یک دیپلمات پیشین کشورمان تقلیل دادن مشکلات عراق به ناکارامدی مقامات عالی رتبه این کشور را خطایی فاحش دانست.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) – نصرت الله تاجیک *: پیچیدگی ژئوپلیتیکی صحنه خاورمیانه با وضعیت نابسامان عراق، اهداف، مقاصد و سیاست های منطقه ای و فرا منطقه ای نیروهای درگیر و عوامل قدرت، روزبه روز می تواند شرایط بحرانی منطقه را تیره وتارتر کند.
همه مشکلات عراق به مسوولان سیاسی آن ختم نمی شود که با تغییر و تحول در این زمینه امید داشت که اوضاع این کشور رو به بهبودی برود. گروهک تکفیری داعش در تصرف سرزمین های عراق معجزه نکرد بلکه بر بال نارضایتی عشایر اهل سنت از دولت قبل که در اواخر به دلیل اختلافات درونی حزب الدعوه کارآیی خود را از دست داده بود، سوار شد و قول هایی به آنها داد که در صورت پیروزی، آنها را بر آن مناطق حاکم کند.
اما هم اکنون زمزمه هایی شنیده می شود که خلف وعده کرده و حسب اطلاعات واصله از نشریات و منابع غربی به نظر می رسد جنگجویان محلی که با تسلیحات و پول عربی توسط داعش تجهیز شده بودند و به پیروزی سریع و سقوط شهرها کمک کرده اند، به تدریج با داعش اختلاف پیدا می کنند و این مفری برای سیاستگذاری و طراحی راهبردی برای چگونگی حل مساله داعش است.
این گروهک همچنین به دلیل ساختار سیاسی نظامی معیوب عراق توانست از این گسل بین دولت با مردم و سایر نیروهای تاثیر گذار به نحو مطلوبی استفاده کند اما توجه رسانه ها و افکار عمومی به حملات داعش به شهر های مختلف عراق و اشغال آنها و جنایاتی که مرتکب شده اند، باعث شده که تحلیلگران از سایر مشکلات سیاسی، اجتماعی و اجزای حرکت گسترده دیگری که در شرف تکوین است، غافل بمانند.
البته هم ساختار سیاسی عراق دارای مشکلاتی است که باعث به وجودآمدن یک سیکل سیاست و حکومت معیوب شده و هم ساختار فرماندهی ارتش عراق به گونه ای بود که خود اضمحلال نیروهایش را تسهیل کرد زیرا فرماندهان و افسران ارشد طیفی از بی انگیزه تا خریداری شده و خائن تا وابسته به حزب بعث و ناکارآمد را نیز شامل می شد.
از طرف دیگر، فشار آمریکا بر مسوولان عراقی مبنی بر استفاده از افسران ارتشی بعثی اجازه پاکسازی و ایجاد ساختار جدیدی در صحنه سازماندهی نظامی در ارتش عراق را نداد و این نکته تا مدت ها محل اختلاف مسوولان عراقی و آمریکایی بود. اما ساختار نظامی کنونی عراق به نحوی تنظیم شده است که به دلیل بی اعتمادی به فرماندهان، هریک از تجمعات ارتشی در مناطق عملیاتی فاقد هرگونه استقلال عمل هستند.
بنابراین در چنین وضعیتی و با توجه به مشکلات ساختاری و اقتصادی عراق خرید برخی افسران ارتش عراق برای تشویق به فرار سربازانشان کار ساده ای بود و سازمان های اطلاعاتی غربی و پنتاگون حسب مندرجات بعضی از نشریات غربی در مظان اتهام هستند.
چنین ارتشی در عراق که واشنگتن با هزینه گزافی از جیب مردم عراق آن را متشکل کرده بود که یک دست در دست آمریکا و دست دیگر در دست حزب بعث داشت، با توطئه و همکاری با داعش، نینوا را به آنها واگذار کرد و کرکوک را به دولت خودمختار تا زمینه را برای آغاز دومینوی کوچک سازی کشورها در آینده نه چندان دور فراهم کند.
آمریکا شناخت درستی از روند مسایل در خاورمیانه ندارد، سیاستش در عراق شفاف نیست و دوستان و هم پیمانانش نیز به دنبال منافع منطقه ای خود هستند و نه کمک به حل مسایل و مشکلات منطقه. اکنون آمریکا با حملات به مواضع داعش که تاکنون معلوم نیست چه نتیجه و دستاوردی برای مردم عراق داشته است، با اهداف و نیاتی غیرشفاف و نامشخص به عراق بازگشته و صحبت از درازمدت بودن مقابله با داعش می کند.
آمریکا از جهت سیاسی به دنبال ایجاد دوفدراسیون برای اهل سنت و تشیع عراق و یک کنفدراسیون با دامنه اختیارات و امتیازات بیشتر برای اکراد در عراق است.
در پرتو چنین وضعیتی با توجه به پایین بودن سطح فرهنگ سیاسی و عمومی مردم منطقه و عدم پاسخگویی چنین طرح هایی برای حل مشکلات کنونی کشورها به نظر می رسد اینگونه طرح ها باعث سرعت بخشیدن به تجزیه عراق در آینده خواهد شد.
*دیپلمات بازنشسته
منبع: شرق
همه مشکلات عراق به مسوولان سیاسی آن ختم نمی شود که با تغییر و تحول در این زمینه امید داشت که اوضاع این کشور رو به بهبودی برود. گروهک تکفیری داعش در تصرف سرزمین های عراق معجزه نکرد بلکه بر بال نارضایتی عشایر اهل سنت از دولت قبل که در اواخر به دلیل اختلافات درونی حزب الدعوه کارآیی خود را از دست داده بود، سوار شد و قول هایی به آنها داد که در صورت پیروزی، آنها را بر آن مناطق حاکم کند.
اما هم اکنون زمزمه هایی شنیده می شود که خلف وعده کرده و حسب اطلاعات واصله از نشریات و منابع غربی به نظر می رسد جنگجویان محلی که با تسلیحات و پول عربی توسط داعش تجهیز شده بودند و به پیروزی سریع و سقوط شهرها کمک کرده اند، به تدریج با داعش اختلاف پیدا می کنند و این مفری برای سیاستگذاری و طراحی راهبردی برای چگونگی حل مساله داعش است.
این گروهک همچنین به دلیل ساختار سیاسی نظامی معیوب عراق توانست از این گسل بین دولت با مردم و سایر نیروهای تاثیر گذار به نحو مطلوبی استفاده کند اما توجه رسانه ها و افکار عمومی به حملات داعش به شهر های مختلف عراق و اشغال آنها و جنایاتی که مرتکب شده اند، باعث شده که تحلیلگران از سایر مشکلات سیاسی، اجتماعی و اجزای حرکت گسترده دیگری که در شرف تکوین است، غافل بمانند.
البته هم ساختار سیاسی عراق دارای مشکلاتی است که باعث به وجودآمدن یک سیکل سیاست و حکومت معیوب شده و هم ساختار فرماندهی ارتش عراق به گونه ای بود که خود اضمحلال نیروهایش را تسهیل کرد زیرا فرماندهان و افسران ارشد طیفی از بی انگیزه تا خریداری شده و خائن تا وابسته به حزب بعث و ناکارآمد را نیز شامل می شد.
از طرف دیگر، فشار آمریکا بر مسوولان عراقی مبنی بر استفاده از افسران ارتشی بعثی اجازه پاکسازی و ایجاد ساختار جدیدی در صحنه سازماندهی نظامی در ارتش عراق را نداد و این نکته تا مدت ها محل اختلاف مسوولان عراقی و آمریکایی بود. اما ساختار نظامی کنونی عراق به نحوی تنظیم شده است که به دلیل بی اعتمادی به فرماندهان، هریک از تجمعات ارتشی در مناطق عملیاتی فاقد هرگونه استقلال عمل هستند.
بنابراین در چنین وضعیتی و با توجه به مشکلات ساختاری و اقتصادی عراق خرید برخی افسران ارتش عراق برای تشویق به فرار سربازانشان کار ساده ای بود و سازمان های اطلاعاتی غربی و پنتاگون حسب مندرجات بعضی از نشریات غربی در مظان اتهام هستند.
چنین ارتشی در عراق که واشنگتن با هزینه گزافی از جیب مردم عراق آن را متشکل کرده بود که یک دست در دست آمریکا و دست دیگر در دست حزب بعث داشت، با توطئه و همکاری با داعش، نینوا را به آنها واگذار کرد و کرکوک را به دولت خودمختار تا زمینه را برای آغاز دومینوی کوچک سازی کشورها در آینده نه چندان دور فراهم کند.
آمریکا شناخت درستی از روند مسایل در خاورمیانه ندارد، سیاستش در عراق شفاف نیست و دوستان و هم پیمانانش نیز به دنبال منافع منطقه ای خود هستند و نه کمک به حل مسایل و مشکلات منطقه. اکنون آمریکا با حملات به مواضع داعش که تاکنون معلوم نیست چه نتیجه و دستاوردی برای مردم عراق داشته است، با اهداف و نیاتی غیرشفاف و نامشخص به عراق بازگشته و صحبت از درازمدت بودن مقابله با داعش می کند.
آمریکا از جهت سیاسی به دنبال ایجاد دوفدراسیون برای اهل سنت و تشیع عراق و یک کنفدراسیون با دامنه اختیارات و امتیازات بیشتر برای اکراد در عراق است.
در پرتو چنین وضعیتی با توجه به پایین بودن سطح فرهنگ سیاسی و عمومی مردم منطقه و عدم پاسخگویی چنین طرح هایی برای حل مشکلات کنونی کشورها به نظر می رسد اینگونه طرح ها باعث سرعت بخشیدن به تجزیه عراق در آینده خواهد شد.
*دیپلمات بازنشسته
منبع: شرق
