با ادامه تحریم های غرب علیه روسیه، مسکو به آنکارا به چشم شریکی راهبردی می نگرد که می توان به کاهش بحران اقتصادی این کشور کمک کند.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - اکنون اوکراین به محور اصلی زورآزمایی روسیه با غرب تبدیل شده و به دنبال آن، شرایطی را فراهم کرده است که به تثبیت معادلات قدرت های نوظهوری همچون ترکیه کمک میکند. موضوعی که در صورت ادامه همین روند، به برآمدگی بیشتر ژئوپلتیک ترکیه منجر می‌شود. سفر اول دسامبر 2014 پوتین به ترکیه و دیدار با اردوغان، اولین دیدار این دو در قامت رییس جمهوری بود؛ درست در زمانی که روسیه بیش از گذشته به ترکیه نیاز پیدا کرده است. در واقع، بحران اوکراین همه چیز را برای روسیه بدتر کرد و با تحریم های متعدد و هوشمند غرب علیه این کشور در حوزه مالی، بانکی و صنعتی، مسکو به نوعی در تنگنای استراتژیک قرار گرفته و بیش از گذشته محتاج ترکیه است. دلایل آن هم چندان نیازی به تشریح ندارد اما به طور مختصر می‌توان نگاشت ظرف یکسال گذشته، به واسطه این بحران، نخست، خروج سرمایه از روسیه در شش ماهه اول 2014 به ۷۶ میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال گذشته میلادی، 13 میلیارد دلار افزایش نشان می‌دهد. از طرفی سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم در این کشور به نسبت همین دوره در سال ۲۰۱۳ با کاهش ۵۰ درصدی مواجه شده است. نکته مهم اینکه همه این اتفاقات در حالی رخ داد که قیمت نفت در هر بشکه مثبت ۱۰۰ دلار بود و اکنون با کاهش شدید آن که پایین‌ترین قیمت خود را در هر بشکه ظرف پنج سال اخیر تجربه میکند و در ادامه سقوط ارزش روبل در برابر دلار آمریکا در روز سه شنبه 25 آذر (16 دسامبر) به یکباره با سقوط 20 درصدی، اکنون به 50 درصد تنزل یافته و هر دلار حدود ۸۰ روبل معامله می شود؛ نرخ تبادل یورو در برابر روبل هم به رقم غیر قابل تصور ۱۰۰ روبل رسیده و همچنین سقوط 26/3 درصدی قیمت نفت برنت در روز سه شنبه بازار بورس مسکو را با شوک جدی مواجه کرده و شاخص سهام در این بازار را 33/12 درصد تنزل داده است. به همین دلیل این روز در روسیه به «سه شنبه سیاه» معروف شده است.
از طرفی اگر پیش‌بینی جدید سازمان بین‌المللی انرژی در مورد کاهش تقاضای 28 درصدی نفت در سال 2015 نیز قبول و به این موارد اضافه شود، درک تنگنای شدید اقتصاد روسیه در آینده‌ای نزدیک چندان مشکل نخواهد بود.
شاید زمانی که ولادیمیر پوتین با غرور مضاعف، الحاق کریمه را به فدراسیون روسیه جشن می گرفت، اهمیت اوکراین برای غرب و وقوع بحران در چنین روزی را تصور نمی کرد.
با این وجود روسیه حدود 450 میلیارد دلار ذخیره ارزی دارد و ظرف همین مدت نیز در پاسخ به تحریم‌های غرب، تلاش کرده است روابط اقتصادی گسترده‌ای را با کشورهای آمریکای لاتین برقرار و از ظرفیت کشورهای عضو «بریکس» متشکل از برزیل، هند، چین و آفریقای جنوبی استفاده کند و در مهم‌ترین اقدام، شرکت گازپروم این کشور با شرکت چینی سی .ان .پی. سی، قرارداد ۳۰ ساله ای را به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار در مورد فروش گاز امضا کرده و همچنین با طرح اتحادیه گمرکی در منطقه اوراسیا خواهان جبران این ناکامی ها و تنگناهای اقتصادی است. تلاش هایی که تاکنون هیچ کمکی به این کشور نکرده است.
در این میان، اوکراین به عنوان حایلی در برابر غرب و نیز مسیر عبور انرژی به سمت اروپا که اساس اقتصاد روسیه را تشکیل می‌دهد، هم برای غرب و هم روسیه دارای اهمیتی حیاتی است اما با عملیاتی شدن تحریم‌ها، روسیه نیز می‌خواهد برخی از مسیرهای انرژی خود را از شرق اروپا به ترکیه منتقل کند. موضوعی که باعث درآمدزایی اقتصادی و برجسته‌تر شدن جایگاه ترانزیتی، منطقه ای و بین‌المللی ترکیه می‌شود و خوشحالی مضاعف ترک‌ها را در پی دارد.
اگرچه دو کشور در موضوعات مختلف سیاسی همچون بحران اوکراین و تاتارهای کریمه، جنگ داخلی در سوریه، ارمنستان، قبرس، مصر و تحولات ناتو اختلاف‌های شدیدی دارند، اما همواره دو کشور در مقاطع مختلف روابط اقتصادی گسترده خود را حفظ کرده‌اند.
منبع: آرمان
