گفت و گو
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) در اقدامی قابل تامل، فراکسیون علم تاریخ در مجلس شورای اسلامی اعلام موجودیت کرد؛ حرکتی مهم و بی سابقه در تاریخ 107 ساله پارلمان در کشور؛ چرا که برای نخستین بار، یک فراکسون صرفا علمی تشکیل گردیده است. در رابطه با چند و چون این امر، با دکتر جواد هروی، نماینده مردم قاینات و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس که از بنیانگزاران این فراکسیون و در حال حاضر رییس آن است به گفتگو نشستیم:
شما یکی از پیشگامان تاسیس فراکسیون علم تاریخ در مجلس هستید؛ خبری خوشایند، چراکه اغراق نیست اگر گفته شود در میان شاخه های مختلف علوم انسانی، تاریخ مظلوم ترین رشته است. لطفا از سیر تشکیل فراکسیون برای ما بگویید.
در ابتدا باید اشاره کنم که اکثر اعضای این فراکسیون، یا فارغ التحصیل رشته حقوق هستند یا علوم سیاسی و ایرانشناسی. یعنی رشته هایی که ارتباط دقیق با این مقوله دارند.
یک سالی بود که تلاش می کردیم فضایی صمیمی را مابین دوستانی که فارغ التحصیل تاریخ هستند یا کسانی که مطالعات تاریخی زیادی دارند به وجود بیاوریم. با آمدن آقای دکتر نجفی به سازمان میراث فرهنگی، بر این مساله بیشتر تاکید شد. سازمان میراث فرهنگی تا الان به صورت یک حیات خلوت عمل می کرده است و به جای اینکه عملکرد فرهنگی و تاریخی داشته باشد – من خودم در این سازمان بوده ام – بیشتر عملکردی سیاسی داشت و متاسفانه از اهداف خود کاملا جدا افتاد. جای آن دارد ما بیاییم از انجمن های تاریخی، محافل تاریخی، انجمن هایی که در واقع در بحث مطالعات تاریخی کار می کنند حمایت کنیم و با احیای زمینه های تاریخی که اتصال به مسایل توسعه گردشگری هم دارد، بتوانیم بحث گردشگری را احیا کنیم و توسعه دهیم. با این بینش، این فراکسیون به وجود آمد تا بتواند ضمیر ناخودآگاه علم تاریخ را که متاسفانه هرکس خودش را مدعی در این عرصه می داند با یک نگاه تخصصی و یک رویکرد جدی مطرح کند و به کمک مسوولان طراز اول کشور (وزرا، روسای سازمانهایی مثل سازمان میراث فرهنگی و ...) برود و بتواند در زمینه طرحها و لوایحی که در جلسه علنی مجلس مطرح است به صورت جدی شرکت کنیم. ما سازکاری که بتواند در مباحث تاریخی نقش جدی در بحث ها و نگاه کارشناسانه مجلس داشته باشد، نداشتیم. حتی در مرکز پژوهش های مجلس هم گروه تاریخ نداریم و این همان مظلومیتی است که شما به آن اشاره کردید. ما سعی کردیم با تشکیل این فراکسیون برای حل این مشکل قدمی برداریم. در گام نخست از آقای دکتر نجفی دعوتی داشتیم که در روزهای آینده، جلسه ای با ایشان خواهیم داشت پیرامون وضعیت مطالعات تاریخی، وضعیت تاریخ کشور و اتصال تاریخ به آینده. همیشه تصور می رود تاریخ متعلق به گذشته است. من اعتقاد دارم نه تنها متعلق به گذشته نیست بلکه یک رویکرد جدی است برای نگاه به آینده. اگر قرار است ما یک رویکرد آینده – نگر و رو به پیشرفت را دنبال کنیم باید اتکای به تاریخ داشته باشیم. تلاش این فراکسیون در این راستاست.
آیا می توان این را یک امتیاز دانست که با وجود نقصی که در مرکز پژوهش های مجلس شاهدیم (نداشتن گروه تاریخ) حالا با تشکیل فراکسیون، دست بالاتری خواهید داشت و می توانید در تصمیم سازی ها تاثیرگذارتر باشید؟
مطمئنا در بحث طرح ها و لوایحی که در مجلس مطرح می شود این فراکسیون می تواند نقش جدی را ایفا کند و در واقع آن ساز و کار مغفول مانده را اجرا کند.
به جرات می توانم بگویم که در فضایی که ما کارشناسان خوبی در عرصه تاریخ داریم که در این فراکسیون جمع شده اند، این فضا هر چه جلوتر برود، احساس قوت بیشتری خواهد کرد. همان طور که در همین مدت کوتاهی که از تشکیل این فراکسیون گذشته است، درخواست های مکرری از مراکز مختلف علمی کشور داشته ایم و خیلی تمایل دارند ما بازدید کنیم از آن مراکز، کمک کنیم یا بتوانیم حلقه مفقوده اتصال مابین مراکز علمی رشته تاریخ را بتوانیم برقرار کنیم و در کنار آن مراکز گردشگری خواستار برگزاری جلساتی شده اند. همین امر خود گواهی است بر نیاز جدی به این فراکسیون.
مسوولان این فراکسون در حال حاضر چه کسانی هستند؟ آیا اساسنامه و آیین نامه های مربوطه تدوین شده است؟
بله. اساسنامه تدوین شد و در جلسه انتخاب مسوولان قرایت شد و به تصویب اعضا رسید. هیات رییسه فراکسیون نیز مشخص شد و الحمدالله کارها به روی غلطک افتاده است.
جلسات فراکسیون تاریخ قرار است هرچند وقت یکبار برگزار شود؟
بعد از جلسه افتتاح فراکسیون که هنوز یک ماه نشده است، قرار شد هر 2 یا 3 ماه بر مبنای اساسنامه جلسات را برگزار کنیم و البته تلاش داریم جلسات را بیشتر کنیم. بنده به عنوان رییس فراکسیون در حال انجام رایزنی هایی هستم جلساتی با مسوولان طراز اول کشور (از جمله آقای دکتر نجفی) داشته باشیم.
چقدر اعتبار مالی در اختیار فراکسیون هست؟ به هر حال انجام پژوهش نیازمند بودجه است.
طبیعتا از بودجه ها و کمکهای خود مجلس استفاده می کنیم اما من تصورم این است که بسیاری از نهادها که در این زمینه فعال هستند نیاز به کمک مالی ما ندارند. آنها بیشتر نیاز به حمایت معنوی دارند. بیشتر نیاز به حمایت دستگاه های قانونگزار و سیاستگزار مثل مجلس دارند و امکان پر شدن این خلا را در فراکسیون دیده اند. برای همین در عرض همین چند روزی که از تشکیل فراکسیون گذشته، حتی برای خود من حیرت انگیز بود که بسیاری از نهادها تماس گرفتند و اتفاقا درخواست مالی هم نداشتند. درخواست نشست و کمک معنوی داشتند. در واقع با تشکیل فراکسیون تاریخ، اسباب دلگرمی آنها فراهم شده است. تشویق شده اند بیایند و از ما کمک بگیرند و ما هم آمادگی داریم ان شاءالله حرکتی که آغاز شده است، بتواند اسباب خیر و برکت را فراهم کند.
به عنوان آخرین سوال؛ پژوهشگران آزاد هم می توانند با این فراکسیون همکاری کنند؟ منظورم غیر سازمان یافته است. به این معنا که طرحهای خود را برای بررسی به فراکسیون بدهند.
حقیقت این است که ما فرصتی نداریم که با تک تک افراد و محققین، نشست فردی داشته باشیم بنابراین سعی می کنیم بیشتر در قواره انجمن ها و گروههای تخصصی که رسمیت دارند با آنها ارتباط داشته باشیم. افراد پراکنده از این کانال ها وارد شوند و با ما در ارتباط باشند.
گفتگو از: محمدعلی قهرمانپور