گاردین:مقامات مطلع از احتمال تمدید توافق هسته ای موقت خبر می دهند

به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی به قلم پال لوییس افزود: مذاکره گران ایرانی و غربی پس از مذاکره درباره نحوه اجرای توافق هسته ای موقت نوامبر (آذر) به توافق رسیدند که تهران مساله ذخایر اورانیوم با غنای بالای خود را در بازه زمانی هشت روزه حل و فصل کند.

این توافق شش ماهه که به موجب آن ایران موافقت کرده است که بخشی از فعالیت های هسته ای خود را در ازای کاهش تحریم ها محدود کند، از 20 ژانویه (30 دی) به اجرا گذاشته خواهد شد.

جان کری وزیر خارجه آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد از امروز برای نخستین بار طی 10 سال گذشته، برنامه هسته ای ایران قادر به پیشروی نخواهد بود و بخش هایی از آن به عقب بازگردانده می شود. در همین حال، ما نیز مذاکره برای رسیدن به توافقی جامع برای پاسخگویی به نگرانی های جامعه بین المللی درباره برنامه هسته ای ایران را نیز آغاز خاهیم کرد.

تاریخ شروع اجرای این توافق روز یکشنبه از سوی دفتر کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نمایندگی از طرف آمریکا، چین، روسیه، فرانسه، آلمان و انگلیس به عنوان طرف های مذاکره با ایران اعلام شد.

باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا آخرین توافق را گامی مهم به پیش توصیف کرد و بلافاصله بار دیگر از کنگره این کشور خواست از پیگیری تحریم های بیشتر علیه جمهوری اسلامی امتناع کنند.

به گفته او، این اقدام با خطر از مسیر خارج شدن تلاش ها در جهت حل و فصل صلح آمیز مساله هسته ای ایران همراه است.

خبر دیروز که از سوی ایران نیز تایید شد نشان دهنده به سرانجام رسیدن هفته ها تلاش و گفت و گو درباره اجرای توافق موقت ماه نوامبر است. مقامات ارشد اتحادیه اروپا و ایران پنجشنبه و جمعه گذشته با مقامات ایرانی در ژنو سوئیس دیدار کردند و درباره چارچوب اجرای این توافق به اجماع نظر رسیدند.

این پیشرفت در شرایطی بحرانی حاصل شد، زیرا توافق هسته ای مذکور هدف فشارهای تندروها در تهران و واشنگتن قرار گرفته است.

ایران به موجب توافق ماه نوامبر، در ازای توقف برنامه هسته ایش، از میان بردن ذخایر اورانیوم با غنای بالا و پایبندی به بازرسی های دقیقتر از لغو تحریم هایی برخوردار شد که طبق برآورد دولت آمریکا هفت میلیارد دلار به اقتصاد جمهوری اسلامی کمک خواهد کرد.

دولت اوباما امیدوار است جزئیات مربوط به اجرای توافق مذکور افراد مظنون در کنگره را آسوده خاطر سازد.

یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا گفت ایران موافقت کرده است که آبشارهای سانتریفیوژ فعال در زمینه تولید اورانیوم 20 درصد را پیش از آغاز اجرای توافق مذکور از کار بیندازد و فورا به از میان بردن ذخایر موجود اقدام کند.

یکی دیگر از مقامات ارشد دولت آمریکا گفت تا پایان دوره شش ماهه توافق مذکور، همه این گام ها برداشته خواهد شد.

در عوض، قدرت های جهانی نیز برخی از تحریم ها در زمینه صنایع پتروشیمی و خودرو سازی را در 20 ژانویه (30 دی) لغو خواهند کرد؛ هر چند بخش اعظم کاهش تحریم ها بصورت آزادسازی دارایی های مسدود شده ایران به ارزشی بالغ بر 4 میلیارد و 200 میلیون دلار بصورت اقساطی طی شش ماه تا زمان کامل شدن روند اجرای توافق موقت در ماه ژوییه (تیرماه) در اختیار ایران قرار خواهد گرفت.

بخشی از این بودجه قرار است پس از کامل شدن روند از میان بردن اورانیوم با غنای بالای ایران در دسترس این کشور قرار گیرد.

یک مقام ارشد دیگر از دولت آمریکا گفت ما منتظر آن هستیم که از انجام وظایف ایران اطمینان حاصل کنیم و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز آن را تایید کند تا بودجه مذکور در اختیار مقامات ایرانی قرار بگیرد.

هر سه مقام ارشد آمریکایی به شرط افشا نشدن نامشان از طریق کنفرانس تلفنی با این روزنامه گفت و گو کردند.

آنها اعلام کردند بخش اعظم جزییاتی که طی روزهای اخیر تعیین شده است به آژانس مربوط می شود که قرار است مجموعه گسترده ای از بازرسی ها در تاسیسات هسته ای ایران را انجام داده و بصورت ماهیانه کمیسیون مشترک ناظر بر توافق ژنو را در جریان اطلاعات به روز شده قرار دهد.

توافق مذکور تنها تا ماه ژوییه (تیر) معتبر است و مقامات مطلع از مذاکرات پیش بینی می کنند به منظور دستیابی به فرصت لازم برای انجام مذاکرات گسترده تر، که طرفین امیدوارند به پایان بن بست هسته ای ایران منتهی شود، به احتمال زیاد لازم خواهد شد مدت این قرارداد تمدید شود؛ هر چند، توافق هسته ای ژنو در واشنگتن با استقبال گرمی مواجه نشد.

جمهوریخواهان و دموکرات های برجسته آمریکایی تهدید کرده اند طرحی را در راستای تشدید تحریم ها علیه تهران معرفی خواهند کرد که به گفته کارشناسان امر اگر ناقض توافق ژنو نباشد، با اهداف توافق ژنو منافات دارد.

اوباما روز یکشنبه گفت وضع تحریم های بیشتر علیه ایران در برهه زمانی کنونی صرفا خطر از مسیر خارج کردن تلاش ها برای حل و فصل صلح آمیز این مساله را به همراه دارد و من هر گونه قانونی که همزمان با مذاکرات تحریم های جدیدی را علیه جمهوری اسلامی اعمال کند، وتو خواهم کرد.

وی افزود با وجود این توافق، ما به پیشرفتی عینی دست یافته ایم. من از این گام مهم رو به جلو استقبال می کنم و وظیفه مهم تلاش برای یافتن راه حلی جامع را که به نگرانی های ما درباره برنامه هسته ای ایران پاسخ دهد، پیش روی خود می بینم.

کاخ سفید تا کنون توانسته است قانونگذاران ارشد را از پیشبرد طرح تشدید تحریم ها علیه ایران منصرف سازد. به رغم دستاوردهای مربوط به ماه نوامبر، همواره درباره این که آیا دیپلمات ها درباره اجرای این توافق تاریخی موفق خواهند شد یا خیر تردیدهای زیادی وجود داشته است.

وقتی کری تلاش کرد کنگره را با توافق مذکور همراه سازد، با دیوار بلندی از مخالفت از سوی هر دو حزب مواجه شد که درانسجام و اتحاد کامل علیه این توافق قرار داشتند. برخی از آن ها استدلال می کنند این توافق امنیت آمریکا و هم پیمانش اسرائیل را به خطر خواهد انداخت.

کری در بیانیه روز یکشنبه خود در تائید سخنان اوباما گفت اکنون زمان زد و بندهای سیاسی نیست.

گاردین در پایان نوشت: هر گونه طرحی که تحریم ها علیه ایران را تشدید کند، با تاخیری شش ماهه مواجه و تنها پس از لغو توافق کنونی اجرایی خواهد شد. هر چند با وجود این، باز هم توافق ژنو را به خطر خواهد انداخت. در این توافق بندی قرار دارد که به موجب آن دولت آمریکا متعهد شده است از اعمال تحریم های مربوط به برنامه هسته ای ایران خودداری کند.

در واکنش به این اقدام کنگره آمریکا، گروهی از نمایندگان مجلس ایران تهدید کرده اند طرحی را ارائه خواهند کرد که به موجب آن چنانچه تحریم های بیشتر علیه ایران تحمیل شود، دولت روحانی ملزم خواهد شد غنی سازی را به 60 درصد، یعنی سطحی که از نظر غرب قابل قبول نیست، افزایش دهد.