حجت الاسلام والمسلمین سید مصطفی میرلوحی در گفت وگو با گروه راهبرد خبرگزاری دانا و با اشاره به جایگاه علمی حضرت آیت الله سيد محمدباقر موحد ابطحی، گفت: ایشان از شاگردان مبرز آیت الله العظمی بروجردی، حضرت امام خمینی (رض) و علامه طباطبایی بودند و حدود 70 سال در قم به تدریس، تبلیغ، تالیف و خدمت به علوم اهل بیت مشغول بودند و بالغ بر 300 تالیف دارند که 100 مورد از آنها در تفسیر، حدیث، فقه و علوم دیگر چاپ شده و 200 مورد دیگر هنوز چاپ نشده است.
توجه خاص مقام معظم رهبری به آثار آیت الله موحد ابطحی
مدیرکل روابط عمومی و بین الملل دانشگاه امام صادق در ادامه با اشاره به توجه خاص مقام معظم رهبری به آیت الله موحد، بیان کرد: شخص مقام معظم رهبری به آثار ایشان توجه خاصی دارند و گاهی که به زیارت ایشان می رفتیم، می گفتند آثار جدید آقای ابطحی را آورده اید؟ یعنی ایشان لطف و پیگیری خاصی به آیت الله موحد ابطحی داشتند و من شاهد بودم که آیت الله ابطحی برای سلامتی مقام معظم رهبری در خطرات و شدائد قربانی می کردند و همچنین در زمان حیات امام خمینی برای سلامتی ایشان هم در مدرسه الامام المهدی، قربانی می کردند.
قدیمی ترین تالیفات آیت الله موحد ابطحی
وی با اشاره به تالیفات آیت الله موحد ابطحی افزود: از قدیمی ترین تالیفات ایشان که در نجف و حدود 55 سال پیش چاپ شده، «المدخل الی التفسیر الموضوعی للقرآن الکریم» است که برای این کتاب آقابزرگ تهرانی، عالم عظیم الشان نجف و بزرگترین کتاب شناس شیعه، برای این اثر به عنوان اولین تفسیر موضوعی در شیعه تقریظ نوشته است و در حدیث مجموعه صحیفه ادعیه 14 معصوم (علیها السلام) به زبان های مختلف از ایشان چاپ شده است و بهترین کتاب سال در سال گذشته (1391) شده است و من به اتفاق ایشان و آیت الله مهدوی کنی به مشهد رفتیم و آنجا رییس جمهوری آمد و به ایشان جایزه دادند و نکته مهم این است که هر جا به آیت الله موحد ابطحی جایزه می دادند، جایزه خود را وقف همان منطقه می کردند که کتابخانه ای ساخته شود.
کارهای تحقیقاتی آیت الله موحد ابطحی
حجت الاسلام میرلوحی خاطر نشان کرد: ایشان قبل از انقلاب سال ها تدریس درس خارج می کردند و بعد از انقلاب به احیا علوم و آثار اهل بیت اهتمام کردند یعنی طی این چند سال بیشتر به کارهای تحقیقاتی روی آورده بودند به عنوان نمونه آیت الله مومن که عضو شورای نگهبان هستند و آیت الله خرم آبادی می گفتند که ما در کلاس ایشان درس خوانده ایم و نکته مهم دیگر این است که ایشان اصلا سمت دولتی نداشتند.
خواهرزاده آیت الله موحد ابطحی در ادامه خاطر نشان کرد: آیت الله موحد یک شخصیت عرفانی و معنوی و ولایت پذیری عجیبی داشته خصوصا نسبت به فاطمه الزهرا (س) و حضرت بقیه الله ارادت ویژه ای داشتند.
احیاگر طریق الرضا
وی با بیان اینکه آیت الله ابطحی اولین موسسه تحقیقاتی در قم را تاسیس کردند، ادامه داد: در احیا شعائر اهل بیت و زیارت پشتاز بودند مخصوصا در احیا امام زادگان واجب التعظیم و امور مربوط به اهل بیت (علیها السلام)، مثل طریق الرضا پیشگام بودند. مثلا طریق الرضا یا همان راهی که امام رضا (ع) از عراق به ایران آمدند و از شلمچه به استان فارس و نیشابور تا خراسان را آیت الله موحد ابطحی احیا کردند و نامش را طریق الرضا گذاشتند.
طرح حرم تا حرم
حجت الاسلام میرلوحی افزود: ایشان در احیا شعائر فاطمی نقش مهمی طی 30 سال اخیر داشتند و مساله حرم تا حرم که بین حرم حضرت معصومه (س) تا مسجد جمکران است و از اوایل انقلاب اجرا شد، به پیشنهاد آیت الله موحد به آیت الله مهدوی کنی بود.
مبارزه به فرقه ضاله بهائیت
مدیرکل روابط عمومی و بین الملل دانشگاه امام صادق در ادامه با اشاره به فعالیت های مبارزاتی آیت الله موحد ابطحی در برابر فرقه ضاله بهائیت، گفت: در احیا مراسم قالی شویان مشهد اردهال، محل شهادت سلطان علی ابن باقر، آیت الله موحد ابطحی اقدامات اولیه را انجام دادند و حدود 60 سال پیش به امر آیت الله بروجردی به اقلید فارس رفتند و چون بهائی ها در آنجا فعالیت های گسترده ای انجام می دادند، آیت الله موحد ابطحی با احیا نام و معارف امام زمان (عج)، همچنین با ارایه خدمات عمرانی به نام امام زمان (عج) نام امام مهدی (عج) را در آن منطقه برجسته کردند مثلا با احداث بیمارستان امام عصر (عج) و خیابان حضرت ولی عصر(عج)، مسجد، حمام و خانه ایتام به اسم حضرت ولی عصر، سعی در تبیین راه و نام حضرت امام مهدی داشتند.
وی افزود: تمام زندگی ایشان وقف امام زمان بود مثلا دارالشفا حضرت بقیه الله در اقلید، تونل اباصالح المهدی که بزرگترین تونل کشور است و سال گذشته توسط محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری سابق افتتاح شد، به همت و پیگیری آیت الله موحد ابطحی بود و در واقع هر جا هر کاری کردند، به اسم امام زمان (عج) بود.
کفن پوش کردن مردم اقلید برای مبارزه با رژیم شاه
حجت الاسلام میرلوحی با اشاره به نقش آیت الله موحد ابطحی در مبارزه با رژیم شاه، بیان کرد: کسی که قبل از انقلاب تمام منطقه اقلید را کفن پوش کرد و جمعیت را از اقلید به آباده آورد، آیت الله موحد ابطحی بودند که بزرگترین خدمات را به نهضت حضرت امام خمینی (رض) کردند و چون 14 سال شاگرد نزدیک و خاص امام بودند، ارادت ویژه ای به ایشان داشتند و مورد لطف خاص امام (رض) هم بودند.
دوستی نزدیک با اخوین آیات عظام مهدوی کنی و باقری کنی
استاد دانشگاه امام صادق علیه السلام در ادامه یادآور شد: ایشان از دوستان نزدیک آیت الله مهدوی کنی و آیت الله باقری کنی بودند و قبل از اینکه می خواستند به بیمارستان بقیه الله بروند، نماز و ناهار پیش آیت الله مهدوی کنی بودند و گفتند که می خواهم با این دو برادر (آیت الله مهدوی کنی و آیت الله باقری کنی) خداحافظی کنم و گفتند که من با این دو اخوی رفاقت 70 ساله دارم.
وی افزود: ضمن اینکه ایشان از دوستان و هم مباحثه ای های شهید مطهری بودند و با شهید مطهری حدود 70 سال پیش در درس آیت العظمی بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی شرکت می کردند.
تمجید مقام معظم رهبری از نقش آیت الله ابطحی در اقلید
حجت الاسلام میرلوحی در پایان خاطر نشان کرد: آیت الله موحد ابطحی کاری کردند که وقتی چند سال پیش مقام معظم رهبری به اقلید تشریف بردند، گفتند اینجا در اثر خدماتی که آقای ابطحی کرده اند، اقلید امام زمان است. ضمن اینکه آیت الله موحد مورد عنایت خاص مقام معظم رهبری بودند و مقام معظم انقلاب همیشه می فرمودند که آثار و تالیفات آیت الله موحد را برایشان بیاورند و در واقع به آیت الله موحد علاقه خاصی داشتند.
زندگینامه مختصر آیت الله موحد ابطحی
به گزارش خبرگزاری دانا، حضرت آيت الله سيد محمدباقر موحد ابطحی دوم اسفند 1306 شمسی برابر با شب دوم رمضان سال 1346 قمری در خانواده ای اهل علم و معرفت در اصفهان متولد شد. پدرش، آیتالله حاج سید مرتضی موحد ابطحی از علمای سرشناس اصفهان بود. جد مادری اش نیز آیتالله سید محمدتقی موسوی احمدآبادی نویسنده کتاب معروف «مکیال المکارم» است.
تالیفات این عالم محقق کمنظیر که حدود 70 سال در قم به تدریس، تحقیق و تالیف مشغول بود، در تفسیر و حدیث و همه علوم اسلامی به صدها مجلد میرسد.
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای اندیشمندان اسلامی، سید محمدباقر مقدمات و دروس سطح را در حوزه علمیه اصفهان، نزد پدرش و استادانی همچون حضرات آیات: حاجآقا رحیم ارباب و شیخ محمود مفید آموخت. سپس در 17سالگی، برای ادامه تحصیل به قم رفت و در مدرسه حجتیه اقامت گزید. در قم، از محضر آیات عظام: سیدحسین بروجردی، سید محمدحجت کوهکمرهای و امام خمینی بهره گرفت و با اینکه 20 سال بیشتر نداشت، بهدلیل ایرادهای علمی و نقدهایی که در کلاس درس بیان میکرد، توجه استادان را به خویش جلب کرد.
آیتالله موحد برای فراگیری دانش بیشتر، در سال 1370 هـ.ق. رهسپار نجف اشرف گردید، ولی طولی نکشید که بهدلیل گرمای طاقتفرسای نجف، به قم بازگشت. وی پس از بازگشت به قم، در رشتههای گوناگون علوم اسلامی بهویژه حدیث و رجال به تحصیل و پژوهش پرداخت و به درجههای عالی رسید.
آیتالله موحد در دوره سطح و خارج، شاگردان بسیاری را پرورش داد. افزون بر آن، با بنیان نهادن مدرسه و مرکز پژوهشی «الامام المهدی» در قم، به گردآوری اخبار و احادیث اهلبیت(ع) همت گماشته که رهآورد آن، انتشار دهها کتاب ارزنده مانند الصحیفة السجادیة الجامعة و صحیفة الامام الرضا(ع) است.از فرازهای شگفت در زندگی این اندیشمند وارسته، توسل به امام زمان(عج) است.
ایشان بهپشتوانه این توسلها، به کامیابیهای بزرگی در امور فرهنگی و عمرانی دست یافته بودند، که از آن جمله به ساخت بیمارستان، درمانگاه، مساجد، مدارس و... میتوان اشاره کرد. آیتالله ابطحی با همکاری گروهی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، سرگرم گردآوری احادیث شیعه بودند.
نگاشتهها و دیدگاهها
کتاب
1. المدخل الی تفسیر الموضوعی للقرآن کریم، تفسیر، عربی، 10 جلد
2. الصحیفة السجادیة الجامعة، دعا، عربی؛ (این کتاب دربردارنده 270 دعا و نیایش از امام سجاد(ع) است، در حالی که صحیفه سجادیه که از قبل موجود بودند، 54 دعا دارند)
3. جامع الاخبار و الآثار عن النبی و الائمة الاطهار، حدیث، عربی، 2 جلد؛ (در این کتاب، روایتهای ائمه معصومین(ع) در زمینه تفسیر قرآن گرد آمده است)
4. الصحیفة العلویة الجامعة، دعا، (700 دعا از امام علی(ع))
5. صحیفه فاطمه زهرا و چهار فرزندش، دعا، عربی، (دعاهای فاطمه زهرا(س) و فرزندانش: امام حسن، امام حسین، امام باقر و امام کاظم(ع))
6. صحیفه امام صادق(ع)، دعا، عربی، (1000 دعا از امام صادق(ع))
7. الصحیفة الرضویة الجامعة، دعا، عربی، (دعا و مناجاتهای امام رضا، امام جواد، امام هادی، امام عسکری و امام زمان(ع))
8. الدرر اللاّمعة فی احادیث الجامعة، حدیث و رجال، عربی، (این کتاب، مقدمهای بر کتاب جامع الاحادیث الشیعه نوشته آیتالله العظمی بروجردی است)
9. عوالم العلوم، عربی
10. فقه جامع الاحادیث، حدیث، عربی، (موضوع این کتاب، تفسیر، دلالت احادیث و بررسی تعارض و رفع آنها است)
11. معجم اسناد روایات، رجال و حدیث، عربی.
مقاله
1. بررسی بعد سیاسی حج
2. اهمیت خانه خدا و کیفیت اداره حرمین شریفین
3. علل جلوگیری آلسعود از حج حجاج ایرانی از 1367 تا 1369ه.ش.
4. برائت از مشرکین در حج
5. گفتاری پیرامون اهمیت عید فطر و قربان.
سمتها و فعالیتها
1. سرپرست مرکز پژوهشی و مدرسه امام مهدی(عج)، قم.
فعالیتها:
1. تبلیغ، اقلیدِ فارس
2. اعزام مبلغ، اقلید، سرحد و چهاردانگه
3. مناظره با «بنباز»، امام جماعت وهابی مسجد الحرام، مکه
4. بنیان نهادن مدرسه امام مهدی(عج)، قم
5. ساخت درمانگاه ولیّعصر(عج)، اقلید فارس
6. ساخت بیمارستان ولیّعصر(عج)، اقلید فارس
7. ساخت مساجد فراوان، اقلید و چهاردانگه
8. ساخت هنرستان صنعتی، اقلید فارس
9. ساخت کارگاههای قالیبافی، اقلید فارس
10. ساخت پایگاه بزرگ امام رضا(ع)، اصفهان
11. همکاری در احداث لولهکشی آب، مازندران
12. همکاری در ساخت کارخانه قند، اقلید فارس
13. بازسازی امامزاده سیدمحمد، اقلید فارس
14. طرح نقشه مسجد جمکران، قم.
از دیگر فعالیتهای ایشان، پیشنهاد نگارش کتاب گرانسنگ تفسیر المیزان به علامه طباطبایی و پیشنهاد گردآوری همه روایات شیعه به آیتالله سیدحسین بروجردی است.
تحصیلات حوزوی و فعالیتهای دانشگاهی
مقدمات
سیدمرتضی موحد ابطحی (پدر)، پیش از 1365 هـ.ق.، اصفهان
سطح
سیدمرتضی موحد ابطحی (پدر)، پیش از 1365 هـ.ق.، اصفهان
حاج آقا رحیم ارباب، پیش از 1365 هـ.ق.، اصفهان
شیخ محمود مفید، پیش از 1365 هـ.ق.، اصفهان
خارج فقه و اصول
سیدحسین بروجردی، 1365 ــ 1370 هـ.ق.، 5 سال، قم
سید محمدحجت کوهکمرهای، 1365 ــ 1370 هـ.ق.، 5 سال، قم
امام خمینی، اصول، 14 سال، قم
امام خمینی، فقه، 14 سال، قم
سید محمدرضا گلپایگانی، اصول، 1 دوره، قم
سید محمدرضا گلپایگانی، فقه، 13.5 سال، قم
محمدعلی اراکی، فقه، 13.5 سال، قم
سیداحمد خوانساری، فقه ــ قضاء و شهادات، قم
سید ابوالقاسم خویی، نجف اشرف
سید عبدالهادی شیرازی، نجف اشرف
سیدمحسن حکیم، نجف اشرف
سیدمحمود شاهرودی، نجف اشرف
سیدکاظم شریعتمداری، قم
آیتالله محقق یزدی، قم
تفسیر
علامه سید محمدحسین طباطبایی، قم
فلسفه
علامه سید محمدحسین طباطبایی، اسفار، 4.5 سال، قم
علامه سید محمدحسین طباطبایی، الهیئت شفا، قم
طب قدیم
سیدمرتضی موحد ابطحی (پدر)، قانون بوعلی سینا، اصفهان
علامه حاج میرزا محمد طبیبزاده، قانون بوعلی سینا، اصفهان.
درگذشت عالم ربانی آیتالله سیّدمحمّدباقر موحد ابطحی رحمة الله علیه را به عموم ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم. این عالم بزرگوار، فقیه از پرورشیافتگان مکتب علمی مرجع بزرگ شیعه مرحوم آیتالله العظمی بروجردی و منشأ آثار و برکات متعددبویژه در شهرستان اقلید بودند و فقدان ایشان موجب تأسّف شهرستان اقلید و آشنایان آن بزرگوار است.
از خداوند متعال علوّ درجات را برای آن مرحوم مسألت مینمایم.