد کمبود داریم پس 30 درصد از کسانی که یارانه می گیرند را حذف می کنیم. برای حل این موضوع نیز را ه حل های ساده ای را پیش می گیریم . از دهک های پایین که نمی توانیم حذف کنیم. پس از بالا حذف می کنیم. معلوم نیست راه حل های ساده راه حل کارامد و بلند مدت باشد. اگر این روند ادامه پیدا کند مجبور می شویم در چند وقت اینده 30 درصد دیگر را کم کنیم. اگر قرار است اقدام صورت گیرد، باید یک اقدام عاجل و منطقی با یک نگاه بلند مدت باشد.
شناسایی گروه های پایین درامد به مراتب راحت‌تر است. آنها ویژگی‌های مشخصی دارند. مثلا یک خانواده که زن سرپرست و در روستا زندگی و احتمالا یک بیمار هم دارد و چند فرزند دانشجو و دانش اموز با احتمال 90 درصد این خانوار فقیر است. ما می توانیم ویژگی ها خانوار ها را براساس مشخصات خانواده ها محاسبه و ارزیابی کنیم و با روش هایی خانواده ها را درجه بندی نماییم.
الان اگر به خانوادهای فقیر بگویی که داروی شما مجانی ولی یارانه به شما نمی دهیم. من به شما قول می دهم که 50 درصد از خانواده های فقیر گزینه داروی رایگان را انتخاب می کنند. یا خانواده‌هایی که فرزندانی دانش آموز دارند، بگوییم تحصیلات رایگان باشد آنها این گزینه را انتخاب می کنند. مثلا در چند وقت اخیر معلوم نیست کدام یک از جریان های قدرت تخته های الکترونیک هوشمند وارد کرده است و دانش اموزان را مجبور می کنند که 500 هزارتومان به مدسه بدهند.
مثلا وزارت بهداشت مدت ها است که طرحی را شروع کرده است که به خانوادهای دارای کودک که از سو تغذیه رنج می برد را شناسایی و کمک کند. الان هم در دستور کار است که این طرح را ملی کنند. اگر ما مطمئن باشیم که کسی گرسنه نمی خوابد و از طرف دیگر سلامت مردم نیز تامین شود؛ اگر دولت خدمات حمل و نقل را نیز به ان بیفزاید به صورتی که 40 درصد جمعیت از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده کنند. مردم دیگر به هیچ پول نقدی نیاز ندارند و از طریق این سرمایه گذاری در زیر ساخت ها صدها هزار شغل ایجاد می شود و دیگر ما شاهد تورم این چنینی نیستیم. با این 45 هزار تومان یارانه دیگر دکتر هم نمی توان رفت.
البته طرح تحول اقتصادی فقط منوط به یارانه ها نبود و شاخه های دیگر هم داشت. یکی دیگر از این شاخه ها مالیات ها بود. این درحالی است که بیش از یک سال است لایحه یک فوریتی مالیات ها در مجلس مسکوت مانده است؟
منابع نفتی باید فقط تبدیل به اشکال دیگر سرمایه شود. دولت باید هزینه‌های جاری خودش را از طریق مالیات‌ها تامین کند. وقتی که ده‌ها بازیگر قدرتمند درعرصه اقتصادی فعالیت می‌کنند ولی مالیات نمی‌پردازند یکی از آسیب های جدی برای منابع دولت است. از طرف دیگر این گونه سیاست‌ها فضار ا به صورت انحصاری در می‌آورد و نمی گذارد فضای اقتصاد رقابتی شود. سرمایه‌گذار خصوصی نیز در این رقابت وارد نمی شود. چرا که رقیب او مالیات نمی‌دهد، قوانین را دور می‌زند، دسترسی به منابع بانکی سهل است و اگر ارزی باشد در اختیار انها می گذراند. بنابراین دیگر جایی برای رقابت نمی ماند.
این نهادها کدامند؟
بیشتر نهادهای دولتی در این امر شامل می شوند. نیروهای نظامی و انتظامی، شهرداری ها، بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید و آستان قدس رضوی و..... حتی بعضی از این ارگان ها بانک و موسسات مالی و اعتباری دارند. البته این موسسات خودشان اقدام به خلق پول می کنند و زیر بار قوانین بانک مرکزی هم نمی روند. به هر صورت با توجه به جو تحریم ها و ضعف بخش خصوصی سهم این گونه نهادها در اقتصاد بیشتر شده که این بسیار خطرناک شده است. در واقع خصوصی سازی در کشور به خودمانی سازی تبدیل شده است. یکی از کارهایی که دولت می تواند در شرایط کنونی می تواند بکند اصلاح شرایط کسب و کار و شکستن انحصار و ایجاد فضای رقابتی است.
