ماجرای لغو قرارداد گازی ایران و سوییس چه بود؟

به گزارش گروه انرژی خبرگزاری دانا (دانا خبر) و به نقل از مهر، در ادامه سریال حضور هیات های اقتصادی کشورهای اروپایی در ایران، این بار سوییسی ها به سرپرستی معاون وزیر امور خارجه خود به تهران آمدند و پای میز مذاکره با پارلمان بخش خصوصی ایران نشستند تا شاید بتوانند دستاوردهای مثبتی را از مذاکره اقتصادی با ایران، به کشور خود سوغات ببرند، اگرچه آنها همچنان منتظر روشن شدن نتایج مذاکرات هسته ای ایران با 5+1 هستند و تا آن زمان، تنها به مذاکره و گپ و گفت با مسئولان ایرانی بسنده کرده و ریسک آوردن سرمایه های خود به ایران را نمی پذیرند.

آنگونه که معاون وزیر امور خارجه سوییس می گوید، حسن روحانی رییس جمهوری ایران سیگنال های مثبتی را برای گسترش روابط تجاری با کشورهای اروپایی در اجلاس اخیر داووس، به کشورهای مختلف دنیا داده است و سوییس نیز از این سیگنال ها بهره گرفته، اما گذر کردن از تحریم ها و نادیده انگاشتن آن کار ساده ای نیست و باید منتظر بود تا نتایج مذاکرات ایران با 1+5 مشخص شود.

ولف گان امادوس برال هارت، معاون وزیر امور خارجه سوییس در امور خاورمیانه و آفریقا در حاشیه دیدار امروز خود با دبیرکل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران می گوید که امیدوار است بتواند با هیاتی بزرگ برای توسعه روابط اقتصادی با ایران، به زودی به تهران بیاید؛ اما او به این نکته اشاره می کند که باید در مذاکرات اتمی ایران با 1+5 توافق نهایی حاصل شود تا بتوان مذاکرات اقتصادی موفقیت آمیزی را شاهد بود.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در صورت مثبت بودن نتایج مذاکرات ایران با کشورهای 1+5، به طور قطع کشورهای اروپایی دیگری هم رقیب سوییس برای حضور در ایران هستند و بنابراین کشور متبوعش چه برنامه ای برای وضعیت موجودی دارد که بسیاری از کشورهای اروپایی دست نگه داشته اند، به این جمله بسنده می کند که محصولات سوییسی با کیفیت هستند و ما هم اکنون در زمینه دارو و محصولات غذایی با ایران همکاری گسترده ای داریم.

او البته بار دیگر نقش کشورش را در مذاکرات 1+5 گوشزد می کند و می گوید: سوییس در زمینه مذاکرات هسته ای ایران، نقش مهمی را بازی کرده و تلاش کرده تا در زمینه اقتصادی به خصوص غذا و دارو نیز همکاری زیادی با ایران داشته باشد، البته در مقابل، پیشنهادات سرمایه گذاری های مشترک را نیز از ایران دریافت کرده ایم ولی باید بگوییم که همه چیز به نوامبر بستگی دارد تا مشخص شود نتیجه مذاکرات ایران چه می شود.

در این میان ایران تلاش های بسیاری دارد که بتواند کشورهای اروپایی را در زمینه سرمایه گذاری های مشترک جذب خود کرده و در مقابل، زمینه را برای حضور  آنها با امتیازاتی که می دهد فراهم کند. نمونه آن هم پیشنهاداتی است که ایران برای سرمایه گذاری هرچه بیشتر در زمینه نفت، گاز و پتروشیمی به کشورهای اروپایی داده است که تا پیش از تحریم، خود شرکای اصلی ایران بوده اند و بعد از تحریم اما، ایران را ترک کردند.

حسین نقره کار شیرازی، دبیرکل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در این رابطه می گوید: حدود 7 سال قبل، قرار بود گاز ایران از طریق ترکیه به کشور سوییس منتقل شود. همان زمان مذاکرات با یک شرکت سوییسی در این رابطه نهایی شده بود، اما به دلیل برخی برخوردهای دولت ترکیه، این مذاکره به ثمر نرسید، اما اکنون ایران آمادگی دارد تا بار دیگر با سوییس وارد مذاکره شده و بر سر پروژه های نفت، گاز و پتروشیمی به توافق نهایی برسد.

وی می افزاید: بر اساس آن قرارداد مقرر شده بود که گاز ایران از طریق ترکیه به سوییس انتقال یابد و این کشور این گاز را به ایتالیا و کشورهایی که علاقمند است بدهد، اما متاسفانه ترکیه مشتاق بود که یا گاز را از ایران بخرد یا اینکه در این پروژه مشارکت داشته باشد که ایران شرایط آن کشور را نپذیرفت.

معاون اسبق امور بین الملل وزارت نفت گفت: ایران 9 خط لوله گاز دارد که سه تا از آنها بین المللی است؛ خط لوله شماره شش ارتباط ما از عسلویه تا مرز عراق را برقرار می سازد. خط لوله شماره هفت نیز از عسلویه تا مرز پاکستان کشیده شده است و گاز مورد نیاز برای پاکستان و در آینده نیز برای هند را تامین خواهد کرد. اما مهمترین خط لوله گازی ما از عسلویه تا مرز بازرگان است که 1804 کیلومتر طول دارد و قرار است که آن را توسعه دهیم.

نقره کار شیرازی ادامه داد: تلاش داریم تا دوستان اروپایی را بهره مند کنیم و انتقال گاز از ایران را به برخی کشورهای اروپایی انجام دهیم، اما نیاز به سرمایه گذاری مشترک داریم که امیداریم سوییسی ها آمادگی پذیرش این پیشنهادات را داشته باشند؛ البته سرمایه گذاری می تواند به صورت مستقیم یا جوینت ونچر باشد.

وی اظهار داشت: با کشورهای شمال ایران نیز سوآپ و ترانزیت نفت و انواع تولیدات را داریم  و در بندر نکاء در استان مازندران نیز تاسیساتی را برای دریافت روزانه 350 هزار بشکه نفت داریم که تا 500 هزار بشکه نیز قابل توسعه است. این خط سالها در بخش سوآپ نفت فعال است و دو پالایشگاه تبریز و تهران را تغذیه می کند.

دبیرکل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران افزود: همکاری در رابطه با سایر تولیدات نفتی و گازی با همسایگان دریای خزر داشته ایم و خط لوله نهم را به این منظور تاسیس کرده ایم.

وی اظهار داشت: با ترکیه قرارداد فروش داریم ولی قرارداد انتقال تولیدات نفتی و گازی به سایر کشورهای اروپایی از طریق ترکیه را هنوز منعقد نکرده ایم؛ چراکه ترکیه شرایطی را دارد که برای ما قابل قبول نیست.

نقره کار شیرازی خاطرنشان کرد: برای انتقال گاز از مسیر سرخس و جاسک را که خارج از تنگه هرمز است طراحی کرده ایم که طرح توجیهی آن نیز تهیه شده است. طول این خط لوله 1900 کیلومتر و برای انتقال نفت و گاز به عنوان ترانزیت و سوآپ بررسی شده ولی هنوز سرمایه گذاری برای آن انجام نشده است.

مذاکره میان ایران و سوییس در حالی انجام می شود که اکنون حجم روابط تجاری دو کشور بسیار اندک است و البته تراز بازرگانی نیز به نفع سوییسی ها است. یعنی بر طبق آخرین آمارها، ایران 400 میلیون دلار کالا از سوییس وارد کرده است و در مقابل تنها کمتر از 100 میلیون دلار کالا به این کشور صادر کرده است.

البته مسئولان ایرانی بسیار علاقمند به حضور سوییسی ها به عنوان یک کشور بی طرف در جریان پرونده هسته ای ایران، در پروژه های اقتصادی دارند و بر این اساس برنامه سرمایه گذاری های سه جانبه با سوییسی ها را نیز در زمینه های مختلف تدارک دیده اند، چراکه بازار ایران با 15 بازار دیگر در همسایگی خود در ارتباط است که از این تعداد، 12 همسایه در رابطه با نفت و گاز فعال هستند.

در این میان انتظار مسوولان ایرانی از سوییسی ها این است که گام های موثری در زمینه فعال شدن بخش خدمات از جمله نظام بانکی، بیمه ای و سایر خدمات بردارند و البته همچنان، خصوصیت بی طرفی خود را نیز حفظ کنند.