گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - اظهارات جنجالی جو بایدن، معاون رییسجمهوری آمریکا درباره نقش ترکیه، عربستان سعودی، امارات و برخی کشورهای عربی متحد آمریکا در رشد و تقویت گروههای تروریستی مانند داعش به مثابه بمبی خبری بود که رها شد و بسیاری از زوایای پنهان بحرانهای کنونی سوریه و عراق را برملا کرد.
این اظهارات که خشم مقامات ترکیه، عربستان سعودی و امارات را به دنبال داشت هر چند با عذرخواهی بایدن از آنکارا، ریاض و ابوظبی همراه شد اما به عقیده بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مسایل بینالملل توجه زیادی از افکار عمومی منطقه و جهان را جلب کرد.
سید امیر موسوی، کارشناس مسایل خاورمیانه در گفتوگو با «ایران» جنبههای گوناگون اظهارات بایدن را بررسی کرد.
به نظر شما هدف معاون رییسجمهوری آمریکا از افشای نقش متحدان خاورمیانهای امریکا در تقویت داعش چه بود؟
اظهارات جو بایدن مبنی بر دست داشتن ترکیه، عربستان سعودی، امارات و برخی کشورهای عربی در رشد داعش هر چند با عذرخواهی وی از مقامات این کشورها همراه شد اما حقایق بسیار مهمی را در خود نهفته داشت و نشان میداد عملکرد این کشورها بسیار خطرناک بوده و بایدن با علنیکردن نقش آنها به نوعی میخواسته آنها را تهدید کند اما به طور مشخص هدف آمریکا از مطرح کردن این اظهارات مبرا کردن خود و انداختن تقصیر رشد داعش بر گردن کشورهای دیگر بود.
هدف دوم آمریکا این بود که به همپیمانان منطقهایاش هشدار دهد دست از سیاستهای حمایتی خود از تروریستها بردارند و این مساله نشانگر ضعف دولت واشنگتن در کنترل امور و حتی تسلط بر دوستان و همپیمانانش است.
هدف سوم هم این است که آمریکا به دنبال مشارکت بیشتر دوستان منطقهایاش در ائتلاف ضد داعش است و با این اظهارات ضمن تهدید ضمنی متحدانش به دیگر کشورها مانند قطر که بایدن نامی از آن نبرد هشدار میدهد اگر مشارکت موردنظر آمریکا را نداشته باشند درباره نقش قطر و دیگر کشورها در تقویت داعش هم افشاگری خواهد کرد.
درست است که بایدن پس از این اظهارات از ترکیه، عربستان سعودی و امارات عذرخواهی کرد اما این عذرخواهی به هیچ وجه به معنای عقبنشینی وی از اظهاراتش نبود، زیرا او سخنان خود را نفی نکرد و تنها درمقابل اعتراض مقامات این سه کشور عذرخواهی کرد.
چرا معاون رییسجمهوری آمریکا در شرایط کنونی که ائتلاف ضد داعش تشکیل شده چنین سخنانی را مطرح میکند؟
آنچه مسلم است آمریکا متوجه شده است که عملیات نظامیاش علیه داعش نتیجه چندانی ندارد و اظهارات بایدن هم نشان داد که واشنگتن به مرحله یاس رسیده و حتی شاید بتوان این اظهارات را به نوعی درخواست کمک آمریکا از جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت علیه داعش تعبیر کرد، زیرا مقامات امریکایی تلاشهای بسیاری داشتهاند که بتوانند ایران را وارد ائتلاف کنند.
از سوی دیگر، آمریکا خوب میداند که خودش و متحدانش در منطقه چه کردهاند و چگونه با آتشافروزی در سوریه موجب تقویت داعش شدند، به همین خاطر در افشاگریها دست پیش را گرفته است تا شاید بتواند خود را مبرا کند.
آیا عربستان سعودی و امارات که نامشان به عنوان حامیان داعش برده شده ساکت مینشینند و واکنشی نشان نخواهند داد؟
به عقیده من شاید امارات سکوت کند اما ترکیه ساکت نخواهد ماند و دیر یا زود نقش امریکا در تقویت تروریستهای منطقه را افشا خواهد کرد. اما حتی اگر ترکیه هم در اقدامی تلافیجویانه علیه امریکا افشاگری کند، دیگر فایدهای ندارد، زیرا امریکا در این امر پیشگام شده و از این پس هر ادعایی مطرح شود از سوی افکار عمومی جهان غرضورزانه تعبیر میشود.
آیا میتوان این اظهارات را به وجود اختلافات گسترده جبهه ائتلاف ضدداعش و حتی اختلافات در داخل آمریکا تعبیر کرد؟
در اینکه جبهه ائتلاف آمریکایی علیه داعش هماهنگ نیستند و اختلافات بنیادین دارند شکی نیست، زیرا اعضای این ائتلاف خوب میدانند که داعش از آسمان نیامده و دست پرورده آمریکا و برخی کشورهای منطقه است و تسلیحات داعش هم همان تسلیحاتی است که آمریکا و متحدانش به مخالفان سوریه دادند.
در داخل آمریکا هم اختلافاتی وجود دارد. شاید بایدن هم موافق بقیه مسوولان آمریکایی نباشد و با وزارت خارجه و وزارت دفاع آمریکا اختلاف نظر داشته باشد. مگر میشود شخصی معاون رییس جمهوری آمریکا باشد و به حساسیت اظهاراتی که مطرح میکند واقف نباشد.
بنابراین، اظهارات بایدن یا همسو با کاخ سفید است یا مستقل از کاخ سفید و نشانگر اختلافات گسترده در داخل آمریکاست.
چگونه میتوان هم علیه اسد جنگید و هم علیه دشمنان اسد مانند داعش و جبهه النصره، آمریکا با این تناقض چه خواهد کرد؟
احتمال چرخش سیاستهای آمریکا در قبال دولت سوریه وجود دارد و امکان مطرح شدن بحث همکاری آمریکا و سوریه و رخدادهای جدید غیرقابل حدس نیست، آنچه مسلم است، تروریستها واقعاً گیج شدهاند و دیگر نمیدانند اربابانشان که هستند و به طور مشخص از کجا باید فرمان بگیرند. تحلیل رفتاری آمریکا هم نشان میدهد دولت واشنگتن در یک مرحله بسیار حساس قرار گرفته و قصد بازنگری در سیاستهایش را دارد و به طور ویژه به همکاری با جمهوری اسلامی ایران نیز میاندیشد.
این اظهارات که خشم مقامات ترکیه، عربستان سعودی و امارات را به دنبال داشت هر چند با عذرخواهی بایدن از آنکارا، ریاض و ابوظبی همراه شد اما به عقیده بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مسایل بینالملل توجه زیادی از افکار عمومی منطقه و جهان را جلب کرد.
سید امیر موسوی، کارشناس مسایل خاورمیانه در گفتوگو با «ایران» جنبههای گوناگون اظهارات بایدن را بررسی کرد.
به نظر شما هدف معاون رییسجمهوری آمریکا از افشای نقش متحدان خاورمیانهای امریکا در تقویت داعش چه بود؟
اظهارات جو بایدن مبنی بر دست داشتن ترکیه، عربستان سعودی، امارات و برخی کشورهای عربی در رشد داعش هر چند با عذرخواهی وی از مقامات این کشورها همراه شد اما حقایق بسیار مهمی را در خود نهفته داشت و نشان میداد عملکرد این کشورها بسیار خطرناک بوده و بایدن با علنیکردن نقش آنها به نوعی میخواسته آنها را تهدید کند اما به طور مشخص هدف آمریکا از مطرح کردن این اظهارات مبرا کردن خود و انداختن تقصیر رشد داعش بر گردن کشورهای دیگر بود.
هدف دوم آمریکا این بود که به همپیمانان منطقهایاش هشدار دهد دست از سیاستهای حمایتی خود از تروریستها بردارند و این مساله نشانگر ضعف دولت واشنگتن در کنترل امور و حتی تسلط بر دوستان و همپیمانانش است.
هدف سوم هم این است که آمریکا به دنبال مشارکت بیشتر دوستان منطقهایاش در ائتلاف ضد داعش است و با این اظهارات ضمن تهدید ضمنی متحدانش به دیگر کشورها مانند قطر که بایدن نامی از آن نبرد هشدار میدهد اگر مشارکت موردنظر آمریکا را نداشته باشند درباره نقش قطر و دیگر کشورها در تقویت داعش هم افشاگری خواهد کرد.
درست است که بایدن پس از این اظهارات از ترکیه، عربستان سعودی و امارات عذرخواهی کرد اما این عذرخواهی به هیچ وجه به معنای عقبنشینی وی از اظهاراتش نبود، زیرا او سخنان خود را نفی نکرد و تنها درمقابل اعتراض مقامات این سه کشور عذرخواهی کرد.
چرا معاون رییسجمهوری آمریکا در شرایط کنونی که ائتلاف ضد داعش تشکیل شده چنین سخنانی را مطرح میکند؟
آنچه مسلم است آمریکا متوجه شده است که عملیات نظامیاش علیه داعش نتیجه چندانی ندارد و اظهارات بایدن هم نشان داد که واشنگتن به مرحله یاس رسیده و حتی شاید بتوان این اظهارات را به نوعی درخواست کمک آمریکا از جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت علیه داعش تعبیر کرد، زیرا مقامات امریکایی تلاشهای بسیاری داشتهاند که بتوانند ایران را وارد ائتلاف کنند.
از سوی دیگر، آمریکا خوب میداند که خودش و متحدانش در منطقه چه کردهاند و چگونه با آتشافروزی در سوریه موجب تقویت داعش شدند، به همین خاطر در افشاگریها دست پیش را گرفته است تا شاید بتواند خود را مبرا کند.
آیا عربستان سعودی و امارات که نامشان به عنوان حامیان داعش برده شده ساکت مینشینند و واکنشی نشان نخواهند داد؟
به عقیده من شاید امارات سکوت کند اما ترکیه ساکت نخواهد ماند و دیر یا زود نقش امریکا در تقویت تروریستهای منطقه را افشا خواهد کرد. اما حتی اگر ترکیه هم در اقدامی تلافیجویانه علیه امریکا افشاگری کند، دیگر فایدهای ندارد، زیرا امریکا در این امر پیشگام شده و از این پس هر ادعایی مطرح شود از سوی افکار عمومی جهان غرضورزانه تعبیر میشود.
آیا میتوان این اظهارات را به وجود اختلافات گسترده جبهه ائتلاف ضدداعش و حتی اختلافات در داخل آمریکا تعبیر کرد؟
در اینکه جبهه ائتلاف آمریکایی علیه داعش هماهنگ نیستند و اختلافات بنیادین دارند شکی نیست، زیرا اعضای این ائتلاف خوب میدانند که داعش از آسمان نیامده و دست پرورده آمریکا و برخی کشورهای منطقه است و تسلیحات داعش هم همان تسلیحاتی است که آمریکا و متحدانش به مخالفان سوریه دادند.
در داخل آمریکا هم اختلافاتی وجود دارد. شاید بایدن هم موافق بقیه مسوولان آمریکایی نباشد و با وزارت خارجه و وزارت دفاع آمریکا اختلاف نظر داشته باشد. مگر میشود شخصی معاون رییس جمهوری آمریکا باشد و به حساسیت اظهاراتی که مطرح میکند واقف نباشد.
بنابراین، اظهارات بایدن یا همسو با کاخ سفید است یا مستقل از کاخ سفید و نشانگر اختلافات گسترده در داخل آمریکاست.
چگونه میتوان هم علیه اسد جنگید و هم علیه دشمنان اسد مانند داعش و جبهه النصره، آمریکا با این تناقض چه خواهد کرد؟
احتمال چرخش سیاستهای آمریکا در قبال دولت سوریه وجود دارد و امکان مطرح شدن بحث همکاری آمریکا و سوریه و رخدادهای جدید غیرقابل حدس نیست، آنچه مسلم است، تروریستها واقعاً گیج شدهاند و دیگر نمیدانند اربابانشان که هستند و به طور مشخص از کجا باید فرمان بگیرند. تحلیل رفتاری آمریکا هم نشان میدهد دولت واشنگتن در یک مرحله بسیار حساس قرار گرفته و قصد بازنگری در سیاستهایش را دارد و به طور ویژه به همکاری با جمهوری اسلامی ایران نیز میاندیشد.