استاد اقتصاد دانشگاه تهران گفت:
میثم موسایی معتقد است: افرادی که باید از جریان دریافت یارانه نقدی حذف شوند، حتی به 20 میلیون نفر هم خواهد رسید.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - دکتر میثم موسایی*: نخستین هدف پرداخت یارانه نقدی توزیع عادلانه درآمد در جامعه است.
در پرداخت مستقیم یارانه 2 اصل مهم را باید در نظر گرفت: نخست اینکه یارانه به افرادی که مستحق هستند تعلق گیرد و دوم اینکه افراد مستحق از دریافت یارانه محروم نشوند.
با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها این 2 اصل که از اصول مهم اقتصاد سیاسی محسوب می‌شوند رعایت نشد و یارانه به تمام اقشار جامعه پرداخت شد که این خلاف اصول اقتصادی است اما دولت یازدهم اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها را از ثبت‌نام دوباره برای دریافت یارانه نقدی آغاز کرد و از شناسایی افراد غیر مستحق و حذف آنان از دریافت یارانه نقدی خبر داد.
اکنون دولت اعلام کرده با شناسایی 10 میلیون نفر از افراد پردرآمد جامعه بزودی فهرست جدید یارانه بگیران اعلام می‌شود کاری که از همان ابتدای مرحله دوم هدفمندی باید اجرا می‌شد و دولت باید پیش از این شروع به حذف دهک‌های پر درآمد از دریافت یارانه‌ها می‌کرد ولی اکنون نیز دیر نیست و حذف پردرآمدها از دریافت یارانه در هر زمانی که باشد به نفع همه خواهد بود.
باید از این تصمیم دولت استقبال کرد و معتقدم حذف شدگان از دریافت یارانه نقدی حتی به 20 میلیون نفر هم خواهد رسید و تعداد بیشتری باید حذف شوند.
اگر دولت نیازمندان واقعی را شناسایی کرده و بقیه افراد را حذف کند، از این طریق درآمد قابل توجهی هم نصیب دولت خواهد شد که می‌تواند صرف رفاه عمومی شود.
گسترش تامین اجتماعی، بیمه بیکاری و بیمه درمان با حذف پردرآمدها از دریافت یارانه و ایجاد درآمد بیشتر برای دولت ممکن خواهد بود.
این روشی است که در کشورهای دیگر هم اجرا می‌شود. با گسترش بیمه تامین اجتماعی در سال‌های آتی رفاه عمومی نیز افزایش می‌یابد و به این ترتیب شرایط حذف افراد بیشتری از دریافت یارانه نقدی فراهم می‌شود.
پرداخت یارانه نقدی تبعات اجتماعی و اقتصادی زیادی دارد و دولت باید با حذف تدریجی افراد، درآمدهای بیشتری برای افزایش پوشش بیمه‌ای ایجاد کند تا از تبعات منفی پرداخت یارانه نقدی در کشور کاسته شود.
کل جامعه قربانیان اصلی اجرای هدفمندی یارانه‌ها به این شیوه است و دولت نباید نگران حذف پردرآمدها از دریافت یارانه باشد. با حذف افراد غیر مستحق از پرداخت یارانه، دولت می‌تواند شغل بیشتری ایجاد کند، توزیع عادلانه ثروت، کاهش فاصله طبقاتی، برقراری عدالت اجتماعی و اقتصادی و ارتقای سطح سلامت و بهداشت جامعه از سایر مزایای حذف پردرآمدها از دریافت یارانه است. شیوه غیرنقدی پرداخت یارانه آثار اقتصادی مثبت‌تری دارد.
اما نکته مهمی که در حذف اقشار پردرآمد از دریافت یارانه نقدی باید مورد توجه قرار گیرد این است که این افراد را درست شناسایی کنیم. در غیر این صورت افرادی که نباید حذف می‌شدند را حذف می‌کنیم و افرادی که باید حذف شوند را در فهرست نگه می‌داریم.
دولت برای حذف یارانه پردرآمدها باید به امکانات اطلاعاتی خود توجه داشته باشد نباید افرادی که مستحق دریافت یارانه هستند را به اشتباه حذف کنیم و دولت باید راهکاری را در نظر بگیرد که اگر افراد مستحق، به اشتباه از دریافت یارانه حذف شوند بتوانند با پیگیری به حق خود برسند.
*استاد دانشگاه تهران
در پرداخت مستقیم یارانه 2 اصل مهم را باید در نظر گرفت: نخست اینکه یارانه به افرادی که مستحق هستند تعلق گیرد و دوم اینکه افراد مستحق از دریافت یارانه محروم نشوند.
با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها این 2 اصل که از اصول مهم اقتصاد سیاسی محسوب می‌شوند رعایت نشد و یارانه به تمام اقشار جامعه پرداخت شد که این خلاف اصول اقتصادی است اما دولت یازدهم اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها را از ثبت‌نام دوباره برای دریافت یارانه نقدی آغاز کرد و از شناسایی افراد غیر مستحق و حذف آنان از دریافت یارانه نقدی خبر داد.
اکنون دولت اعلام کرده با شناسایی 10 میلیون نفر از افراد پردرآمد جامعه بزودی فهرست جدید یارانه بگیران اعلام می‌شود کاری که از همان ابتدای مرحله دوم هدفمندی باید اجرا می‌شد و دولت باید پیش از این شروع به حذف دهک‌های پر درآمد از دریافت یارانه‌ها می‌کرد ولی اکنون نیز دیر نیست و حذف پردرآمدها از دریافت یارانه در هر زمانی که باشد به نفع همه خواهد بود.
باید از این تصمیم دولت استقبال کرد و معتقدم حذف شدگان از دریافت یارانه نقدی حتی به 20 میلیون نفر هم خواهد رسید و تعداد بیشتری باید حذف شوند.
اگر دولت نیازمندان واقعی را شناسایی کرده و بقیه افراد را حذف کند، از این طریق درآمد قابل توجهی هم نصیب دولت خواهد شد که می‌تواند صرف رفاه عمومی شود.
گسترش تامین اجتماعی، بیمه بیکاری و بیمه درمان با حذف پردرآمدها از دریافت یارانه و ایجاد درآمد بیشتر برای دولت ممکن خواهد بود.
این روشی است که در کشورهای دیگر هم اجرا می‌شود. با گسترش بیمه تامین اجتماعی در سال‌های آتی رفاه عمومی نیز افزایش می‌یابد و به این ترتیب شرایط حذف افراد بیشتری از دریافت یارانه نقدی فراهم می‌شود.
پرداخت یارانه نقدی تبعات اجتماعی و اقتصادی زیادی دارد و دولت باید با حذف تدریجی افراد، درآمدهای بیشتری برای افزایش پوشش بیمه‌ای ایجاد کند تا از تبعات منفی پرداخت یارانه نقدی در کشور کاسته شود.
کل جامعه قربانیان اصلی اجرای هدفمندی یارانه‌ها به این شیوه است و دولت نباید نگران حذف پردرآمدها از دریافت یارانه باشد. با حذف افراد غیر مستحق از پرداخت یارانه، دولت می‌تواند شغل بیشتری ایجاد کند، توزیع عادلانه ثروت، کاهش فاصله طبقاتی، برقراری عدالت اجتماعی و اقتصادی و ارتقای سطح سلامت و بهداشت جامعه از سایر مزایای حذف پردرآمدها از دریافت یارانه است. شیوه غیرنقدی پرداخت یارانه آثار اقتصادی مثبت‌تری دارد.
اما نکته مهمی که در حذف اقشار پردرآمد از دریافت یارانه نقدی باید مورد توجه قرار گیرد این است که این افراد را درست شناسایی کنیم. در غیر این صورت افرادی که نباید حذف می‌شدند را حذف می‌کنیم و افرادی که باید حذف شوند را در فهرست نگه می‌داریم.
دولت برای حذف یارانه پردرآمدها باید به امکانات اطلاعاتی خود توجه داشته باشد نباید افرادی که مستحق دریافت یارانه هستند را به اشتباه حذف کنیم و دولت باید راهکاری را در نظر بگیرد که اگر افراد مستحق، به اشتباه از دریافت یارانه حذف شوند بتوانند با پیگیری به حق خود برسند.
*استاد دانشگاه تهران
