استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران، وجود رهبر مذهبی را نقطه قوت اعتراضات مردم یمن می داند.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - درگیری و اعتراضات خیابانی در صنعا پایتخت یمن همچنان ادامه دارد. گروه‌ها و قبایل مختلف با رهبری هوشمند عبدالملک حوثی در صدد هدایت انقلاب یمن به مسیر اصلی خود هستند.
در این خصوص روزنامه ایران، در گفت‌و‌گویی با دکتر علی اصغر زرگر استاد روابط بین‌الملل دلایل اعتراضات اخیر و خواسته‌های را مورد بررسی قرار داده است:
با وجود گذشت بیش از 3 سال از مبارزات انقلابی مردم یمن علیه دیکتاتوری، همچنان شاهد استمرار اعتراض ها در یمن هستیم. دلایل و چرایی اعتراض های اخیر کدامند؟
با توجه به ساختار سیاسی استبدادی و بسته در یمن، این کشور آبستن دگرگونی‌های سیاسی بود.
حوثی‌ها به عنوان بزرگترین گروه غیر سنی در طول تاریخ 23 ساله یمن هیچ گونه مشارکت واقعی در نهادهای حکومت نداشتند. از این رو با شروع موج بیداری اسلامی در خاورمیانه، یمن نیز در گردباد این ناآرامی‌ها قرار گرفت.
حوثی‌ها، قوی‌ترین و سازمان یافته‌ترین نیروی مذهبی در یمن، اعتراضات خود را علیه دیکتاتوری علی عبدالله صالح سازماندهی کردند و طی چند ماه درگیری و مبارزه موفق به سقوط آن شدند اما این همه ماجرا نبود.
در همان ابتدای بحران نیروهای عربستان با مداخلات مستقیم نظامی خود بارها مواضع حوثی‌ها را در شمال این کشور هدف قرار دادند و با توجه به مداخله و نفوذ عربستان در سیاست یمن و مخالفت آنها با حوثی‌ها حکومت جدید در یمن سیره و سلوک حکومت قبلی را ادامه داد.
این امر راه را برای شروع دوباره اعتراض ها در یمن باز گذاشت. حوثی‌ها خواهان مشارکت در قدرت در یمن هستند و معتقدند حقوق سیاسی و اقتصادی شان در این کشور توسط حاکمان سنی ضایع شده است از این رو با ادامه اعتراضات به دنبال ایجاد تغییرات بنیادین و انقلابی در یمن بوده به طوری که سهم همه گروه‌ها و نیروها به طور مساوی و عادلانه برقرار شود.
در اعتراضات اخیر برای نخستین بار شاهد وجود رهبری دینی عبدالملک حوثی در درون معترضان هستیم. این امر چه تاثیری بر تحقق خواسته‌های اصیل مردمی خواهد داشت؟
انقلاب‌های تونس و مصر با توجه به نبود رهبری واحد از مسیر اصلی خود منحرف شدند. بدون تردید مهم‌ترین دلیل شکست اخوان‌المسلمین در مصر به نداشتن رهبری واحد، برنامه‌ریزی منسجم و نبود آینده نگری بر می‌گردد.
بی‌تردید امروزه حوثی‌ها از شکست اخوان درس بزرگی گرفته‌اند و از این رو با حمایت و پشتیبانی از رهبر مذهبی در صدد پر کردن خلاها و شکاف هایشان هستند.
بنابراین در سایه رهبری دینی گروه‌ها و قبایل مختلف در یمن تحت رهبری واحد و هدف مشخص گرد آمده و به صورت منسجم و هدفمند برای از بین بردن تبعیضات موجود مبارزه می‌کنند.
دولت‌های غربی و عربی با حمایت از دولت حاکم چه اهداف و استراتژی را دنبال می‌کنند؟
با توجه به عقاید انقلابی و همچنین شیعه بودن حوثی‌ها، دولت‌های غربی و عربی نگران از استیلای سیاسی آنها در یمن هستند.
در این میان عربستانی‌ها با توجه به همجواری ارضی و داشتن جمعیت عظیم شیعیان در مرز با یمن نگران گسترش ناامنی و اعتراضات به کشور خود هستند. آنها همچنین بر این باورند با روی کار آمدن حوثی‌ها در یمن محور تهران به بغداد و بغداد به سوریه و لبنان به صنعا نیز کشیده خواهد شد.
بنابراین با حمایت از دولت درصدد حفظ وضع موجود در منطقه هستند. کلا دولت‌های محافظه‌کار عربی مخصوصا عربستان با توجه به ساختار بسته حکومت‌اش بروز تغییرات و دگرگونی را تهدیدی بر آینده سیاسی خود می‌داند.
آینده سیاسی یمن را با توجه به تحولات داخلی و منطقه‌ای چگونه ارزیابی می‌کنید؟
از آنجا که اوضاع خاورمیانه در وضعیت بی‌ثباتی قرار دارد لذا یمن از این دایره خارج نیست. اوضاع ناآرام منطقه نارامی‌ها و بی‌ثباتی را در یمن تشدید خواهد کرد.
امروزه جامعه یمن به دو شاخه طرفدار حکومت و مخالفان حکومت تقسیم شده است و مسلما روی کار آمدن هر کدام از آنها نارضایتی و اعتراض سایر گروه را بر می‌انگیزد.
بی‌تردید روی کار آمدن حوثی‌ها به مداخله خارجی خواهد انجامید. بدین ترتیب آینده یمن در گرو واقع گرایی و مصلحت اندیشی رهبران آن قرار دارد. عبدالملک باید با کانالیزه و کنترل اعتراض ها و مطرح کردن خواسته‌های مشروع و پافشاری بر آن حاکمیت را به سمت شناسایی و قبول این خواسته هدایت کند. نخبگان یمن باید بدانند در خاورمیانه گسترش خشونت‌ها و بی‌ثباتی راه را برای ورود افراط‌گرایی و مداخلات خارجی فراهم میکند. به همین خاطر آنها باید با درک این مساله از قطبی شدن جامعه جلوگیری کرده و در یک فضای مسالمت‌آمیز قدرت و سیاست را میان نیروها نهادینه سازند.
در این خصوص روزنامه ایران، در گفت‌و‌گویی با دکتر علی اصغر زرگر استاد روابط بین‌الملل دلایل اعتراضات اخیر و خواسته‌های را مورد بررسی قرار داده است:
با وجود گذشت بیش از 3 سال از مبارزات انقلابی مردم یمن علیه دیکتاتوری، همچنان شاهد استمرار اعتراض ها در یمن هستیم. دلایل و چرایی اعتراض های اخیر کدامند؟
با توجه به ساختار سیاسی استبدادی و بسته در یمن، این کشور آبستن دگرگونی‌های سیاسی بود.
حوثی‌ها به عنوان بزرگترین گروه غیر سنی در طول تاریخ 23 ساله یمن هیچ گونه مشارکت واقعی در نهادهای حکومت نداشتند. از این رو با شروع موج بیداری اسلامی در خاورمیانه، یمن نیز در گردباد این ناآرامی‌ها قرار گرفت.
حوثی‌ها، قوی‌ترین و سازمان یافته‌ترین نیروی مذهبی در یمن، اعتراضات خود را علیه دیکتاتوری علی عبدالله صالح سازماندهی کردند و طی چند ماه درگیری و مبارزه موفق به سقوط آن شدند اما این همه ماجرا نبود.
در همان ابتدای بحران نیروهای عربستان با مداخلات مستقیم نظامی خود بارها مواضع حوثی‌ها را در شمال این کشور هدف قرار دادند و با توجه به مداخله و نفوذ عربستان در سیاست یمن و مخالفت آنها با حوثی‌ها حکومت جدید در یمن سیره و سلوک حکومت قبلی را ادامه داد.
این امر راه را برای شروع دوباره اعتراض ها در یمن باز گذاشت. حوثی‌ها خواهان مشارکت در قدرت در یمن هستند و معتقدند حقوق سیاسی و اقتصادی شان در این کشور توسط حاکمان سنی ضایع شده است از این رو با ادامه اعتراضات به دنبال ایجاد تغییرات بنیادین و انقلابی در یمن بوده به طوری که سهم همه گروه‌ها و نیروها به طور مساوی و عادلانه برقرار شود.
در اعتراضات اخیر برای نخستین بار شاهد وجود رهبری دینی عبدالملک حوثی در درون معترضان هستیم. این امر چه تاثیری بر تحقق خواسته‌های اصیل مردمی خواهد داشت؟
انقلاب‌های تونس و مصر با توجه به نبود رهبری واحد از مسیر اصلی خود منحرف شدند. بدون تردید مهم‌ترین دلیل شکست اخوان‌المسلمین در مصر به نداشتن رهبری واحد، برنامه‌ریزی منسجم و نبود آینده نگری بر می‌گردد.
بی‌تردید امروزه حوثی‌ها از شکست اخوان درس بزرگی گرفته‌اند و از این رو با حمایت و پشتیبانی از رهبر مذهبی در صدد پر کردن خلاها و شکاف هایشان هستند.
بنابراین در سایه رهبری دینی گروه‌ها و قبایل مختلف در یمن تحت رهبری واحد و هدف مشخص گرد آمده و به صورت منسجم و هدفمند برای از بین بردن تبعیضات موجود مبارزه می‌کنند.
دولت‌های غربی و عربی با حمایت از دولت حاکم چه اهداف و استراتژی را دنبال می‌کنند؟
با توجه به عقاید انقلابی و همچنین شیعه بودن حوثی‌ها، دولت‌های غربی و عربی نگران از استیلای سیاسی آنها در یمن هستند.
در این میان عربستانی‌ها با توجه به همجواری ارضی و داشتن جمعیت عظیم شیعیان در مرز با یمن نگران گسترش ناامنی و اعتراضات به کشور خود هستند. آنها همچنین بر این باورند با روی کار آمدن حوثی‌ها در یمن محور تهران به بغداد و بغداد به سوریه و لبنان به صنعا نیز کشیده خواهد شد.
بنابراین با حمایت از دولت درصدد حفظ وضع موجود در منطقه هستند. کلا دولت‌های محافظه‌کار عربی مخصوصا عربستان با توجه به ساختار بسته حکومت‌اش بروز تغییرات و دگرگونی را تهدیدی بر آینده سیاسی خود می‌داند.
آینده سیاسی یمن را با توجه به تحولات داخلی و منطقه‌ای چگونه ارزیابی می‌کنید؟
از آنجا که اوضاع خاورمیانه در وضعیت بی‌ثباتی قرار دارد لذا یمن از این دایره خارج نیست. اوضاع ناآرام منطقه نارامی‌ها و بی‌ثباتی را در یمن تشدید خواهد کرد.
امروزه جامعه یمن به دو شاخه طرفدار حکومت و مخالفان حکومت تقسیم شده است و مسلما روی کار آمدن هر کدام از آنها نارضایتی و اعتراض سایر گروه را بر می‌انگیزد.
بی‌تردید روی کار آمدن حوثی‌ها به مداخله خارجی خواهد انجامید. بدین ترتیب آینده یمن در گرو واقع گرایی و مصلحت اندیشی رهبران آن قرار دارد. عبدالملک باید با کانالیزه و کنترل اعتراض ها و مطرح کردن خواسته‌های مشروع و پافشاری بر آن حاکمیت را به سمت شناسایی و قبول این خواسته هدایت کند. نخبگان یمن باید بدانند در خاورمیانه گسترش خشونت‌ها و بی‌ثباتی راه را برای ورود افراط‌گرایی و مداخلات خارجی فراهم میکند. به همین خاطر آنها باید با درک این مساله از قطبی شدن جامعه جلوگیری کرده و در یک فضای مسالمت‌آمیز قدرت و سیاست را میان نیروها نهادینه سازند.
