دانش آموزان «دو زبانه» همچنان مشکلات زیادی برای آموزش دارند

به گزارش گروه آموزش خبرگزاری دانا (داناخبر) و به نقل از جام جم هر سال صدها کودک در مناطق روستایی، عشایری و نقاط محروم و مرزی که به زبان فارسی تسلط ندارند، شرایط سخت آموزش به زبان رسمی کشور را تجربه می‌کنند در حالی که بسیاری از آنها در میانه راه از آموختن به زبان فارسی دلزده می‌شوند و ترک تحصیل را انتخاب می‌کنند.

آنهایی هم که می‌مانند اغلب گرفتار افت تحصیلی می‌شوند و تا با چم و خم زبان فارسی آشنا شوند، فشارهای زیادی را تحمل می‌کنند.

پژوهش‌هایی که تاکنون در مناطق غیرفارسی‌زبان کشور انجام شده و بررسی‌هایی که بر میزان یادگیری و وضع تحصیلی دانش‌آموزان دوزبانه تمرکز کرده، این فشارها و شرایط سخت را تایید می‌کند.

علل افت تحصیلی دانش آموزانه دوزبانه

در یکی از این پژوهش‌ها که علل افت تحصیلی دانش‌آموزان دوزبانه را واکاوی کرده، روشن شده است که آشنانبودن دانش‌آموزان به زبان فارسی و اشکال در فرآیند تفهیم مطالب، پایین بودن سطح سواد خانواده‌ها و کم‌توجهی به درس ادبیات فارسی در مدارس از مهم‌ترین دلایلی است که دانش‌آموزان دوره ابتدایی را با چالش روبه‌رو می‌کند.

رسانه ها مرزها را بر می دارند

البته به گفته  کارشناسان با گسترش استفاده از رادیو و تلویزیون و رسانه‌های دیگر در خانواده‌ها تعداد کودکانی که به طور کامل با زبان فارسی بیگانه‌اند بسیار کمتر از گذشته است، اما هنوز هم در نقاط مختلف کشور دانش‌آموزانی وجود دارند که دنیای زبانی‌شان با جهان زبان فارسی فاصله‌ای عمیق دارد.

مشکلات معلمان

یکی از معلمان کُرد زبان که دانش‌آموزانش مشکل آموختن زبان فارسی دارند، توضیح می‌دهد که دانش‌آموزانش در درس ریاضی نیز به اندازه ادبیات فارسی مشکل دارند و مفاهیم درسی را به سختی درک می‌کنند.

 او مجبور شده برای رفع این مشکل، درس‌ها را به زبان کردی تعلیم ‌دهد، اما می‌گوید معلمانی نیز هستند که آموزش به زبان فارسی را بیشتر می‌پسندند.

برخی خانواده ها، زبان فارسی را جدی نمی گیرند

این معلم ریشه این مشکل را جدی گرفته‌ نشدن زبان فارسی در بین برخی خانواده‌ها می‌داند و به نقش کمرنگ پیش‌دبستانی‌ها در مناطق غیرفارسی زبان اشاره می‌کند.

لزوم اجباری شدن دوره پیش­دبستانی

خیلی از کارشناسان باور دارند که اگر ثبت نام در دوره پیش‌دبستانی اجباری شود و همه کودکان در آستانه ورود به مدرسه ملزم به شرکت در این دوره و دریافت گواهینامه شوند، می‌توان مطمئن شد که مشکل دانش‌آموزان غیرفارسی زبان پس از ورود به مدرسه تا حد زیادی رفع می‌شود.

آموزش صد ساعته ای که درست برگزار نمی گردد

در مقابل عده ای دیگری از کارشناسان معتقدند پیش‌دبستانی به واسطه هزینه داشتن نمی‌تواند به اجبار در اولویت‌های خانواده‌ها گنجانده شود و پیشنهاد می کنند اگر دوره‌های صد ساعته‌ای که آموزش و پرورش از سه سال قبل به طور رایگان برای دانش‌آموزان دوزبانه در شهریور (و گاه از مرداد) برگزار می‌کند، جدی گرفته شود، مشکل زبان‌آموزی دانش‌آموزان دوره ابتدایی حل می‌شود.

دانش‌آموزان در معرض آسیب

نظام آموزشی باید توان برقراری تعادل میان زبان مادری و زبان رسمی کشور را داشته باشد تا این دو زبان به کمک دانش‌آموز بیاید و هر یک در جهت غنی‌شدن دیگری حرکت کند.

دانش‌آموزی که نتواند به چنین تعادلی برسد، بدیهی است در مواجهه با کسانی که فارسی را به‌خوبی می‌دانند سرخورده خواهد شد و این احساس حقارت می‌تواند او را به گوشه‌گیری یا تصمیم به ترک تحصیل هدایت کند و این اتفاقی است که با عدالت آموزشی و ایجاد امکان تحصیل در شرایط یکسان برای همه افراد لازم‌التعلیم مغایرت دارد.