یک استاد دانشگاه:
به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا، دکتر طاهره لباف، متخصص جراحی زنان و نازایی با اشاره به وضعیت موجود جمعیتی کشور در گفت و گو با نسیم اظهار داشت: بنا به گزارش سازمان ملل، ایران در طی 30 سال گذشته به مقدار 70 درصد نرخ باروری را کاهش داده است که اگر مقایسهای بین سالهای 65 و 90 انجام دهیم، به عمق این فاجعه پی میبریم.
22 میلیون زن در سن باروری داریم
وی ادامه داد: در حال حاضر جمعیت ایران بین 76 تا 78 میلیون نفر است که 50 تا 51 درصد آن را زنان تشکیل میدهند؛ یعنی 38 تا 39 میلیون زن داریم. از این تعداد 22 میلیون نفر در سن باروری یعنی بین 14 تا 50 سال قرار دارند. این در حالی است که هیچ خانم 14 و یا 50 سالهای معمولا بچهدار نمیشود بنابراین از میان این 22 میلیون نفر، فقط 14 میلیون متاهل هستند و مابقی یا همسرشان فوت کرده و یا ازدواج نکرده و یا مطلقه هستند.
لباف افزود: در سال 65 جمعیت زنان در سن باروری 10 میلیون و 500 هزار نفر بود و موالیدشان دو میلیون و 200 هزار نفر؛ در حالی که در سال 90، حدود 22 میلیون زن در سن باروری تنها یک میلیون و 350 هزار موالید داشتهاند! یعنی جمعیت زنان از سال 65 تا 90 ، 12 میلیون بیشتر شده (بیش از دو برابر) اما موالید سالانه 800 هزار نفر (شش برابر) کاهش یافته است و این وضعیت معلول تبلیغات و تلاشهای آن زمان است و اگر جبران جدی صورت نگیرد با چالش جدی جمعیت مواجه خواهیم شد .
جامعه ایرانی حداکثر ناباروری را دارد
این متخصص زنان گفت: از میان 22 میلیون زنی که در سن باروری هستند، 14 میلیون متأهل هستند که طبق آمار رسمی وزارت بهداشت سه میلیون نفر آنها در مراکز دولتی عقیم شدهاند و در هر جامعهای نیز 10 تا 20 درصد ناباروری وجود دارد که در جامعه ما به دلیل مصرف بیرویه سموم کشاورزی، حداکثر ناباروری را داریم؛ یعنی سه میلیون نفر نابارور هستند، بنابراین در این شرایط 9 میلیون زن جوان متأهل در سن باروری داریم.
به گفته وی، هم اکنون در موقعیت بسیار مهمی قرار گرفتهایم؛ جمعیت جوان ما در اوج است و اگر الان باروری ایجاد نشود و تک فرزندی داشته باشیم، به طرف سالمندی میرویم و در صورتی که نسل سالمند نسبت به نسل جوان افزایش یابد، دچار افت توان تولیدی میشویم. به اعتقاد جمعیتشناسان اگر جبران جمعیت سریع انجام نشود، در سالهای 1470 تا 1480 جمعیت ایران تنها به 19 میلیون نفر میرسد که نیمی از آنها بالای 65 سال سن دارند.
در آمریکا مادری که هفت فرزند دارد، قهرمان شناخته می شود
لباف اظهار داشت: در بحثهای اجتماعی، باید از افراط و تفریط بپرهیزیم و عجولانه تصمیم نگیریم، اول باید توجهی به زیربناها شود، بعد باید برنامهریزی کنیم. باید با مردم صادق باشیم و اطلاعات صحیح و درستی به مردم بدهیم.
این استاد دانشگاه گفت: گاهی اوقات آنقدر تبلیغات، سبک زندگی و اطلاعات وسیع و جهت دارند که مردم فکر میکنند تصمیم و روشی را که انتخاب کردهاند، خود انتخاب کردهاند؛ در حالی که این طور نیست، بلکه وضعیت و ارزشهایی که در جامعه مطرح میشود، مردم را ناخودآگاه به آن طرف سوق میدهد. وقتی فرزندآوری از دو تا به بالا ننگ حساب شود، مادر برای فرزند سوم و چهارم خود در جامعه دچار دردسر میشود، اما در جامعه دیگر مانند آمریکا مادری که هفت فرزند دارد، به عنوان قهرمان شناخته میشود و فرزندآوری از افتخاراتش به حساب میآید. اینها مقدمات و موخراتی است که به یک مساله اجتماعی اضافه میشود تا اینکه همه در جامعه به سمت آن سوق داده شوند.
درست نیست بی محابا قرص ضدبارداری در اختیار مردم قرار داده شود
لباف افزود: اگر مسوولان به این نتیجه رسیدند که تعداد جمعیت زیاد شده و به کاهش نیاز دارد، درست نیست که بیمحابا قرص در اختیار مردم قرار داده شود و عوارضش گفته نشود و یک خانم با بیماریهای مختلفی روبرو شود، یا قرص به دست افرادی داده شود که از فیزیولوژی بدن، آناتومی بدن و پاتوبیولوژی آن هیچ اطلاعی ندارد. نباید خانم دیپلمهای که یک دوره آموزشی یک تا دو ماهه را گذرانده، بتواند برای مردم قرص تجویز کند.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر 11 نوع روش جلوگیری در ایران وجود دارد که در بیشتر کشورهای پیشرفته فقط سه نوع آن وجود دارد و این 11 نوع به طور افراطی در اختیار مردم قرار داده میشود. قرصهای ضدحاملگی در بعضی موارد به عنوان درمان تجویز میشوند، مثلا اگر مریضی خونریزی دوران عادت ماهیانهاش زیاد باشد، یک راهش مصرف موقت از این نوع قرصهاست تا خونریزی نرمال شود یا در بعضی کیستهای تخمدانی، درمانش تجویز این قرصهاست، ولی در هر حال عوارض این قرصها مهم هستند، در هر حال باید بدانیم در چه مواردی مصرف این قرص قدغن بوده و جایز نیست.
بارداری بالای 40 سالگی در خانم ها عارضه دارد
این متخصص زنان با اشاره به اینکه تشویق به فرزندآوری با توجه به بالا رفتن سن ازدواج، بارداری در سن بالا را در پی دارد، افزود: بارداری بالای سن 35 سالگی احتمالا عوارضی را برای مادر دارد که مسلما نیاز به مراقبت بیشتر دارد؛ مثلا وقتی حاملگی از 40 سالگی میگذرد، بیماری فشار خون و دیابت مورد توجه قرار میگیرد، اما این دلیل بر این نیست که خانمی که در 37 سالگی ازدواج کرده و در 38 سالگی اولین فرزندش را آورده برای دومین فرزند او را آنقدر نگران کنند تا از آوردن فرزند دوم صرفنظر کند. این طبیعی است که بارداری در سن بالا مراقبت بیشتری را لازم دارد.
لباف ادامه داد: گفته میشود از سن 40 سالگی به بالا احتمال اختلالات کروموزومی بالا میرود، اما این عارضه آن قدر زیاد نیست و در حقیقت تنها یک درصد حاملگیها را شامل میشود که این درصد هم قابل تشخیص و پیشگیری است و نباید نگرانی جدی ایجاد کند.
برای افزایش جمعیت تشویق های مستقیم مالی و حمایتی لازم است
این عضو شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده تأکید کرد: اگر مسوولان ما به بحران سالمندی رسیدهاند و در پی چارهجویی هستند و میخواهند خانمها را به فرزندآوری تشویق کنند، باید حمایتهای لازم توسط دولت و مسوولان به عمل آید. در 180 کشور دنیا سیاستهای تشویق جمعیت وجود دارد و تشویقهای مستقیم مالی و تشویقهای حمایتی هر دو لازمند، چرا که اثر تشویقهای حمایتی کمتر از تشوقهای مالی نیست.
به گفته وی، در بعضی کشورهای پیشرفته تا دو سال مرخصی زایمان میدهند و حتی بعد از آن، مرخصی بدون حقوق با حمایت امنیت شغلی و در سوئد نه تنها به مادرها و پدرها تشویق مالی و حمایتی میشوند که به پدربزرگها و مادربزرگهایی که از نوه هایشان نگهداری میکنند نیز این تشویقها تعلق میگیرد؛ باید از تشویقهای موثر در دنیا بهره برد.
لباف ادامه داد: در بعضی کشورها به پدرها هم چند هفته مرخصی میدهند تا از مادر و فرزند پرستاری کنند یا به ازای هر فرزند بیشتر وام بیشتر تخصیص میدهند؛ همچنین استفاده از وام مسکن، وام تحصیلی و ازدواج یا اولویت استخدامی متأهلن بیکار از دیگر تسهیلاتی است که در کشورهای توسعه یافته در راستای توسعه بهینه جمعیت در نظر رگفته میشود.
خطر سپردن اداره جامعه به تک فرزندانی که سازش و مشارکت اجتماعی را نیاموخته اند
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در شرایطی که خانوادهها تنها دارای یک فرزند هستند و تمام خواستههای به جا یا غیرمنطقی آنها توسط والدین برآورده میشود و به دلیل نبودن خواهر و برادر دیگر آنها سازش و مشارکت اجتماعی را نمیآموزند، در آینده که این جوانان امور جامعه را به دست خواهند گرفت، به دلیل این که محصول خانوادههای تک فرزندی هستند، گل های بارونندیده خواهند شد و چون با سختیها و کمبودها بار نیامدهاند که تعاملات اجتماعی را یاد بگیرند، توان رویارویی با مشکلات را نخواهند داشت.
وی در پایان یادآور شد؛ جامعه پیر، دیگر فعال نیست تا از لحاظ علمی و اقتصادی تولیدکننده باشد و در عرصه سیاست فعال بماند، بنابراین جامعه ای موفقیت بیشتری دارد که درصد جمعیت جوان آن در صحنه های مختلف بیشتر باشد.
22 میلیون زن در سن باروری داریم
وی ادامه داد: در حال حاضر جمعیت ایران بین 76 تا 78 میلیون نفر است که 50 تا 51 درصد آن را زنان تشکیل میدهند؛ یعنی 38 تا 39 میلیون زن داریم. از این تعداد 22 میلیون نفر در سن باروری یعنی بین 14 تا 50 سال قرار دارند. این در حالی است که هیچ خانم 14 و یا 50 سالهای معمولا بچهدار نمیشود بنابراین از میان این 22 میلیون نفر، فقط 14 میلیون متاهل هستند و مابقی یا همسرشان فوت کرده و یا ازدواج نکرده و یا مطلقه هستند.
لباف افزود: در سال 65 جمعیت زنان در سن باروری 10 میلیون و 500 هزار نفر بود و موالیدشان دو میلیون و 200 هزار نفر؛ در حالی که در سال 90، حدود 22 میلیون زن در سن باروری تنها یک میلیون و 350 هزار موالید داشتهاند! یعنی جمعیت زنان از سال 65 تا 90 ، 12 میلیون بیشتر شده (بیش از دو برابر) اما موالید سالانه 800 هزار نفر (شش برابر) کاهش یافته است و این وضعیت معلول تبلیغات و تلاشهای آن زمان است و اگر جبران جدی صورت نگیرد با چالش جدی جمعیت مواجه خواهیم شد .
جامعه ایرانی حداکثر ناباروری را دارد
این متخصص زنان گفت: از میان 22 میلیون زنی که در سن باروری هستند، 14 میلیون متأهل هستند که طبق آمار رسمی وزارت بهداشت سه میلیون نفر آنها در مراکز دولتی عقیم شدهاند و در هر جامعهای نیز 10 تا 20 درصد ناباروری وجود دارد که در جامعه ما به دلیل مصرف بیرویه سموم کشاورزی، حداکثر ناباروری را داریم؛ یعنی سه میلیون نفر نابارور هستند، بنابراین در این شرایط 9 میلیون زن جوان متأهل در سن باروری داریم.
به گفته وی، هم اکنون در موقعیت بسیار مهمی قرار گرفتهایم؛ جمعیت جوان ما در اوج است و اگر الان باروری ایجاد نشود و تک فرزندی داشته باشیم، به طرف سالمندی میرویم و در صورتی که نسل سالمند نسبت به نسل جوان افزایش یابد، دچار افت توان تولیدی میشویم. به اعتقاد جمعیتشناسان اگر جبران جمعیت سریع انجام نشود، در سالهای 1470 تا 1480 جمعیت ایران تنها به 19 میلیون نفر میرسد که نیمی از آنها بالای 65 سال سن دارند.
در آمریکا مادری که هفت فرزند دارد، قهرمان شناخته می شود
لباف اظهار داشت: در بحثهای اجتماعی، باید از افراط و تفریط بپرهیزیم و عجولانه تصمیم نگیریم، اول باید توجهی به زیربناها شود، بعد باید برنامهریزی کنیم. باید با مردم صادق باشیم و اطلاعات صحیح و درستی به مردم بدهیم.
این استاد دانشگاه گفت: گاهی اوقات آنقدر تبلیغات، سبک زندگی و اطلاعات وسیع و جهت دارند که مردم فکر میکنند تصمیم و روشی را که انتخاب کردهاند، خود انتخاب کردهاند؛ در حالی که این طور نیست، بلکه وضعیت و ارزشهایی که در جامعه مطرح میشود، مردم را ناخودآگاه به آن طرف سوق میدهد. وقتی فرزندآوری از دو تا به بالا ننگ حساب شود، مادر برای فرزند سوم و چهارم خود در جامعه دچار دردسر میشود، اما در جامعه دیگر مانند آمریکا مادری که هفت فرزند دارد، به عنوان قهرمان شناخته میشود و فرزندآوری از افتخاراتش به حساب میآید. اینها مقدمات و موخراتی است که به یک مساله اجتماعی اضافه میشود تا اینکه همه در جامعه به سمت آن سوق داده شوند.
درست نیست بی محابا قرص ضدبارداری در اختیار مردم قرار داده شود
لباف افزود: اگر مسوولان به این نتیجه رسیدند که تعداد جمعیت زیاد شده و به کاهش نیاز دارد، درست نیست که بیمحابا قرص در اختیار مردم قرار داده شود و عوارضش گفته نشود و یک خانم با بیماریهای مختلفی روبرو شود، یا قرص به دست افرادی داده شود که از فیزیولوژی بدن، آناتومی بدن و پاتوبیولوژی آن هیچ اطلاعی ندارد. نباید خانم دیپلمهای که یک دوره آموزشی یک تا دو ماهه را گذرانده، بتواند برای مردم قرص تجویز کند.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر 11 نوع روش جلوگیری در ایران وجود دارد که در بیشتر کشورهای پیشرفته فقط سه نوع آن وجود دارد و این 11 نوع به طور افراطی در اختیار مردم قرار داده میشود. قرصهای ضدحاملگی در بعضی موارد به عنوان درمان تجویز میشوند، مثلا اگر مریضی خونریزی دوران عادت ماهیانهاش زیاد باشد، یک راهش مصرف موقت از این نوع قرصهاست تا خونریزی نرمال شود یا در بعضی کیستهای تخمدانی، درمانش تجویز این قرصهاست، ولی در هر حال عوارض این قرصها مهم هستند، در هر حال باید بدانیم در چه مواردی مصرف این قرص قدغن بوده و جایز نیست.
بارداری بالای 40 سالگی در خانم ها عارضه دارد
این متخصص زنان با اشاره به اینکه تشویق به فرزندآوری با توجه به بالا رفتن سن ازدواج، بارداری در سن بالا را در پی دارد، افزود: بارداری بالای سن 35 سالگی احتمالا عوارضی را برای مادر دارد که مسلما نیاز به مراقبت بیشتر دارد؛ مثلا وقتی حاملگی از 40 سالگی میگذرد، بیماری فشار خون و دیابت مورد توجه قرار میگیرد، اما این دلیل بر این نیست که خانمی که در 37 سالگی ازدواج کرده و در 38 سالگی اولین فرزندش را آورده برای دومین فرزند او را آنقدر نگران کنند تا از آوردن فرزند دوم صرفنظر کند. این طبیعی است که بارداری در سن بالا مراقبت بیشتری را لازم دارد.
لباف ادامه داد: گفته میشود از سن 40 سالگی به بالا احتمال اختلالات کروموزومی بالا میرود، اما این عارضه آن قدر زیاد نیست و در حقیقت تنها یک درصد حاملگیها را شامل میشود که این درصد هم قابل تشخیص و پیشگیری است و نباید نگرانی جدی ایجاد کند.
برای افزایش جمعیت تشویق های مستقیم مالی و حمایتی لازم است
این عضو شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده تأکید کرد: اگر مسوولان ما به بحران سالمندی رسیدهاند و در پی چارهجویی هستند و میخواهند خانمها را به فرزندآوری تشویق کنند، باید حمایتهای لازم توسط دولت و مسوولان به عمل آید. در 180 کشور دنیا سیاستهای تشویق جمعیت وجود دارد و تشویقهای مستقیم مالی و تشویقهای حمایتی هر دو لازمند، چرا که اثر تشویقهای حمایتی کمتر از تشوقهای مالی نیست.
به گفته وی، در بعضی کشورهای پیشرفته تا دو سال مرخصی زایمان میدهند و حتی بعد از آن، مرخصی بدون حقوق با حمایت امنیت شغلی و در سوئد نه تنها به مادرها و پدرها تشویق مالی و حمایتی میشوند که به پدربزرگها و مادربزرگهایی که از نوه هایشان نگهداری میکنند نیز این تشویقها تعلق میگیرد؛ باید از تشویقهای موثر در دنیا بهره برد.
لباف ادامه داد: در بعضی کشورها به پدرها هم چند هفته مرخصی میدهند تا از مادر و فرزند پرستاری کنند یا به ازای هر فرزند بیشتر وام بیشتر تخصیص میدهند؛ همچنین استفاده از وام مسکن، وام تحصیلی و ازدواج یا اولویت استخدامی متأهلن بیکار از دیگر تسهیلاتی است که در کشورهای توسعه یافته در راستای توسعه بهینه جمعیت در نظر رگفته میشود.
خطر سپردن اداره جامعه به تک فرزندانی که سازش و مشارکت اجتماعی را نیاموخته اند
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در شرایطی که خانوادهها تنها دارای یک فرزند هستند و تمام خواستههای به جا یا غیرمنطقی آنها توسط والدین برآورده میشود و به دلیل نبودن خواهر و برادر دیگر آنها سازش و مشارکت اجتماعی را نمیآموزند، در آینده که این جوانان امور جامعه را به دست خواهند گرفت، به دلیل این که محصول خانوادههای تک فرزندی هستند، گل های بارونندیده خواهند شد و چون با سختیها و کمبودها بار نیامدهاند که تعاملات اجتماعی را یاد بگیرند، توان رویارویی با مشکلات را نخواهند داشت.
وی در پایان یادآور شد؛ جامعه پیر، دیگر فعال نیست تا از لحاظ علمی و اقتصادی تولیدکننده باشد و در عرصه سیاست فعال بماند، بنابراین جامعه ای موفقیت بیشتری دارد که درصد جمعیت جوان آن در صحنه های مختلف بیشتر باشد.