مردم یاد بگیرند به نیت امام حسین (ع) کتاب نذر کنند/ کودکان را باید درگیر خدمت برای سیدالشهدا کرد

به گزارش خبرنگار گروه آموزش خبرگزاری دانا (دانا خبر)، حجت الاسلام محمد حسن راستگو را با برنامه های مذهبی وی برای کودکان می شناسیم. هرچند این روزها، کمتر او را بر صفحه تلویزیون می بینیم اما هنوز، در حال فعالیت در زمینه تعلیم و تربیت دینی کودکان است. موضوع گفت و گو با حجت الاسلام راستگو، تربیت عاشورایی کودکان نسل تازه است.

این کارشناس نخست، به همراهی عقل و احساس در بیان مفاهیم عاشورایی اشاره کرد و گفت: بررسی حادثه استثنایی، عجیب و تاریخی کربلا و انعکاس آن به نسل های آینده ویژگی هایی دارد که اگر محقق نشود نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد.

وی افزود: وقتی امام حسین (ع) به شهادت رسید، بزرگ ترین نقش را در زنده نگه داشتن قیام او، حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) به عهده گرفتند. این نقش، رساندن پیام امام به دیگران بود.

راستگو تصریح کرد: این پیام دارای دو عنصر است. یکی احساس و دیگری عقل و منطق. امروز هم اگر چنانچه فقط بیاییم و برای مردم سخنرانی کنیم، سخنان ما را می شنوند و بعد همه چیز تمام می شود. اما اگر این سخنان را با احساس همراه کنیم در انسان ها شور ایجاد می کند و این انگیزه ایجاد شده موجب بقای کربلا در ذهن مردم است.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: امام سجادی که می داند پدرش در بهشت است، چرا این قدر برای او گریه می کرد؟ او حادثه کربلا را برای همه تعریف می کرد و گریه می کرد. می گفت پدر من را بین دو نهر آب تشنه به شهادت رساندند. کسانی که از حادثه کربلا مطلع نبودند به دنبال این می رفتند که بدانند پدر این مرد کیست و این می شد آغاز قصه. می فهمیدند کسی که خود را رهبر مسلمانان می داند این کار را کرده است. همین گریه باعث آگاهی بود. در آن مقطع سخنرانی دردی را دوا نمی کرد.

حجت الاسلام راستگو درباره روش امام سجاد (ع)، توضیح داد: یا زمانی که اختناق شدید بود آن حضرت دعا می کردند. القائات وی شدیدا غیر مستقیم بود اما علم نا آگاهان را زیاد می کرد. امروز هم وظیفه ما این است که این دو عنصر «عقل» و «احساس» را همراه کنیم.

در بیان عاشورایی «عقل» و «احساس» باید همراه شود

او توضیح داد: اول باید معارف حسینی را ترویج دهیم. حرکت، موضع گیری ها، اصحاب و سخنان امام حسین (ع) را برای مردم تشریح کنیم. وسایل ارتباطی نظیر اینترنت و موبایل هم که امروز کار را آسان کرده است. اینترنت یک فضای جهانی نامحدود است که می توان از طریق آن تاریخ خونبار عاشورا و اهداف و فلسفه قیام سید الشهدا را همزمان با رعایت مسایل احساسی بیان کرد. عشق، محبت و نفرت احساساتی هستند که در بخش های مختلف کربلا وجود داشته و می توان با استفاده از آن ها، مردم را آگاه کرد.

این پژوهشگر تربیتی کودکان در ادامه سخنانش، به نحوه آموزش مفاهیم به کودکان پرداخت و گفت: بچه ها را باید وارد قضیه کرد. بچه ها از برنامه های حرکتی خوششان می آید. در تکیه ها باید به دست آن ها پرچم داد و در روضه خوانی و یا حتی جمع کردن استکان ها از کمک آن ها استفاده کرد. زیرا این کارها را دوست دارند. بعضی از ما متاسفانه معتقدیم بچه ها «دست و پا چلفتی» هستند و ممکن است خسارت وارد کنند. اشکالی ندارد اگر بعضی وقت ها هم اتفاقی بیوفتد باید صبور باشیم.

راستگو در ادامه تصریح کرد: چه اشکالی دارد در تکیه ها به بچه ها اجازه داده شود قبل از به منبر رفتن سخنران بیایند و چند دقیقه شعر و مقاله های خودشان را بخوانند و یا قبل از شروع نوحه خوانی ده دقیقه به بچه های مستعد اجازه دهند نوحه بخوانند؟ اتفاقا مردم به نوحه بچه ها واکنش بیشتری دارند. بچه ها هم دوست دارند با امام حسین (ع) باشند.

روضه خوانی های امروز بیشتر «شو» است تا «شور»

او با انتقاد از شیوه نوحه خوانی رایج این روزها خاطر نشان کرد: اما متاسفانه می بینیم که امروز می بینیم که این مسایل رعایت نمی شود و برخی مداحان به تقلید از ترانه های لس آنجلسی سعی در ایجاد شور دارد. این شور بیشتر «شو» است. با این تفاوت که غربی ها به خاطر مصرف مواد مخدر دچار این شورها می شوند ولی مداحان ما تنها حرکت های آن ها را تقلید می کنند. مگر ما خودمان ریتم و آهنگ نداریم؟

کارشناس مسایل تربیتی و آموزشی در پاسخ به این سوال که چرا نسل امروز نسبت به معارف عاشورا آگاه نیستند توضیح داد: این مساله دلایل مختلفی دارد اما مهم ترین دلیلی که می توانم ذکر کنم، «گسست نسل ها» است. کودک دیروز کامپیوتر نداشت و شب ها با والدین خود به مجلس روضه می رفت. امروز بچه ها می نشینند پای رایانه و بازی. بچه چند ساعت با یک بازی درگیر است و وقتی مسابقه اش به مراحل حساس رسیده است و می خواهد پیروز شود، پدر و مادر می خواهد او را از پای کامپیوتر بلند کند و به مجلس روضه ببرید. معلوم است که بچه حس خوبی به این مساله پیدا نمی کند.

راستگو ادامه داد: بعد می بینیم که ما در کشور خودمان هنوز نتوانسته ایم بازی را طراحی کنیم که بتواند اهداف و تاریخ عاشورا در یک ماجرای هیجان انگیز بازسازی کند و بچه بتواند رویارویی امام (ع) و دشمنانش را از نزدیک در یک بازی ببیند. برای این چیزها باید وقت گذاشت و کار روانشناسی و کارشناسی انجام داد.

او به والدین توصیه کرد با بچه ها انس بیشتری داشته باشند و گفت: راه انتقال مفاهیم عاشورایی، ارتباط گرفتن و مانوس شدن با کودکان است.

وی تصریح کرد: گسترش وسایل اطلاع رسانی امروز خیلی می تواند کمک کند. بچه می رود و اسم امام حسین (ع) را سرچ می کند و خیلی چیزها دستگیرش می شود. اما والدین باید مراقب باشند در همین فضای مجازی، سایت های گمراه کننده متاسفانه خیلی بیشتر هستند. می آیند و به اسم اسلام بحث را آغاز می کنند اما در ادامه مباحث انحرافی را القا می کنند.

زیاد در مجلس روضه نمانید

کارشناس کودکان، در ادامه به بیان توصیه هایی برای والدین پرداخت. توصیه هایی که به زعم وی باعث انس بیشتر کودکان با ایام محرم و عزاداری سالار شهیدان است. او گفت: زمانی که بچه ها امتحان دارند و یا مسابقه ای که باعث ایجاد هیجان در آن ها شده است، مجبورشان نکنند که بروند و در مجلس روضه بنشینند. این اثر روضه را عکس می کند.

وی افزود: سعی کنند به مجالسی بروند و سخنرانی آن ها ساده و قابل فهم است. علاوه بر آن، چون بچه ها کم حوصله تر هستند لزومی ندارد زیاد بمانند که بچه حوصله اش سر برود.

راستگو تصریح کرد: عزاداری بچه ها را باید با دادن هدیه و حتی یک لبخند تشویق کرد. باید آن ها بدانند که عزاداری کردن آن ها مورد تایید و تشویق ما واقع شده است.

او ادامه داد: اگر بچه خواست در مراسم امام حسین (ع) کمکی بکند به او نگویند بنشین. بچه دوست دارد شلوغ کند و با دوستش حرف بزند. فضای روضه را برای بچه ها مثل فضای کلاس نکنیم که مجبور باشد مدت طولانی بنشیند و هیچ حرفی هم نزند. این با روحیه کودکان سازگار نیست. باید شیطنت های کودکان را تحمل کنیم.

این کارشناس در ادامه به مساله «کتاب» اشاره کرد و دلیل استقبال کم کودکان و نوجوانان از کتاب های مذهبی را در استفاده از وسایل تازه ارتباط جمعی دانست. او گفت: تا بخواهد برود کتاب بخرد، می نشیند پای اینترنت و هرچیزی را می خواهد سرچ می کند. از طرفی هم قیمت کتاب بسیار بالا رفته و واقعا از قدرت خرید برخی خارج است. به جز کتاب هایی مانند قرآن و نهج البلاغه، ماهیت کتاب طوری است که وقتی یک بار آن را می خوانند دیگر به آن کتاب نیازی ندارند.

به نام امام حسین (ع) کتاب نذر کنید و نتیجه اش را روی بچه ها ببینید

راستگو ادامه داد: فرهنگ کتابخوانی هم که در کشور ما ضعیف است، در خانه ها زیاد کتاب وجود ندارد. این در حالی است که قدیم در بسیاری از خانه ها رفی برای کتاب وجود داشت که مثلا طریق البکا را با تصاویر خاص خود در دسترس بچه ها می گذاشتند.

او درباره کتاب های مذهبی این روزها توصیه کرد: ساختار داستان بسیار مهم است. در کنار آن ها گذاشتن عکس، معما، تکمیل کردنی های مناسب و خلاصه هر آن چیزی که ایجاد تنوع می کند لازم است.

راستگو به عزاداران امام حسین (علیه السلام) توصیه کرد: کسانی هستند که طلای خود را می فروشند تا خرج امام حسین (ع) کنند. چرا یک مقداری از پول را خرج خرید و هدیه کتاب نمی کنند؟ چرا فرهنگ وقف ما فقط محدود شده به مجالس عزاداری؟ اگر بچه کتاب را با نام امام حسین و نذر امام حسین (ع)، هدیه بگیرد حتی اگر آن را نخواند این کار تاثیر زیادی روی او دارد. فقط هدیه دادن هم نیست. می توانند کتاب را با تخفیف در اختیار کودکان بگذارند.

او ادامه داد: خودم از نزدیک شاهد بوده ام که بچه وقتی کتاب را با تخفیف به دست می آورد بسیار خوشحال می شود و از خرید کتاب استقبال می کند. در یکی از مدارس دیدم که بچه ها به خاطر امام حسین (ع) 50 در صد تخفیف می گرفتند. استقبال آن ها بسیار خوب بود.