شهر مکه، در عرض چند سال به یک شهر مدرن با جاده هایی چند بانده و هتل های پرزرق وبرق و مراکز بزرگ خرید تبدیل شده است.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - وقتی مالکوم ایکس در سال 1964 میلادی به شهر مقدس مکه سفر کرد، مسحور این شهر شد. او مکه را شهری تاریخی یافت که به لحاظ زیبایی و معماری با کمتر جایی قابل مقایسه بود.
اما نیم قرن بعد، تقریبا کسی نمی تواند شهر مقدس مکه را شهری باستانی بخواند. در حج امسال، حجاج اثری از نمادهای تاریخ اسلام در شهری که بر بلندای این تاریخ ایستاده است، ندیدند.
دیگر مظهر معماری مقدس ترین شهر مسلمانان جهان، مسجدالحرام نیست که قبله مسلمانان عالم، خانه کعبه را در قلب خود جای داده است.
نماد معماری امروز مکه، هتل «برج ساعت» سلطنتی مکه است. این برج با ارتفاع 1972 پایی یکی از مرتفع ترین آسمانخراش های جهان است و نماد رشد و توسعه کشور عربستان محسوب می شود. این برج با هتل های لوکس و مراکز خرید مجلل، پذیرای ثروتمندترین شهروندان عرب است.
امروز، افق آسمان مکه دیگر در احاطه قله ها و دامنه هایی نیست که در بستر هزاران ساله، تاریخ شهر را در حلقه محاصره خود داشتند. کوه های مکه با خاک یکسان شده و جای خود را به فولادهای مستطیل شکل و سازه های بتونی سپرده اند که در ذهن بیننده، ملغمه ای را تداعی می کند.
خادمان و نگهبانان این شهر مقدس، حکام و روحانیون سعودی، کینه ژرفی نسبت به تاریخ دارند. آنها همه چیز را با نام های تجاری جدید می خواهند.
کار نوسازی مکه و تخریب بافت قدیمی آن از نیمه دهه1970 آغاز شد. در این طرح عظیم، ساختمان های تاریخی فراوانی که از هنگام ظهور اسلام در بیش از یک هزاره گذشته به یادگار مانده بود، تخریب شد. از جمله این ساختمان ها مسجد بلال مربوط به دوران پیامبر اسلام بود که به زیر بولدوزر رفت. دیگر در شهر اثری از خانه های تاریخی باقیمانده از دوران امپراتوری عثمانی با پنجره های مشبک موسوم به مشربیه و درهایی که استادانه حکاکی شده بود، یافت نمی شود. این خانه های زیبا امروز جای خود را به سازه هایی با درهای زشت مدرن داده اند.
شهر مکه، در عرض چند سال به یک شهر مدرن با جاده هایی چند بانده و هتل های پرزرق وبرق و مراکز بزرگ خرید تبدیل شده است. معدود ساختمان ها و اماکن تاریخی - مذهبی شهر در سال های اخیر از میان رفته اند.
برج ساعت سلطنتی مکه که در سال 2012 کار ساخت آن تکمیل شد، روی گورها و ویرانه های حدود 400 مکان تاریخی- فرهنگی مهم شهر که بسیاری شان قریب به یک هزارسال قدمت داشتند، بنا شد.
بولدوزرها شبانه وارد شهر می شدند و اهالی محله های قدیمی شهر را که اجداد و نیاکان آنها قرن ها در این خانه ها سکونت داشتند از شهر خارج می کردند. این مجتمع بر قله «قلعه اجیاد» که حدود سال1780 برای حفظ و حراست از مکه در مقابل راهزنان و دزدان ساخته شد، قرار دارد. خانه حضرت خدیجه(س) همسر نخست پیامبر اسلام(ص)، امروز در وضعیت نامناسبی قرار دارد و هتل هیلتون روی خانه ابوبکر، یار پیامبر اسلام(ص)، ساخته شده است.
به جز خانه کعبه، فقط هسته داخلی مسجدالحرام قطعه ای از تاریخ را در دل خود حفظ کرده است. این تکه مشتمل است بر ستون های ساخته شده از سنگ مرمر که با خوشنویسی روی آن اسامی یاران پیامبر اسلام(ص) حکاکی شده و مربوط به دوران سلطان عثمانی در قرن شانزدهم میلادی است.
در طرح توسعه مسجدالحرام، این ستون ها به همراه بخش داخلی مسجدالحرام در دست تخریب قرار دارد تا به جای آن، یک ساختمان فوق مدرن به شکل یک شیرینی گرد ساخته شود.
دیگر ساختمان دینی - تاریخی مکه، خانه ای است که حضرت محمد(ص) در آن زندگی می کرد. در بیشتر دوران حاکمیت آل سعود از این خانه به عنوان بازار استفاده می شد و مدتی هم کتابخانه شد، اما به هر روی در این خانه به روی مردم گشوده نیست.
علمای دینی تندرو سعودی پیوسته خواستار تخریب این خانه شده اند. اینجا تنها مساله زمان مطرح است. به زودی این خانه ویران شده و یک توقفگاه بدون سقف به جای آن بنا می شود.
محو تاریخ اسلام از مکه، آثار هولناکی بر مراسم حج باقی می گذارد. کلمه حج به معنای تلاش است؛ تلاش برای سفر به شهر مکه، یافتن و ارتباط برقرارکردن با مردم از فرهنگ ها و فرقه های مختلف و غوطه ورشدن در تاریخ اسلام. اعمالی که علاوه بر کسب دانش، زایران را به تکاملی معنوی نایل می کند.
اما امروز حج، اغلب به یک تور گردشی سیاحت و تجارت بدل شده که حاجی تنها فرصت سفر از هتل برای انجام مناسک حج را دارد و کمتر فرصت آشنا شدن و تعامل با پیروان سایر فرهنگ ها و هویت های اسلامی را پیدا می کند. حج، از هویت کثرت گرای تاریخی - دینی و فرهنگی خود، دور شده و فرصتی مغتنم برای انتقال تجربه معنوی نیست.
مکه، جهان کوچک اسلام است. هر تحولی در این شهر، تاثیر مستقیم بر همه مسلمانان کره زمین دارد. با تصویری که از مهد پیدایش دین اسلام ساخته شده، جای شگفتی نیست که امروز قرائت تحت اللفظی کشتار و خونریزی از دین مبین اسلام، تفکر غالب در برخی بلاد اسلامی شده است.
منبع: شرق
اما نیم قرن بعد، تقریبا کسی نمی تواند شهر مقدس مکه را شهری باستانی بخواند. در حج امسال، حجاج اثری از نمادهای تاریخ اسلام در شهری که بر بلندای این تاریخ ایستاده است، ندیدند.
دیگر مظهر معماری مقدس ترین شهر مسلمانان جهان، مسجدالحرام نیست که قبله مسلمانان عالم، خانه کعبه را در قلب خود جای داده است.
نماد معماری امروز مکه، هتل «برج ساعت» سلطنتی مکه است. این برج با ارتفاع 1972 پایی یکی از مرتفع ترین آسمانخراش های جهان است و نماد رشد و توسعه کشور عربستان محسوب می شود. این برج با هتل های لوکس و مراکز خرید مجلل، پذیرای ثروتمندترین شهروندان عرب است.
امروز، افق آسمان مکه دیگر در احاطه قله ها و دامنه هایی نیست که در بستر هزاران ساله، تاریخ شهر را در حلقه محاصره خود داشتند. کوه های مکه با خاک یکسان شده و جای خود را به فولادهای مستطیل شکل و سازه های بتونی سپرده اند که در ذهن بیننده، ملغمه ای را تداعی می کند.
خادمان و نگهبانان این شهر مقدس، حکام و روحانیون سعودی، کینه ژرفی نسبت به تاریخ دارند. آنها همه چیز را با نام های تجاری جدید می خواهند.
کار نوسازی مکه و تخریب بافت قدیمی آن از نیمه دهه1970 آغاز شد. در این طرح عظیم، ساختمان های تاریخی فراوانی که از هنگام ظهور اسلام در بیش از یک هزاره گذشته به یادگار مانده بود، تخریب شد. از جمله این ساختمان ها مسجد بلال مربوط به دوران پیامبر اسلام بود که به زیر بولدوزر رفت. دیگر در شهر اثری از خانه های تاریخی باقیمانده از دوران امپراتوری عثمانی با پنجره های مشبک موسوم به مشربیه و درهایی که استادانه حکاکی شده بود، یافت نمی شود. این خانه های زیبا امروز جای خود را به سازه هایی با درهای زشت مدرن داده اند.
شهر مکه، در عرض چند سال به یک شهر مدرن با جاده هایی چند بانده و هتل های پرزرق وبرق و مراکز بزرگ خرید تبدیل شده است. معدود ساختمان ها و اماکن تاریخی - مذهبی شهر در سال های اخیر از میان رفته اند.
برج ساعت سلطنتی مکه که در سال 2012 کار ساخت آن تکمیل شد، روی گورها و ویرانه های حدود 400 مکان تاریخی- فرهنگی مهم شهر که بسیاری شان قریب به یک هزارسال قدمت داشتند، بنا شد.
بولدوزرها شبانه وارد شهر می شدند و اهالی محله های قدیمی شهر را که اجداد و نیاکان آنها قرن ها در این خانه ها سکونت داشتند از شهر خارج می کردند. این مجتمع بر قله «قلعه اجیاد» که حدود سال1780 برای حفظ و حراست از مکه در مقابل راهزنان و دزدان ساخته شد، قرار دارد. خانه حضرت خدیجه(س) همسر نخست پیامبر اسلام(ص)، امروز در وضعیت نامناسبی قرار دارد و هتل هیلتون روی خانه ابوبکر، یار پیامبر اسلام(ص)، ساخته شده است.
به جز خانه کعبه، فقط هسته داخلی مسجدالحرام قطعه ای از تاریخ را در دل خود حفظ کرده است. این تکه مشتمل است بر ستون های ساخته شده از سنگ مرمر که با خوشنویسی روی آن اسامی یاران پیامبر اسلام(ص) حکاکی شده و مربوط به دوران سلطان عثمانی در قرن شانزدهم میلادی است.
در طرح توسعه مسجدالحرام، این ستون ها به همراه بخش داخلی مسجدالحرام در دست تخریب قرار دارد تا به جای آن، یک ساختمان فوق مدرن به شکل یک شیرینی گرد ساخته شود.
دیگر ساختمان دینی - تاریخی مکه، خانه ای است که حضرت محمد(ص) در آن زندگی می کرد. در بیشتر دوران حاکمیت آل سعود از این خانه به عنوان بازار استفاده می شد و مدتی هم کتابخانه شد، اما به هر روی در این خانه به روی مردم گشوده نیست.
علمای دینی تندرو سعودی پیوسته خواستار تخریب این خانه شده اند. اینجا تنها مساله زمان مطرح است. به زودی این خانه ویران شده و یک توقفگاه بدون سقف به جای آن بنا می شود.
محو تاریخ اسلام از مکه، آثار هولناکی بر مراسم حج باقی می گذارد. کلمه حج به معنای تلاش است؛ تلاش برای سفر به شهر مکه، یافتن و ارتباط برقرارکردن با مردم از فرهنگ ها و فرقه های مختلف و غوطه ورشدن در تاریخ اسلام. اعمالی که علاوه بر کسب دانش، زایران را به تکاملی معنوی نایل می کند.
اما امروز حج، اغلب به یک تور گردشی سیاحت و تجارت بدل شده که حاجی تنها فرصت سفر از هتل برای انجام مناسک حج را دارد و کمتر فرصت آشنا شدن و تعامل با پیروان سایر فرهنگ ها و هویت های اسلامی را پیدا می کند. حج، از هویت کثرت گرای تاریخی - دینی و فرهنگی خود، دور شده و فرصتی مغتنم برای انتقال تجربه معنوی نیست.
مکه، جهان کوچک اسلام است. هر تحولی در این شهر، تاثیر مستقیم بر همه مسلمانان کره زمین دارد. با تصویری که از مهد پیدایش دین اسلام ساخته شده، جای شگفتی نیست که امروز قرائت تحت اللفظی کشتار و خونریزی از دین مبین اسلام، تفکر غالب در برخی بلاد اسلامی شده است.
منبع: شرق
