دکتر جعفر حق پناه کارشناس مسایل خاورمیانه گفت: حاکمیت این مناطق از ابتدا به صورت متمرکز دست یک قوم نبوده و هم در کرکوک و هم در خانقین نمایندگانی از اعراب، کردها و شیعیان در شورای شهر آن وجود داشتند. اما اینکه کردها بخواهند احتمالا در این فضا سهم خواهی کنند یک تیغ دو لب است که می تواند هم به نفع آنها و هم به ضرر آنها تمام شود.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا، به نقل از فرارو: کارشناس مسایل خاورمیانه درباره امکان تجزیه عراق و نقش کردها گفت: البته کردها به دنبال اهداف خود هستند ولی موضوع این است که اگر شرایط بحرانی در منطقه پیش بیاید به نفع کردها نخواهد بود که این تجزیه روی دهد.
روز پنجشنبه پس از آنکه نیروهای دولتی عراق از ترس حمله داعش پست های خود را ترک کردند، پیش مرگ های کرد، کنترل کامل شهر کرکوک در شمال این کشور را به دست گرفتند.
در این میان برخی کارشناسان، کردهای اقلیم و پیش مرگ ها را متهم به نوعی سوء استفاده از وضعیت پدید آمده در عراق می کنند. به این معنی که آنها پیشاپیش به استقبال طرح تجزیه عراق به سه بخش کردنشین، شیعه نشین و سنی نشین رفته اند و اکنون در حال تثبیت مرزهای مد نظر خود برای آینده عراق تجزیه شده هستند.
دلیل این ادعا این است که پیش مرگ های کرد روز پنجشنبه برخی از مناطق در مندلی و خانقین را تصرف کردند که به هیچ وجه مورد تهدید داعش نبود و احتمال آن نیز نمی رفت اما در عوض این مناطق سالهای متمادی محل اختلاف کردها با دولت مرکزی چه در زمان حال و چه در زمان گذشته بود.
در این میان انتقاد مقامات و سیاستمداران اقلیم کردستان عراق از عدم درخواست نوری مالکی برای مشارکت نیروهای پیشمرگ اقلیم در مقابله با داعش بالا گرفته است.
اشواق جاف، یکی از اعضای فراکسیون همپیمانی کردستانی در پارلمان عراق گفت: در وضعیت بحرانی فعلی عراق، نوری مالکی نخست وزیر بدون توجه به توانایی نیروهای پیشمرگ اقلیم، برای مبارزه با داعش از کشورهای خارجی درخواست همکاری کرده است.
دکتر جعفر حق پناه کارشناس مسایل خاورمیانه در گفت وگو با فرارو گفت: مناطقی همچون خانقین از قدیم و حتی در زمان بعثی ها مورد مناقشه بوده و بعد از 2003 این مناقشه جدی تر شد. در این مناطق اقلیتی از کردها زندگی می کنند و به همین دلیل حکومت عراق از قبل در این باره ادعا داشته است.
وی ادامه داد: حاکمیت این مناطق از ابتدا به صورت متمرکز دست یک قوم نبوده و هم در کرکوک و هم در خانقین نمایندگانی از اعراب، کردها و شیعیان در شورای شهر آن وجود داشتند.
کارشناس مسایل خاورمیانه اظهار کرد: اما اینکه کردها بخواهند احتمالا در این فضا سهم خواهی کنند یک تیغ دو لب است که می تواند هم به نفع آنها و هم به ضرر آنها تمام شود.
وی ادامه تصریح کرد: فعلا به لحاظ تاکتیکی شرایط به نفع آنها است چون توانستند از این خلا قدرت استفاده کنند و دولت مرکزی هم ضعیف است و هم محتاج کمک کردها است و اینها هم سازماندهی و انگیزه کافی را دارند که در مواردی از این دست به سرعت وارد عمل شوند.
وی افزود: اما اینکه این موضوع از منظر استراتژیک چقدر به نفع کردها است و چقدر در آینده می توانند از موهبت امنیت برخوردار شوند کاملا زیر سوال است و نخبگان کرد هم به این امر واقف هستند.
این کارشناس مسایل خاورمیانه تصریح کرد: لذا من فکر می کنم کردها در دراز مدت به سمت تعامل با شیعیان پیش بروند چراکه اصولا سرنوشت کردها و شیعیان در تعامل با هم شکل می گیرد و گرنه بازی باخت - باخت برای هر دو رقم خواهد خورد.
حق پناه در پاسخ به این سوال که آیا با این تفاسیر کردها تا آنجا پیش نخواهند رفت که عراق به سه قسمت کردنشین، شیعه نشین و سنی نشین تقسیم شود؟
البته کردها صرفا به دنبال اهداف خود هستند ولی موضوع این است که اگر شرایط بحرانی در منطقه پیش بیاید به نفع کردها نخواهد بود که این تجزیه روی دهد.
وی ادامه داد: البته از قبل کردها در منطقه اقلیم کردستان عملا به صورت دولت مستقل عمل می کردند و صرفا در دو موضوع سیاست خارجی و امنیت و دفاع ملی تابع دولت مرکزی بودند. لذا بحرانی که اکنون ایجاد شده صرفا کمک می کند که کردها در تعامل با دولت مرکزی در موضع برتر قرار بگیرند.
حق پناه درباره امکان برخورد نظامی داعش و کردهای عراق گفت: در حال حاضر اولویت داعش مناطق کرد نشین نیست، بلکه اولویت آنها زمین زدن دولت شیعی عراق است و لذا قصد دارند به سمت جنوب و بغداد پیشروی کنند که به لحاظ استراتژیک بسیار اهمیت دارد. البته به دلیل خصلت جاه طلبانه ای که گروه داعش دارد دیر یا زود و در صورت تسلط بر سایر مناطق با کردها نیز رود رو خواهند شد.
حق پناه درباره امکان مقابله کردها با داعش در مناق غیرکردنشین گفت: مقابله کردها با داعش در مناطق غیرکردنشین به دو متغیر ارتباط دارد. متغیر اول نوع تعامل کردها با دولت مرکزی و درخواست نوری المالکی از کردها برای مقابله با داعش است که در این صورت مالکی باید امتیازاتی از جمله در موضوع بحث صادرات نفت به کردها بدهد که به همین دلیل تاکنون چنین درخواستی مطرح نشده است.
وی افزود: متغیر دوم به مناسبات کردها با کشورهای منطقه و درخواست سایر کشورها بازمی گردد که مهم ترین آنها ترکیه و البته ایران است. ایران همیشه به عنوان کشوری که واسط بوده تا کردها و شیعیان را با هم متحد کند عمل کرده است و شاید در این موضوع هم این اتفاق روی دهد که در این صورت بر رفتار کردها علیه داعش تاثیر مثبت خواهد داشت.
