آزادسازی تدریجی دارایی‌های بلوکه شده، تاثیر محدودی بر عرضه ارز در کشور خواهد داشت اما بخشی از ارزش از دست رفته ریال در 2 سال گذشته احیا می‌شود.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - دکتر بهاالدین حسینی هاشمی *: با اجرایی شدن بخشی از توافقنامه هسته‌ای ایران با کشورهای ۱+۵ قرار است حدود ۴.۲ میلیارد دلار از دارایی‌های ارزی بلوکه‌شده کشور به‌صورت مرحله‌ای و تدریجی آزاد شود و حال این سوال مطرح است که با این میزان دارایی‌های ارزی چه می‌توان کرد؟به‌دلیل روش آزادسازی این میزان دارایی و اندک بودن کل دارایی‌هایی که قرار است آزاد شود، چندان نمی‌توان درباره نحوه صیانت و مصارف ارزهای آزادشده برنامه‌ریزی بلندمدتی انجام داد مگر اینکه در کوتاه‌مدت مراقبت کرد و به امید آزادسازی بیشتر دارایی‌های ارزی بلوکه شده ایران بود.
از سوی دیگر آزادسازی تدریجی و مرحله‌ای دارایی‌های بلوکه شده، تاثیر محدودی بر عرضه ارز در کشور خواهد داشت و به طور قطع اثر روانی آن بر بازار آزاد ارز نمایان خواهد شد و بخشی از ارزش ازدست‌رفته ریال در 2 سال گذشته احیا می‌شود.
آنچه مهم است اینکه مصارف ارزی کشور با هدف بهبود تراز پرداخت خارجی مدیریت شود و نباید اجازه دهیم تراز پرداخت خارجی کشور منفی شود و ارزش ریال تضعیف شود.
به همین دلیل ضرورت ایجاب میکند در آینده هم نیازهای ارزی واقعی کشور با اولویت‌گذاری واقع‌بینانه و بررسی‌های کارشناسی پاسخ داده شود تا آثار این آزادسازی بر کل اقتصاد کشور از محل تقویت سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی، تامین مواداولیه تولید داخل و نیز تأمین نیازهای اساسی جامعه نمایان شود.
در بلندمدت هم باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که دارایی‌های ارزی کشور به سمت سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت سوق داده شود به‌ویژه اینکه باید توجه داشته باشیم میزان دارایی‌هایی که قرار است به‌تدریج و مرحله‌ای آزاد شود به نسبت کل تولید ناخالص داخلی کشور بسیار کم خواهد بود.
البته این امیدواری وجود دارد که با آزادسازی دارایی‌های ارزی هرچند به میزان محدود، محدودیت‌های اعمال شده بر نقل و انتقال ارز و مراودات تجاری کشور به‌تدریج کاهش یابد و وضعیت به حالت عادی برگردد.
یکی دیگر از محورهای توافق هسته‌ای ژنو آزادسازی تجارت طلا خواهد بود.
باید توجه کرد که در چندسال گذشته به‌دلیل سیاست وقت بانک مرکزی، مقداری از دارایی‌ها و مطالبات ارزی کشور به طلا تبدیل شد اما مهم این است که با تبدیل احتمالی دارایی‌ها و مطالبات ارزی کشور به طلا، عملا بخشی از منابع ارزی کشور از چرخه واقعی اقتصاد خارج خواهد شد و کارایی و اثربخشی این منابع ارزی برای رونق اقتصادی کشور از دست خواهد رفت و ادامه سیاست تبدیل دارایی‌های ارزی به‌طور نامتعارف به طلا، باعث می‌شود تا نقدینگی لازم از دسترس خارج شود.
مهم این است که ما بتوانیم اقتصاد ایران را از رکود خارج کنیم و یکی از راه‌های آن اجرای سیاست‌های انبساطی پولی و مالی با لحاظ کاهش تورم خواهد بود.
به همین دلیل دولت و تصمیم‌سازان باید سیاست تحریک تقاضا را همزمان با امیدواری برای دسترسی به دارایی‌های ارزی در اولویت قرار دهند، مشروط به اینکه سیاست تحریک تقاضا باعث رونق بخش‌های تولیدی کشور شود.
برای همین یک پیشنهاد این است که بانک مرکزی بخشی از دارایی‌های طلای خود را به جای اینکه تبدیل به ریال و تزریق آن کند، بهتر است این دارایی‌های زرین را به ارزهای معتبر تبدیل و اقدام به تزریق آن برای رونق بخشیدن به تولید ملی کند و رشد اقتصادی را افزایش دهد.
نکته پایانی اینکه انتظار می‌رود سبد ارزی کشور از ارزهای محلی به ارزهای معتبر بین‌المللی تغییر داده شود تا بتوان این منابع ارزی را برای دادوستد تجاری به همه کشورهای دنیا اختصاص داد و بی‌جهت با در اختیار گرفتن ارزهای محلی و هزینه تبدیل آن به سایر ارزها، فواید برخورداری از منابع ارزی آزادشده را از دست ندهیم بنابراین مهم است که بتوانیم دارایی‌های آزادشده را به‌صورت ارزهای معتبر و جهان روایی چون دلار و یورو در اختیار بگیریم.
*مدیرعامل سابق بانک تات
