جهانگیری: اقتصاد دانایی محور، کشور را از درآمد نفت بی نیاز می کند

به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا و به نقل از ایرنا، «اسحاق جهانگیری» صبح امروز (شنبه) در مراسم آغاز به کار چهاردهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری کشور، اضافه کرد: از برنامه سوم توسعه که بعد از انقلاب مورد توجه قرار گرفت، در سیاست های کلان این جهت گیری بوجود آمد که اتکا به درآمدهای نفتی کاسته شود.

وی افزود: نخستین سوالی که مورد توجه صاحب نظران قرار گرفت این بود که چه چیزی قرار است در اقتصاد جایگزین نفت شود، که پاسخ هایی نظیر درآمدهای حاصل از ترانزیت و معدن مطرح شد.

جهانگیری ادامه داد: هرچند درآمد حاصل از این امور قابل چشم پوشی نیست، اما آنچه به معنای واقعی می تواند اقتصاد کشور را از نفت بی نیاز کند، اقتصاد دانایی محور است.

معاون اول رییس جمهوری گفت: در اقتصاد دانایی محور، تولید علم و فناوری مهمترین شاخص خواهد بود؛ اقتصاد دانایی محور را باید در ذهن نیروی انسانی جست و جو کرد که بنابراین سرمایه گذاری در آموزش نیروی انسانی اولویت کشور خواهد بود که پایگاه آن دانشگاه های کشور و بخصوص محققین و اساتید هستند.

جهانگیری ادامه داد: طبق آمار وزارت علوم، ما در بخش نگارش مقالات علمی، در منطقه در جایگاه مناسبی قرار داریم اما در بخش پژوهش هم در منطقه و هم در دنیا باید گام های بلندتری برداریم.

وی تصریح کرد: اگر پژوهش به معنای واقعی مورد توجه قرار گیرد، قطعا اقتصاد کشور دگرگون خواهد شد.

معاون اول رییس جمهوری افزود: تاکنون سرمایه گذاری های گسترده ای در کشور انجام شده که بهره وری از آنها پایین است؛ اگر این سرمایه گذاری ها مبتنی بر حرکت پژوهشی دقیقی باشد، اثر خود را خواهد داشت و بسیاری از مشکلات پیش رو برداشته خواهد داشت.

وی ادامه داد: دوران طولانی از زمانی که تصمیم گرفته شد با برنامه به سمت توسعه حرکت کنیم، می گذرد؛ دهه چهل برخی کشورها مصمم شدند برای رسیدن به توسعه برنامه ریزی کنند که در آن زمان ایران نیز حرکت توسعه ای خود را آغاز کرد.

وی ادامه داد: در دهه های بعد کشورهای دیگری از شرق آسیا این حرکت را آغاز کردند، ولی متاسفانه امروز ما نسبت به برخی از آن کشورها عقب هستیم و فاصله زیادی به توسعه ای که باید به آن می رسیدیم، داریم.

جهانگیری افزود: سوال اصلی این است که در حرکت از اقتصاد نیمه صنعتی به سمت اقتصاد صنعتی که در آن توسعه کشور و رفاه مردم به دست می آید، از چه مسیری باید بگذریم؟

جهانگیری اضافه کرد: در برنامه های گذشته تلاش شد در بخش های سخت افزاری گام های بلندی برداشته شود که توفیقات قابل توجهی در آن زمینه حاصل شد و بخش قابل توجهی از کارخانه ها، نیروگاه ها، پالایشگاه ها و فعالیت های حوزه نفت و گاز به ویژه در فراساحل توسط متخصصان داخلی انجام پذیرفت.

معاون اول رییس جمهوری ادامه داد: با توجه به این اقدامات اما هنوز آن طور که نیاز است کشور به توسعه نرسیده است؛ مطمئنا رمز اصلی ما برای توسعه پایدار این است که سیاست های صحیح با توجه به دستاوردهای کشورهای پیشرفته را برای دستیابی به این هدف طراحی کنیم.

وی در ادامه سخنان خود گفت: در جهان امروز پیشرفت کشورها عمدتا بر مبنای علم است و پژوهش، علم و فناوری از مهمترین عناصر دستیابی به توسعه پایدار است.

جهانگیری به دو چالش پیش روی بخش پژوهش اشاره کرد و گفت: نحوه تامین منابع مالی پژوهش نخستین چالشی است که با آن روبه رو هستیم؛ بخش اصلی منابع پژوهش در حال حاضر متکی به بودجه دولت است؛ دولت هم در شرایط کنونی با منابع بودجه ای محدودی روبه رو است؛ البته اولویت پژوهش همواره مورد توجه قرار می گیرد ولی باید توجه کرد که اتکا به منابع دولتی نباید زیاد باشد و بخش خصوصی باید درگیر منابع پژوهشی باشد.

وی با اشاره به اجرای اصل 44 قانون اساسی و واگذاری صنایع عمده ای به بخش خصوصی گفت: صنایع بزرگ کشور که چند دهه پیش ایجاد شده بود، اکنون با اجرای اصل 44 قانون اساسی در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته است اما به خاطر غیررقابتی بودن بازار ایران واحدهای صنعتی گرایشی به پژوهش ندارند، چرا که فکر می کنند پژوهش جزو هزینه های مازاد است.

وی موضوع تجاری سازی نتایج تحقیقات را دومین چالش پیش روی بخش پژوهش عنوان کرد و گفت: در این زمینه شرکت های دانش بنیان می توانند جای خود را به عنوان کانون توسعه در این حوزه باز کنند؛ برای صاحبان ایده تجاری سازی نتایج تحقیقات کار خیلی دشواری است اما مشارکت صاحبان صنایع با صاحبان ایده می تواند در تسهیل این امر نقشی ویژه داشته باشد.

معاون اول رییس جمهوری با اشاره به صندوق شکوفایی و نوآوری گفت: این صندوق بنیان نهاده شده تا شرکت های دانش بنیان بتوانند از تسهیلات بیشتری برای پیشبرد فعالیت های خود برخوردار باشند و علاوه بر آن می توان از منابع مختلفی نظیر صندوق توسعه ملی نیز در این بخش استفاده کرد؛ همچنان که رییس جمهوری که از 20 برابر شدن منابع این صندوق خبر داد. در صورتی که این منابع درج شود چند برابر آن منابع جدید به صندوق تزریق خواهد شد.

جهانگیری افزود: دولت تدبیر و امید تا کنون دو سند اصلاحیه بودجه 92 و لایحه بودجه 93 را تصویب کرده است؛ ما هم اکنون در شرایط دشوار رکود تورمی قرار داریم که اولویت نخست دولت عبورکردن از این مرحله دشوار است که از طرفی گرانی مردم را نگران کرده و از طرف دیگر بیکاری موجب نگرانی مردم شده است.

معاون اول رییس جمهوری تصریح کرد: تلاش دولت این است که تورم کاهش یابد و یا جلوی رشد آن گرفته شود.

وی افزود: در حال حاضر طرح های عمرانی موجود به 400 هزار میلیارد تومان منابع نیاز دارد که منابع طرح های عمرانی در سال جاری حداکثر 10 هزار میلیارد تومان تخصیص داده شده وپیش بینی ما برای سال آینده 37 هزار میلیارد تومان است.

معاون اول رییس جمهوری افزود: در این شرایط دولت مصمم به حمایت از توسعه علمی است که این امر در بودجه 93 به آن پرداخته شده است.