آشنایی با دستگاه گوارش که سلامت آن لذت زندگی را افزایش می دهد

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا (داناخبر)، با فرا رسیدن هفته سلامت گوارش در این مطلب می خواهیم نگاه دقیق تری به این سیستم و مشکلات رایج در آن و چگونگی حفظ سلامت و بهداشت آن، بیندازیم:

دستگاه گوارش لوله پر پیچ و خمی است که از دهان شروع شده و به مقعد ختم می شود. در واقع اندام هایی از قبیل دهان، مری، معده، روده کوچک و بزرگ بخش هایی از این دستگاه هستند که مواد غذایی در هر یک از این اندام ها تحت تاثیر عوامل فیزیکی و شیمیایی قرار می گیرند تا هضم شوند. در ضمن اندام های مهم دیگری همچون کبد، لوزالمعده و کیسه صفرا با ترشح مواد مهمی به درون این لوله نقش بسزایی را در هضم غذا ایفا می کنند.

مواد هضم شده در داخل دستگاه گوارش جذب می شوند تا بعدا به مصرف سلول های بدن برسند و مواد غیرقابل جذف نیز از طریق دستگاه گوارش دفع می شوند.

- مشکل بلع غذا

- سوء‌ هاضمه

- زخم معده

- اسهال

- خون‌ريزی گوارشی

علاوه بر این موارد برخی از بیماری ها تنها در افراد مسن شایع هستند و در جوانان به ندرت دیده می شوند که می توان به ایسکمی کولون (نرسیدن خون به روده بزرگ) و آنژیودیسپلازی (یک کلاف عروقی که به داخل مجرای روده برجسته می شود و ممکن است خونریزی کند) است.

اختلالاتی ناشی از زخم، تومور یا اختلالات حرکتی مری می توانند باعث بروز اشکال در بلع غذا شوند. اما آنچه که از اهمیت ویژه ای برخوردار است این است که هیچ گاه نباید گیرکردن غذا در گلوی فرد سالمند را نادیده بگیریم و آن را یک هشدار باید دانست و حتما باید نزد پزشک مراجعه کنید زیرا با بالا رفتن سن، احتمال ایجاد سرطان مری در افراد افزایش پیدا می کند.

گاهی مشکل بلع غذا در سالمندان هیچ ارتباطی به مری ندارد و به دلیل سکته مغزی است و گاهی اوقات سرعت حرکت مری در سالمندان کاهش می یابد و این مساله هم سبب ایجاد مشکل در بلع غذا می شود.

مشکلاتی از قبیل سوزش معده، تهوع و استفراغ و ... مجموعه ای از علایم سوء هاضمه است که اگر بیمار دچار زخم گوارشی نباشد به آن سوءهاضمه بدون زخم گفته می شود که مشکل شایعی است. سوء هاضمه بدون زخم یکی از علامت های هشداردهنده سرطان معده است که نباید آن را نادیده گرفت.

در دوران سالمندی زخم های معده شیوع بیشتری دارند و در جوانان زخم های اثنی عشر. در افراد سالمندی که از انواع دردهای استخوانی، مفصلی و آرتروز رنج می برند و از انواع قرص های ضد درد استفاده می کنند، احتمال بروز عوارضی مثل خون ریزی معده و زخم معده افزایش پیدا می کند. لازم به ذکر است که خونریزی دستگاه گوارش علت 8 درصد از مرگ و میرها است. بنابراین از مصرف قرص خودسرانه و بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

افزایش غیر طبیعی دفعات اجابت مزاج که معمولا با تغییر در قوام و حجم مدفوع همراه است، اسهال نامیده می‌شود که می‌تواند به دو صورت حاد یا مزمن بروز کند. این عارضه معمولا یک بیماری نیست بلکه نشانه ای از وجود یک بیماری است که در اثر ابتلا به عفونت های میکروبی، بیماری هایی نظیر التهاب‌های روده‌ای و ایدز، ناسازگاری های غذایی و یا مسمومیت ها بروز کند.

گاهی اوقات افراد سالمند نیز به اسهال مبتلا می شوند که در برخی موارد این موضوع در اثر وجود یک توده مدفوعی شبیه به سنگ در قسمت انتهایی روده است که باعث می شود تا از اطراف این توده آب خارج شود و فرد احساس کند که اسهال دارد اما این به حالت اسهال نمی گویند. اما نکته قابل توجه اینجاست که اطرفیان به فرد سالمندی در چنین شرایطی داروهای ضد اسهال می دهند که این موضوع سبب بدتر شدن مشکل می شود.

این عارضه در اثر صدمه و آسیب موضعی ایجاد می‌شود که سبب زخم مخاط دستگاه گوارش می‌شود. خون‌ریزی‌های دستگاه گوارش به دو دسته با منشأ فوقانی و تحتانی تقسیم می‌شوند. خون ریزی‌هایی که در قسمت اثنی عشر به بالا رخ داده باشند، خون ریزی دستگاه گوارش فوقانی نامیده می‌شوند. اگر محل خونریزی از اثنی عشر تا مقعد باشد خونریزی دستگاه گوارشی تحتانی گفته می‌شود.

- رعایت بهداشت دهان و دندان

- مصرف غذاهای سالم و خودداری از مصرف غذاهایی که احتمال فاسد شدن آنها وجود دارد

- رعایت نظم در صرف غذا در واقع برای صرف سه وعده غذای اصلی صبحانه، ناهار و شام ساعت های مشخصی را در نظر بگیرید.

- خودداری از صرف غذا در حالت های عصبی و پرتنش

- جویدن کامل غذا

- صرف صبحانه را فراموش نکنید

- از مصرف آب آشامیدنی غیر تصفیه خودداری کنید

- مصرف دارو تنها در صورت تجویز پزشک و از استفاده خودسرانه دارو خودداری کنید