مدیر کل آموزش متوسطه مدرسه: مدرسه عالی شهید مطهری وارد جناح بندی سیاسی نمی شود

خبرگزاری علمی و آموزشی دانا، در راستای اهداف خود، به سراغ مدارس سرشناس تهران رفته است. مدارسی که گرچه نقش پررنگی در تربیت نسل های مختلف شهروندان اثر گذار کشور داشتند ولی کمتر از سوی عموم مردم شناخته شده اند. 

مدرسه عالی شهید مطهری با بیش از 30 مدرسه تابعه در سراسر کشور، از بزرگ ترین مراکزی است که تعلیم علوم مذهبی را هدف اصلی خود قرار داده است. به سراغ سید سعید حسینی، مدیر کل آموزش متوسطه مدرسه عالی شهید مطهری رفتیم. به زبان ساده یعنی مدیر مدارس شهید مطهری که دو تا از آن ها در تهران در میدان بهارستان و ضلع جنوبی مجلس شورای اسلامی مستقر هستند.

  پیش از هرچیزی درباره سابقه مدرسه عالی شهید مطهری بفرمایید. نگاه مردم از بیرون بیشتر یک نگاه تاریخی است. مدرسه بزرگی که سپهسالار بوده و سپس به نام شهید مرتضی مطهری تغییر نام داده است.

مدرسه عالی شهید مطهری با یک سبقه دینی اسلامی از همان ابتدای تاسیس اهدافی متفاوت از حوزه علمیه را دنبال کرده است.

هدفی که برای مدرسه عالی شهید مطهری تعریف شده از همان ابتدای تاسیس، آموزش دروس اسلامی با رویکرد جدید است.یعنی اینکه در واقع دروس اسلامی را با نیازهایی که در زمان به وجود می آید ما مورد تحلیل قرار بدهیم و آن ها را ارایه بکنیم.

لذا از همان سال های گذشته اینجا تحت عنوان دانشکده معقول و منقول مطرح بود و حتی در مقطعی دانشکده الهیات در اینجا راه اندازی شده. درهمان زمان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با تعالیم امام راحل و شاگردان ایشان مثل شهید مطهری مثل آیت لله بهشتی و مقام معظم رهبری وبزرگانی از این دست این خط فکری که به نظرخط صحیحی آمد. در واقع شعار انقلاب فرهنگی در مورد انقلاب اسلامی داده می شد. این تعریف خیلی پررنگ شد که ما با نگاهی دینی و مذهبی و اسلامی به علوم انسانی بنگریم همین چیزی که مقام معظم رهبری اخیرا در سخنرانی های خود این را مجددا زنده کردند. این مساله ای نیست که در واقع در این سال ها مطرح شده باشد و سبقه طولانی دارد. مثلا حضرت آیت الله مهدوی کنی دانشگاه امام صادق را با این رویکرد راه اندازی کرد. آیت الله امامی کاشانی هم مدرسه عالی شهید مطهری را به وجود آورد. خلاصه قضیه این است که با تفکر تلفیق بین مباحثی علوم اسلامی و علوم انسانی یا به تعبیر بهتر بگوییم با نگاه اسلامی نگریستن به علوم انسانی این موسسه راه اندازی شد.

در ادامه وقتی که راه اندازی این مقطع دوره عالیش رخ داد شاید 2،3 سال از شروع این مقطع گذشته بود که صاحب نظران اعلام کردند که اگر ما بخواهیم یک تربیت صحیح ریشه ای و زیر بنایی داشته باشیم باید یک مقطع بریم عقب تر یعنی بریم وارد بشیم به مقطع دبیرستان و آموزش متوسطه. برهمین اساس بودش که با همین طرز تفکر و همین پیشنهاد تحت عنوان دوره مقدماتی مدرسه عالی شهید مطهری به تاسیس دبیرستان های شهید مطهری منجر شد.

این مرحله ابتدایی کار بود. بعدا با آموزش و پرورش مذاکراتی شد مصوباتی از آن درآمد تحت عنوان رشته «علوم و معارف سلامی». رشته علوم و معارف اسلامی رشته ای شد در موازات رشته علوم انسانی و تجربی و ریاضی.

در آن مقطع به هرحال دبیرستان ها هم با همین رویکرد رشته علوم معارف در تهران، مشهد، میبد یزد و بعدا در خود یزد و جاهای دیگر راه اندازی شد. در تهران ما دو تا دبیرستان داریم که از زمان راه اندازی در سال 63 ما یک دبیرستان دخترانه و یک دبیرستان پسرانه داریم.

درباره مدرسه دخترانه توضیح مفصل تری می فرمایید؟

مدرسه دخترانه که نزدیک مدرسه عالی شهید مطهری و پایین تر از میدان بهارستان است. زمانی حزب جمهوری اسلامی در آن جا مستقر بود. این فضا به درخواست شهید بهشتی به این حذب اختصاص داده شد که بعد ها در انفجار هفتم تیر مورد حمله قرار گرفت. حالا هم بقعه ای درست کرده اند اما هنوز دوره عالی و دبیرستان خواهران همان جا برپاست.

در مورد ساختمان دوست دارم بیشتر توضیح بدهید. ساختمان مدرسه سپهسالار در ابتدا شامل چه محدوده ای بوده است؟

از ابتدای راه اندازی همین قطعه زمینی که الان هست در محدوده میدان بهارستان تا پشت مجلس یا خیابان شهید رضی این محدوده از ابتدا همین بوده چیزی اضافه یا کم نشده. البته یک قطعه زمینی در اطراف اینجا بوده که الان هم هست یا تبدیل به ساختمان شده که متعلق به مدرسته بوده است. بخشی بوده که حالا به مجلس داده شده و زمین های دیگری جای آن گرفته شده است. حدود یکی دو سال است که با توافقاتی که با مجلس انجام شده با توجه به افزایش تعداد رشته هایی که توی این مدرسه قطعه زمینی که در ضلع شرقی مدرسه مطهری هست متعلق به مجلس بوده در اختیار مدرسه عالی شهید مطهری قرار بگیرد.

مدرسه عالی هم در عوض اش یک سری قطعات زمین دیگری در ضلع جنوبی این خیابان دادند. بناهایی که در حال حاضر دارند می سازند در واقع بخشی متعلق مدرسه مطهری بوده که واگذار کردند به مجلس.

درباره رشته های مختلف هم توضیح بفرمایید.

در طول زمان، تعداد رشته ها و تعداد دانشجوها افزایش پیدا کرده است. یعنی کارشناسی ارشد گرفتیم و بعدا دکتری. بعدا روانشناسی اسلامی را اضافه کردند و تعداد دانجشو ها افزایش پیدا کرد.

اینجا عنوانش از مدرسه عالی شهید مطهری به دانشگاه شهید مطهری تبدیل شد. مدرسه عالی شهید مطهری موسسه حقوقی است که در زیر مجموعه اش تعدادی زیادی دبیرستان دارد. تعدادی دانشگاه وابسته هم هست. مصوبه تاسیس دانشگاه شهید مطهری هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است. مثلا مدارکی که اینجا صادر می شود و مسایلی نامه نگاری های که میشود همه تحت عنوان دانشگاه شهید مطهری است. ولی دانشگاه شهید مطهری جزیی از کل مدرسه عالی شهید مطهری است.

درباره ساختمان هم توضیح بدهید. به هر حال مدرسه عالی شهید مطهری، یک بنای تاریخی است. حضور همزمان دانشجویان در آن نیازمند برنامه ریزی هایی برای نگهداشت ساختمان است.

اینجا جزو میراث فرهنگی محسوب می شود و خود سازمان هم مرتب اینجا نظارت دارد و بسیاری از تعمیراتی که اخیرا انجام شده با نظارت و با هزینه همین سازمان انجام شده است.

لذا در ابتدای ورود داشجویان به مدرسه عالی شهید مطهری یا دانشگاه شهید مطهری این مساله به آن ها تذکر جدی داده می شود که حفظ و حراست این مجموعه تلاش کنند. به هرحال حفظ هر ساختمان و موسسه ای یک مسولیت شرعی است و دانشجوها و طلاب هم این مساله را رعایت می کنند.

اما باید این نکته را هم عرض کنم که بعضی معتقد هستند وقتی مثلا یک ساختمان تبدیل به مثلا میراث شد ما دیگر باید فقط کارکرد گردش گری اش را مدنظر قرار دهیم. این نگاه اصولی نیست. یعنی اینکه ما مثلا بیاییم تصور کنیم که این ساختمان قدیمی شده میراث فرهنگی است. همه کارکردهای آن را بگذاریم کنار و فقط نگاه گردش گردی داشته باشیم. این حتی با مسوولیت های شرعی و دینی تعارض پیدا می کند. مثلا مسجد را نمی توانیم از کارکردش خارج کنیم و تبدیل اش کنیم به یک جای گردش گردی. درباره مدرسه هم همین طور است.

استفاده آموزشی از بناهای تاریخی در کشور های دیگر هم رایج است. در انگلیس و فرانسه دانشگاهایی هستند که قدمت دویست سیصد ساله دارند اما همچنان با حفظ و تقویت همان ساختمان کارکرد آموزشی خود را حفظ کرده اند.

درباره مدارس تابعه مدرسه عالی شهید مطهری هم توضیح بفرمایید. تعداد آن ها چقدر است؟

30 دبیرستان زیر مجموعه مدرسه عالی شهید مطهری هستند. افراد زیادی در شهرهای مختلف می خواهند بیایند زیر مجموعه مدرسه عالی شهید مطهرقرار بگیرند. ولی به خاطر محدودیت هایی و شروطی که ما داریم خیلی از اینها را نمی توانیم حمایت کنیم. حضرت آیت الله امامی کاشانی هم دستورالعمل های دادند که این برگرفته از تجربه سی سال است. این موسسه یک موسسه موقوفه است بخش عظم آن وقفی است. ما تاکید داریم فضا هایی که می خواهند اختصاص دهند وقفی باشد که با تغییر و تحولات در مدیریت مدرسه و وارثان آن، اهداف مدرسه تغییری نکند.

رویکرد اصلی ما هم تاسیس دبیرستان در مناطق محروم است. به عنوان مثال در سیستان و بلوچستان 4 تا دبیرستان داریم.

چند تا از این مدارس دخترانه هستند؟

دقیقا 50 درصد مدارس دخترانه است.

 سرفصل های درسی رشته علوم و معارف چیست؟

خیلی ها درخواست می کنند که با همین رویکرد دینی، مذهبی دبیرستان های علوم تجربی و ریاضی راه اندازی کنیم. ولی در واقع چون این دبیرستان ها را وابسته مدرسه عالی شهید مطهری می دانیم، یعنی می خواهیم دانش آموزانی تربیت بشوند که در گام بعد وارد موسسات شبیه مدرسه عالی شهید مطهری، دانشگاه امام صادق، دانشگاه اسلامی رضوی ،که تلفیقی بین حوزه و دانشگاه دارند شوند همین رشته را ارایه می دهیم.

ما رویکردمان این بوده از رشته علوم معارف دیگر آن طرف تر نرویم. حاج آقای امامی کاشانی هم خیلی تاکید دارد که همین رشته علوم معارف باشد. به تعبیر خودشان می گویند که من فقط این رشته را بلدم اداره کنم.

درباره موارد درسی هم عرض کنم که یک سری درس مشترک با رشته احکام دارند و ادبیات عرب تخصصی رشته های دیگر هم دارند. ولی یکی دو کتاب اضافه تر هم می خوانند. در مقاطع بالاتر که می آیند علوم قرآنی دارند. در مقطع پیش دانشگاهی و چهارم نیز دروس مثل اصول فقه و فقه.

در مورد نحوه پذیرش دانش آموزان هم بفرمایید.

در جامعه این طور جا افتاده است که تحصیل در رشته علوم و معارف ساده تر از سایر رشته ها است. اما باید بگویم واقعا رشته سختی است. زیرا اولا تعداد دروس تخصصی خیلی زیاد است. اگر فردی بخواهند در این رشته دانش آموز موفقی باشد باید عملا دوتا رشته را بخواند. یعنی اگر بخواهد برود دانشگاه، بسیاری از درس های آن رشته دانشگاهی را نخوانده است. این کاستی ها را باید با مطالعات خودش یا کارهایی که دبیرستان برایش انجام می دهد جبران کند و برای کنکور آماده شود. بنابراین ما به دنبال دانش آموزان توانمند هستیم. در همه دبیرستان ها معدل حداقل را گذاشتیم 17 و در شهرهایی برخوردارتر این معدل را به 19 تا 18 نیز رسانده ایم.

همین الان در تهران دبیرستان دخترانه اصلا معدل زیر 5/18 ثبت نام نمی کنیم. مدرسه پسرانه معدل 19 را در نظر گرفته ایم .

بعد از آن اگر دارای معدل مطلوب باشند یک آزمون ورودی می گیریم. اگر امتیاز مطلوب را بگیرد یک مصاحبه داریم. مصاحبه از خود دانش آموز و پدر و مادرش که اینها بیشتر جنبه رفتاری و اخلاقی و میزان گرایش به رشته علوم و معارف را دارد.

در مورد هزینه های تحصیل در مدرسه هم بفرمایید.

هزینه هایی که می گیریم دقیقا مطابق با شهریه مصوب وزارت آموزش و پرورش است. برخی مدارس ما کمتر از آن هم می گیرند. دلیلش این است که حضرت آیت الله کاشانی روی این مساله خیلی حساس اند. در واقع شعاری دارند و آن این است که هیچ فردی توانمندی که شایستگی ورود به دبیرستان ما را دارد را به دلیل مالی حذف نکنید.

بچه ها چند ساعت در روز در مدرسه هستند؟

مدرسه دخترانه با مدرسه پسرانه کمی فرق دارد. دبیرستان پسرانه ساعت 30/7 کارش را شروع می کند. 35/4 دقیقه بعدازظهر تمام می کند.

پنجشنبه ها تا ظهر بودند اما با تغییرات تازه، فوق برنامه ها را به این روز منتقل کردیم و پسرها معمولا یک هفتهدر میان می آیند

در مدارس دخترانه، کلاس ها از 7 و سی تا 15 و سی دایر است و بیشتر پنجشنبه ها را نیز حضور دارند.

نگاهی که جامعه به مدرسه های بزرگ مثلاً مدرسه شما دارد این است که این مدارس تاثیر زیادی در سیاست کشور دارند. برای یک مخاطب ناآشنا توضیح دهید که آیا در عرصه سیاست هم ورود کرده اید؟

برای این که یک موسسه دچار افراط و تفریط سیاسی نشود نیاز به دقت بالایی در میان مدیران خود دارد.

اما همه این را اذعان دارندکه حضرت آیت الله کاشانی علی رغم فعالیت های سیاسی قبل و بعداز انقلاب، همیشه رویکرد معتدلی داشته است و به سراغ افراط و تفریط در هیچ زمینه ای نرفته است. این رویکرد در موسسات زیرمجموعه های ایشان هم خیلی مورد دقت است و دائما تاکید دارند که وارد زد و بندهای سیاسی و خط و خطوط های خاص نشویم. اون چیزی که هست خط اصیل انقلاب است. اصلاً چنین مسایل در راهنمایی ها و دبیرستان ها نباید اتفاق بیفتد و اما از آن طرف آشنایی با مبانی سیاسی اسلام و آشنایی با اندیشه های امام راحل و آشنایی به اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری و خط ایشان و تحقق دادن خواسته مقام معظم رهبری در بین بچه ها مورد تاکید است. ما در دبیرستان هایمان خیلی روش تاکید داریم و کاملاً تاکید داریم که وارد بحث های جناحی سیاسی نشوند.

چه جور خانواده هایی فرزندانشان را برای ثبت نام به مدرسه مطهری می آورند؟

این طبیعی هست که وقتی ما رشته علوم و معارف اسلامی داریم فیلتری داریم. یعنی طبیعتا خانواده هایی که گرایش مذهبی دارند و می خواهند تربیت های دینی و مذهبی داشته باشند وارد می شوند. البته فقط این نیست و خانواده هایی بچه هایشان را می آورند که می خواهند آن ها را در مسیر دین شناسی قرار دهد. مثلا یک خانواده ممکن است به تربیت دینی فرزندش اهمیت دهد اما بخواهد که او یک پزشک متدین شود. در این صورت مدرسه مطهری به اون توصیه نمی شود.

معلمانی که در مدارس شما حضور دارند به چه شیوه ای جذب می شوند؟

شیوه اداره دبیرستان های شهرستان ها یک مقدار متفاوت است. اما در تهران، معلم در هر زمینه ای که متخصص باشد، برای ما مهم است که مذهبی هم باشد. بیشترین تاثیر را روی دانش آموز معلم می گذارد. مثلا الان در دبیرستان پسرانه، دبیر زبان انگلیسی ما یک روحانی است. البته در زمینه تخصصی خودشان هم باید متبهر و سرآمد باشند.

از تعامل خود با وزارت آموزش و پرورش راضی هستید؟

این جای بحث زیادی دارد. رشته علوم و معارف اسلامی رشته ای است که به هر حال نسبت به 3 یا 4 رشته دیگر نوپا محسوب می شود. این رشته نوپا اگر بخواهد جا بیفتد نیاز به توجه خاص دارد. با توجه به این که این رشته برآمده از خواسته های انقلاب اسلامی است یعنی در راستای اهداف این انقلاب به وجود آمده باید نسبت به آن توجه ویژه داشته باشیم.

نگاه آموزش و پرورش نسبت به رشته علوم و معارف را باید اصلاح شود و خیلی هم کار دارد. اما به هر حال در این زمینه به توافقات بسیار زیادی هم دست پیدا کردیم و پیشرفت های زیادی با آموزش و پرورش داشته ایم.

البته بحث مدارس تهران از شهرستان ها جداست. در تهران مدارس به شیوه غیرانتفاعی اداره می شوند اما در شهرستان های محروم آموزش و پرورش باید اجازه بدهد ضمن این که مدرسه دولتی است، به عنوان یک مدرسه وابسته، هزینه هایش را هم بتواند از جایی به غیر از والدین بچه ها تامین کند. تعامل خوبی داشته ایم ولی خب در مناطق محروم نیاز به حمایت بیشتری هم هست.