گروه راهبرد خبرگزاری دانا- اکنون که در آستانه اجرای مرحله دوم طرح هدفمندی هستیم، طبق قانون دولت مکلف است که یارانه را به متقاضیان نیازمند اختصاص دهد و برای شناسایی آنها سقف درآمدی بگذارد. بدیهی است هر قدر تعداد یارانه بگیران بیشتر شود برای تامین منابع آن باید یا قیمت حاملهای انرژی مثل بنزین، گاز، برق و... افزایش یابد یا مقدار یارانه کمتری به افراد اختصاص داده شود. اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری با ذکر این توضیحات از مردم خواسته نظر خود را درباره میزان سقف درآمدی یارانه بگیران اعلام کنند.
باید هزینه های خانوار را هم بررسی کرد
دکتر آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران و کارشناس مسایل اقتصادی در گفت وگو با فرارو گفت: «البته بنده نسبت به نظرخواهی از مردم در رابطه با سقف درآمدی یارانه بگیران انتقاد دارم. این کار یک کار تخصصی است و کاری نیست که از مردم نظرخواهی شود. به نظر من انجام اینگونه کارها به شیوه رفراندومی نوعی ساده انگاری است.»
وی ادامه داد: «به هر حال یکی از زیرساخت های شروع فاز دوم هدفمندی بحث شناسایی درآمدهای افراد است. یعنی دولت باید تجمیع درآمدهای افراد را شناسایی کند چرا که ممکن است برخی افراد دارای چند درآمد باشند که برخی از درآمدهای آنها مانند اجاره بهایی که از مستاجر خود می گیرند ثبت نشده باشد.»
وی افزود: «نکته دوم اینکه در تعیین سقف درآمدی باید دقت کرد. به طور مثال اگر سقف درآمدی یک میلیون تومان تعیین شود، فردی که یک میلیون و صد هزار تومان درآمد دارد به خاطر 100 هزار تومان حذف می شود. لذا ممکن است برخی افراد سعی کنند با کم اظهار کردن خود را وارد مشمولان دریافت یارانه کنند.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «فارغ از موضوع درآمدها باید هزینه های خانوار را هم بررسی کرد. یعنی خانواری که در تهران زندگی می کند هزینه های بالاتری دارد و باید این موضوع را مدنظر قرار داد.»
وی ادامه داد: «همچنین شهر محل سکونت و خط فقر در آن منطقه را باید مورد توجه قرار داد. لذا نمی توان یک سقف درآمدی برای کل مردم ایران در نظر گرفت؛ بلکه باید با توجه به تعداد خانوار، میزان درآمد و هزینه ها و محل سکونت، چند سقف درآمدی در نظر گرفت.»
بغزیان گفت: «با این اوصاف به نظر من در شهر تهران رقم 3 میلیون تومان به عنوان سقف درآمد مناسب است و درباره شهرستان ها با توجه به آنکه هزینه زندگی و اجاره بها نسبت به شهر تهران پایین تر است رقم 2 میلیون تومان به عنوان سقف درآمدی یارانه بگیران می تواند مناسب باشد.»
3 میلیون تومان سقف درآمد برای تهران
اما دکتر مهدی تقوی استاد دانشگاه و کارشناس مسایل اقتصادی گفت: «در تعیین سقف درآمدی یارانه بگیران دولت باید اقدام به طبقه بندی افراد به ساکنین شهرهای بزرگ، شهرهای متوسط، شهرهای کوچک، بخش ها و روستاها کند و برای هر طبقه یک سقف درآمدی جداگانه تعیین کند.»
وی ادامه داد: «از سوی دیگر قدرت خرید حقوق بگیران و کسانی که درآمد ثابت دارند با توجه به افزایش نرخ تورم ناشی از اجرای طرح هدفمندی روز به روز کاهش می یابد. لذا به نظر من باید این دسته از افراد حتما مشمول دریافت یارانه باشند و دولت صرفا به شناسایی افرادی که شغل آزاد دارند اقدام کند.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «در شهر تهران برای اجاره یک واحد مسکونی حداقل باید 1 میلیون تومان در ماه اجاره داد و با توجه به نرخ تورم، هزینه خوراک هر نفر ماهیانه 300 هزار تومان است که برای یک خانوار 4 نفره 1 میلیون و 200 هزار تومان می شود. مجموع این هزینه (2 میلیون و دویست هزار تومان) معادل رقم خط فقر برای یک خانواده 4 نفره در شهر تهران است که چندی پیش اعلام شد.»
وی ادامه داد: «از سوی دیگر با اجرای فاز دوم هدفمندی ممکن است برخی از افراد که بالای خط فقر هستند در نتیجه افزایش نرخ تورم به زیر خط فقر سقوط کنند. لذا به نظر من برای یک خانواده 4 نفره در شهر تهران رقم 3 میلیون تومان به عنوان سقف درآمدی مناسب است و افرادی که بیشتر از 3 میلیون تومان در ماه درآمد دارند باید از دریافت یارانه محروم شوند.»
وی افزود: «بدیهی است که این رقم برای شهرستان ها کمتر خواهد بود و باید با احتساب ضریب های مختلف رقم مناسب برای شهرهای متوسط، کوچک و روستاها را مشخص کرد.»