به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا و به نقل از مهر، این طرح که تلاشهای دیپلماتیک را به چالش خواهد کشاند، در ماه ژانویه در سنا به رای گذاشته خواهد شد.
بر اساس «طرح ایران عاری از سلاح هستهای 2013» در صورتی که مذاکرات درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی ظرف 6 ماه به تفاهم جامع منتج نشود یا اینکه تهران توافق ژنو را نقض کند، تحریمهای جدیدی اجرایی میشود.
این لایحه 52 صفحهای، توافق جامع با ایران را مشروط به نداشتن غنیسازی در داخل ایران کرده است: «حکومت ایران باید بدون انجام غنیسازی یا فعالیت فرآوری در داخلِ ایران، به انرژی هستهای صلح آمیز دسترسی داشته باشد.» (بخش 2- بند 12)
لایحه یاد شده، توافق نهایی ایران و گروه 1+5 را به موضوعاتی بسیار فراتر از موارد ذکر شده در توافق ژنو (برنامه اقدام مشترک) توسعه میدهد. طبق لایحه تحریمی جدید، قطع حمایت ایران از تروریسم و محدود کردن برد موشکهای بالستیک به 500 کیلومتر، به عنوان بخشهایی از شروط توافق جامع با ایران در نظر گرفته شده است.
یکی از نکات مهم دیگر آن، بند 5 بخش دوم این لایحه (ص6) است که تصریح میکند: «اگر حکومت اسرائیل وادار به اقدامات نظامی مشروع و در دفاع از خود علیه برنامه سلاح هستهای ایران شود، دولت باید از اسرائیل حمایت کند...»
رسانههای مختلف آمریکا در گزارشهای خود آوردهاند گروهی از سناتورهای آمریکایی -از جمله 15 دموکرات- به مقابله با کاخ سفید پرداختهاند و به دنبال تحریمهای جدیدند.
سناتور رابرت منندز رهبری گروه فوق را برعهده دارد که علاوه بر کاخ سفید، با اعتراض مقامات ایرانی، تعدادی از نمایندگان دموکرات و گروههای لیبرال مواجه است که معتقدند باعث به خطر افتادن مسیر حل دیپلماتیکی خواهد شد که حاصل توافق ژنو بوده است. بر اساس تفاهم فوق، گروه 5+1 متعهد شدهاند که در دوره شش ماهه از تصویب هر گونه تحریمی مرتبط با برنامه هستهای ایران خودداری کنند.
طرح سنا از پشتیبانی 19 نماینده جمهوریخواه برخوردار است که مواضعی سرسختانه دارند و اعلام کردهاند به چیزی کمتر از توقف کامل غنی سازی رضایت نخواهند داد. این موضع گیری از دیدگاه جمهوری اسلامی و برخی از کشورهای غربی -از جمله آلمان- بر خلاف حقی است که توسط آژانس بینالمللی اتمی به کشورهای عضو داده شده است. اما واشنگتن اعتقاد دارد که چنین حقی به هیچ کشوری داده نشده است و جان کری -وزیر خارجه آمریکا- نیز ماه گذشته بر این مطلب تاکید کرد.
10 رییس کمیته سنا در نامهای به سناتور هری رید، رییس کمیته اکثریت از وی خواسته بودند ارائه لایحه منندز را که میتواند «طرح اقدام مشترک» مورد توافق در ژنو را از مسیر خارج کند، به تعویق بیندازد.
این سناتورها در نامه خود آورده بودند: «اکنون درحالیکه مذاکرات در جریان است، ما معتقدیم که تحریم های جدید مورد بهره برداری کسانی در ایران قرار می گیرد که می خواهند شاهدِ شکست مذاکرات باشند.»
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در مصاحبهای با هفتهنامه تایم، اعلام کرده بود اگر سنا طرح جدیدی را به تصویب برساند، تفاهم هستهای کنونی خواهد مُرد.
یکی از مقامات ارشد دولت اوباما نیز پا را از این فراتر گذاشت و به هافینگتون پست گفت حرکت سنا باعث خواهد شد که تنها گزینه باقی مانده، نظامی باشد.
جی کارنی سخنگوی کاخ سفید تهدید کرده بود چنین طرحی توسط اوباما وتو خواهد شد و در جواب آن هم نمایندگان گفته بودند راهی برای جلوگیری از چنین اقدامی، در نظر گرفتهاند.
در اینجا نگاهی به لیست موافقان و مخالفان آمریکایی این طرح میاندازیم که به طور حتم، روزهای ابتدایی سال جدید میلادی را صحنه کشمکش مجدد در داخل سنا و میان دولت و نمایندگان خواهد کرد. بحثهای داغی که این افراد، نقشهای اصلی را بازی خواهند کرد.
15 سناتور دموکرات موافق با تحریم جدید
رابرت منندز (حامی اصلی)
مارک بگیچ
ریچار بلومنتال
کوری بوکر
بِن کاردین
باب کیسی
کریس کونز
جو دانلی
کیرستن گیلیبرند
کی هاگان
ماری لندری
جو مانچین
مارک پرایور
چارلز شومر
مارک وارنر
10 سناتور مخالف
تیم جانسون (رییس کمیته بانکی)
دایان فاینشتاین (رییس کمیته اطلاعاتی)
کارل لوین (رییس کمیته نیروهای مسلح)
باربارا میکولسکی (رییس کمیته تخصیص)
جان راکفلر (رییس کمیته تجارت)
باربارا باکسر (رییس کمیته محیط زیست و فعالیتهای عام المنفعه)
توماس کارپر (رییس کمیته امنیت ملی و امور دولتی)
پاتریک لیهی (رییس کمیته قضایی)
ران وایدن (رییس کمیته انرژی و منابع طبیعی)
تام هارکین (رییس کمیته سلامت، آموزش، کار و مستمری)