یک اقتصاددان گفت: اگر قرضی داده شد و قرض دهنده به خاطر این قرض شرط به مازاد کرد اسلام حکم ربا به آن داده است.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) همایش «اقتصاد بدون ربا» با حضور دکتر توتونچیان، استاد دانشگاه الزهرا (س) و عضو تیم نگارنده قانون بانکداری بدون ربا در سال 62 و برنده کتاب سال جمهوری اسلامی برای کتاب «پول و بانکداری اسلامی و مقایسه آن با نظام سرمایه داری» و حجت الاسلام دکتر مصباحی مقدم، اقتصاددان و عضو کمیته کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی و دکتر حسن سبحانی، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی عصر سه شنبه 22 مهرماه در تالار شهید جوزی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران برگزار شد.
به نوشته مهر، در این همایش حسن سبحانی گفت: نکته اولی که می خواهم بگویم این است که انسان دین خود را آزادانه انتخاب می کند به ویژه دین اسلام که توصیه شده هر کسی باید با تحقیق و جستجو و مطالعه که آنها را به یقین می رساند مسلمان شود. بنابراین فردی که دینی را انتخاب می کند باید پایبند به اصول و دستورات آن دین باشد یعنی نسبت به آنچه که انتخاب کرده وفادار باشد و نسبت به آن بی تفاوت نباشد. بنابراین آموزه های دین از کسی که این دین را انتخاب کرده هم مورد انتظار و هم مورد عمل است. با این ویژگی است که فرد دیندار از غیردیندار تمییز داده می شود.
این استاد دانشگاه تهران افزود: از آن جهت که دین اسلام را انتخاب کرده ایم باید به بایسته ها و نبایسته های این دین هم قائل باشیم. نکته دوم این است که قرض دادن پول در آموزه های دینی به رسمیت شناخته شده اما به قرض کننده توصیه شده تا جایی که می تواند، قرض نگیرد و به قرض دهنده هم توصیه شده تا می تواند به دیگران و نیازمندان قرض بدهد. قرآن از تعبیر قرض الحسنه استفاده می کند که در 6 یا 7 آیه به آن اشاره شده که از انفاق صحبت کرده و در قرآن جایگاه مشخصی دارد. نکته سوم این است که اگر قرضی داده شد و قرض دهنده به خاطر این قرض شرط به مازاد حالا کم یا زیاد، کرد، اسلام این کار را ممنوع کرده است و حکم ربا به آن داده و جنگ با خدا و رسولش تعبیر شده است.
این اقتصاددان ادامه داد: نکته سوم برای ارزیابی فعالیت های مبتنی بر ربا در جامعه و اقتصاد و بانکداری ما کفایت می کند که در اقتصاد ما فعالیت هایی مبتنی بر قرض وجود دارد آیا مشروط به مازاد است؟ نکته چهارم این است که اگر قرار باشد مازاد نگیرند با چه انگیزه ای سرمایه دار فعالیت کند. نکته پنجم این است که برخی از افرادی که در اقتصاد ما مفاهیمی را رایج کرده اند که سود بانکی باید بالاتر از نرخ تورم باشد یا اینکه برخی می گویند همان ارزش اسمی و پولی را پس دهند این بحث ها یعنی کم و زیاد کردن سود بانکی به عنوان ربا محسوب می شود. بحث هایی از این قبیل بحث های انحرافی است و طرح این مساله و ورود به آن اشکال دارد و اشتباه است نه اینکه در مورد کم و زیاد کردن سود راه حل ارایه کنیم.
نماینده مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: بیان این بحثها یعنی پذیرفتن قرض به شرط مازاد پس دادن قرض می شود، در کشورهای غربی این چنین است یعنی نرخ بهره بیشتر از نرخ تورم است و وام دادن مشروط به مازاد آن است حالا بخواهد وام گیرنده سود یا زیان کرده باشد. این روش، روش غربی است و در بانکداری اسلامی باید سود و زیان وام گیرنده محسوب شود. نمی شود که در فرم، بانکداری ما اسلامی باشد اما در فعالیت کلانش اسلامی نباشد این طور اگر باشد اشکال دارد.
به نوشته مهر، در این همایش حسن سبحانی گفت: نکته اولی که می خواهم بگویم این است که انسان دین خود را آزادانه انتخاب می کند به ویژه دین اسلام که توصیه شده هر کسی باید با تحقیق و جستجو و مطالعه که آنها را به یقین می رساند مسلمان شود. بنابراین فردی که دینی را انتخاب می کند باید پایبند به اصول و دستورات آن دین باشد یعنی نسبت به آنچه که انتخاب کرده وفادار باشد و نسبت به آن بی تفاوت نباشد. بنابراین آموزه های دین از کسی که این دین را انتخاب کرده هم مورد انتظار و هم مورد عمل است. با این ویژگی است که فرد دیندار از غیردیندار تمییز داده می شود.
این استاد دانشگاه تهران افزود: از آن جهت که دین اسلام را انتخاب کرده ایم باید به بایسته ها و نبایسته های این دین هم قائل باشیم. نکته دوم این است که قرض دادن پول در آموزه های دینی به رسمیت شناخته شده اما به قرض کننده توصیه شده تا جایی که می تواند، قرض نگیرد و به قرض دهنده هم توصیه شده تا می تواند به دیگران و نیازمندان قرض بدهد. قرآن از تعبیر قرض الحسنه استفاده می کند که در 6 یا 7 آیه به آن اشاره شده که از انفاق صحبت کرده و در قرآن جایگاه مشخصی دارد. نکته سوم این است که اگر قرضی داده شد و قرض دهنده به خاطر این قرض شرط به مازاد حالا کم یا زیاد، کرد، اسلام این کار را ممنوع کرده است و حکم ربا به آن داده و جنگ با خدا و رسولش تعبیر شده است.
این اقتصاددان ادامه داد: نکته سوم برای ارزیابی فعالیت های مبتنی بر ربا در جامعه و اقتصاد و بانکداری ما کفایت می کند که در اقتصاد ما فعالیت هایی مبتنی بر قرض وجود دارد آیا مشروط به مازاد است؟ نکته چهارم این است که اگر قرار باشد مازاد نگیرند با چه انگیزه ای سرمایه دار فعالیت کند. نکته پنجم این است که برخی از افرادی که در اقتصاد ما مفاهیمی را رایج کرده اند که سود بانکی باید بالاتر از نرخ تورم باشد یا اینکه برخی می گویند همان ارزش اسمی و پولی را پس دهند این بحث ها یعنی کم و زیاد کردن سود بانکی به عنوان ربا محسوب می شود. بحث هایی از این قبیل بحث های انحرافی است و طرح این مساله و ورود به آن اشکال دارد و اشتباه است نه اینکه در مورد کم و زیاد کردن سود راه حل ارایه کنیم.
نماینده مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: بیان این بحثها یعنی پذیرفتن قرض به شرط مازاد پس دادن قرض می شود، در کشورهای غربی این چنین است یعنی نرخ بهره بیشتر از نرخ تورم است و وام دادن مشروط به مازاد آن است حالا بخواهد وام گیرنده سود یا زیان کرده باشد. این روش، روش غربی است و در بانکداری اسلامی باید سود و زیان وام گیرنده محسوب شود. نمی شود که در فرم، بانکداری ما اسلامی باشد اما در فعالیت کلانش اسلامی نباشد این طور اگر باشد اشکال دارد.
