وقتی فلسفه و فوتبال در هم می آمیزند
در روش معمول فوتبال، دو تیم در زمینی با دو دروازه بازی می كنند. اما یک متفکر دانمارکی در اوایل دهه شصت میلادی، فوتبال را از حالت مرسوم خارج كرد. چنین شد که فوتبال در زمینی شش ضلعی و با حضور همزمان سه تیم اختراع شد.
الهام گیری فوتبال از جامعهحدود نیم قرن قبل، یك متفكر دانماركی به نام آسكریورن احساس کرد که روش ساده و سنتی فوتبال- که با حضور دو تیم یازده نفره در زمینی مستطیل شکل برگزار می شود- برایش بیش از حد، ملال آور است. به همین دلیل، او تصمیم گرفت قوانین سنتی را تغییر داده و فوتبال را به شکلی متفاوت برگزار کند؛ با مقررات جدید و حتی در زمینی متفاوت.
«جف آندروز » در این باره می گوید: «آسكریورن كه یك فیلسوف موقعیتگرای دانماركی بود، اعتقاد داشت كه جامعه كاپیتالیستی مدرن، به دو نبرد طبقاتی تقسیم شده است. یورن میخواست این وضعیت را به سهم خودش، تغییردهد و یا دست كم، اصول سیستم را به چالش بكشد. یكی از راههای به چالش كشیدن سیستم، استفاده از فوتبال بود. به نظر من، فوتبال سه تیمه به افراد كمك میكند تا نسبت به بازی مرسوم فوتبال، وجود خودشان را آزادتر و به شكلی خودانگیخته ابراز نمایند. وقتی قوانین را عوض می كنیم و وقتی با سه دروازه و در زمینی شش ضلعی، بازی می كنیم، به افراد امكان میدهیم تا وجود خودشان را بهتر ابراز نمایند. بنابراین آشفتگی و هرج و مرج همیشه جزئی از فوتبال سه نفره خواهد بود.»
تیم فوتبال فلسفه
جف آندروز سرمربی تیمی به نام «فوتبال فلسفه» است كه از سال 2010 به بازی در «فوتبال سه تیمه» مشغول است. اما این نوع فوتبال، چه ساز وكاری دارد؟ او دراین باره توضیح می دهد:
به جای زمین مستطیل شكل كه به دو نیمه تقسیم می شود، زمین این نوع فوتبال به شكل شش ضلعی است و سه دروازه دارد. سه تیم كه هر كدام از پنج بازیكن تشكیل شده اند، وارد زمین می شوند و بازیكنان میتوانند به دفعات تعویض شوند. مسابقه در سه وقت 20 دقیقه ای انجام می شود و دروازه های تیم ها به صورت چرخشی عوض می شود. در این بازی نه از آفساید خبری است و نه از پنالتی و پرتاب اوت. این بازی را به عنوان «آشفتگی سازمان یافته» توصیف كرده اند. بنابراین داشتن تفكر تاكتیكی در آن، بسیار مشكل است اما وقتی از تاكتیك خبری نیست، فلسفه به میدان می آید تا جای خالی تاكتیك را پر كند. مارك دایسون بازیكن این رقابت می گوید:
«این بازی بسیار هیجان انگیز است و از دیدگاه نظریه بازی، پتانسیل بسیار بالایی دارد. اگر می خواهید بدانید كه بازی كردن در فوتبال سه تیمه، چه حس و حالی دارد تصور كنید كه فوتبال با شطرنج و بریج تركیب شود.»
فوتبال و فلسفه موقعیت گرا
با این كه این مفهوم بیش از نیم قرن پیش، تعریف شد اما اولین بازی فوتبال سه تیمه در ژانویه 1994 و در گلاسكو (اسكاتلند) برگزار شد. دو سال پیش نیز مارك دایسون، لیگ سه تیمه «دپتفورد» را در جنوب لندن، پایه گذاری كرد. دایسون یكی از كسانی بود كه 20 سال پیش، در نخستین بازی فوتبال سه تیمه پا به توپ شد. او درباره آن روزها می گوید:
«وقتی در دهه 90 در گلاسكو بودم، در بعضی برنامه های گروهی به نام «كارگاه معماری غیرخطی» و «هنر اجرای الهام گرفته از فلسفه موقعیت گرا» شركت می كردم؛ آن موقع به ایده های جنبش موقعیت گرا علاقه مند شدم. یورن زمانی كه فوتبال سه تیمه را ابداع می كند، عضو انترناسیونال موقعیت گرا بود و ما كه می خواستیم هر چیز موقعیت گرا را امتحان كنیم، پیش خودمان گفتیم: چرا كه نه؟ بد نیست كه این بازی را هم امتحان كنیم. در واقع می خواستیم ببینیم كه فرضیه یورن درباره اتفاقاتی كه در این بازی میافتد، واقعیت دارد یا خیر؟ بنابراین، كارمان نوعی تجربه بود و فوتبال سه تیمه تجربه ای است كه همچنان در جریان است و ادامه دارد.»
قهرمانی آلمان در جام جهانی برزیل را فرموش كنید! شاید آینده فوتبال، شش ضلعی باشد!
