برنامه های GECF برای ساماندهی بازار جهانی گاز

به گزارش گروه انرژی خبرگزاری دانا (دانا خبر) سید محمدحسین عادلی اولین ایرانی است که پس از پنج دهه توانسته بر مسند ریاست و دبیرکلی یک سازمان مهم اقتصادی در جهان تکیه بزند. پیش از وی، فواد روحانی در سال 1960 میلادی به عنوان نخستین دبیرکل اوپک انتخاب شده بود و از آن زمان تا سال 2013 جای ایرانیان در ریاست سازمان های اقتصادی جهانی خالی بود.

عادلی متولد 1331 در اهواز بوده و تاکنون پست هایی مانند ریاست کل بانک مرکزی ایران، سفیری ایران در انگلیس، کانادا و ژاپن و همچنین معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه را تجربه کرده است.

وی در تشریح برنامه ها و اقدامات مجمع کشورهای صادرکننده گاز می گوید: روش کار جی.ای.سی.اف با اوپک متفاوت بوده و لذا نامیدن آن با عنوان اوپک گازی نیز اشتباه است.

مشروح گفت و گو

محمدحسین عادلی در گفت وگو با ایرنا با تشریح روند تاسیس مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز(GECF)گفت: سنگ بنای تاسیس این مجمع در جلسه ای در سال 2001 در تهران گذاشته شد.

وی افزود: مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز (Gas Exporting Countries Forum) تا سال 2008 عملکرد ضعیفی داشت، اما با تصمیم اعضا برای تعیین دبیرخانه دایم برای این مجمع، تحولی عمده در عملکرد آن شکل گرفت.

وی گفت: در نهایت در سال 2010 دبیرخانه این مجمع در دوحه قطر تاسیس و لئونید بوخانوفسکی روسی به عنوان اولین دبیرکل مجمع انتخاب شد.

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز ادامه داد: پس از تمدید دوره دبیرکلی، بوخانوفسکی تا سال 2013 عهده دار این مسوولیت بود.

نامیدن جی.ای.سی.اف با عنوان اوپک گازی اشتباه است

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز با بیان اینکه عملکرد جی.ای.سی.اف با اوپک متفاوت است، افزود: از همان ابتدا این تشکل، نام مجمع را برای خود انتخاب کرد تا جایگاه آن با سازمان اوپک که یک کارتل اقتصادی است، اشتباه گرفته نشود.

عادلی افزود: اوپک یک کارتل اقتصادی متشکل از تولیدگان و صادرکنندگان نفت خام است که با هدف تنظیم بازار تشکیل شده و در پی تاثیرگذاری بر میزان عرضه و قیمت نفت خام است.

وی با بیان آنکه نامیدن این مجمع با عنوان اوپک گازی نادرست است، اظهار داشت: غربی ها برای ایجاد تصور منفی علیه مجمع کشورهای صادرکننده گاز در افکار عمومی و برای جلوگیری از تاثیرگذاری آن، تلاش می کنند این مجمع را به اوپک پیوند زده و آن را اوپک گازی بنامند.

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز خاطر شان کرد: برخی شهروندان عادی در دادگاه های اروپایی و آمریکایی، دعاوی حقوقی را علیه اوپک که یک کارتل اقتصادی به شمار می رود مطرح و ادعای خسارت کرده اند.

انتخاب دبیرکل از طریق مصاحبه تخصصی

عادلی با تشریح روند انتخاب دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز، افزود: براساس اساسنامه، دبیر ل اوپک نباید فردی سیاسی بوده، بلکه باید براساس صلاحیت های شخصی و پس از مصاحبه تخصصی انتخاب شود.

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز با بیان آنکه مجمع کشورهای صادرکننده گاز، دارای سه رکن است، گفت: دبیرکل، شورای اجرایی عالی(متشکل از معاونان وزرا)و شورای عالی (شامل وزرا) به ترتیب رکن های اول تا سوم مجمع را تشکیل می دهند.

عادلی افزود: نامزدهای پست دبیرکلی به شورای اجرایی معرفی و از آنها مصاحبه تخصصی انجام می شود و افراد برگزیده به شورای عالی معرفی می شوند تا وزرای عضو از میان آنها فردی را به عنوان دبیرکل جدید انتخاب کنند.

وی اظهار داشت: انتخاب دبیرکل براساس اجماع کشورهای عضو است و در صورتی که فردی نتواند اجماع همه اعضا را کسب کند، انتخابات برگزار می شد و هر نامزدی که بیشترین آراء را به دست آورد به عنوان دبیرکل برگزیده می شد.

انتخاب یک ایرانی به دبیرکلی یک مجمع جهانی اقتصادی پس از پنج دهه

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز تصریح کرد: پس از اتمام دوره دبیرکلی بوخانوفسکی، چهار کشور ایران، روسیه، لیبی و الجزایر نامزد دبیرکلی این مجمع شدند، اما در مرحله نهایی نامزدهای ایران، لیبی و روسیه باقی ماندند که به دلیل نبود اجماع، رای گیری انجام و نماینده ایران با کسب اکثریت آراء به عنوان دومین دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز انتخاب شد.

وی گفت: پس از انتخاب فوأد روحانی در سال 1960 میلادی به عنوان نخستین دبیرکل اوپک، هیچ ایرانی نتوانسته بود دبیرکلی یک مجمع جهانی اقتصادی را در اختیار بگیرد.

وظیفه مجمع، رصد بازار جهانی گاز است

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز با شرح وظایف جی.ای.سی.اف، افزود: براساس اساسنامه، این سازمان، پایگاهی برای مبادله اطلاعات و تجربیات بین کشورها است.

وی خاطرنشان کرد: براساس بخش دیگری از اساسنامه، حاکمیت کشورها بر مدیریت ذخایر گازی محترم است، بنابراین قرار نیست که برای کشورها سهمیه ای تعیین شود.

عادلی گفت: متاسفانه برخی کشورهای غربی، این مجمع را به عنوان اوپک گازی و یک کارتل اقتصادی معرفی می کنند که درست نیست.

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز با بیان اینکه کار اصلی جی.ای.سی.اف، رصد و نظارت بازار جهانی گاز است، اظهار داشت: یک گروه کاری در مجمع، تحولات بازار جهانی گاز را به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه رصد می کنند.

عادلی اضافه کرد: این گروه کاری پس از رصد بازار گاز، گزارش های تهیه شده را در اختیار کشورهای عضو قرار می دهد.

وی گفت: یک گروه کاری دیگر نیز بازار گاز را در میان و بلندمدت رصد کرده و پیش بینی می کند که چه تحولاتی در این بازار رخ خواهد داد.

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز خاطرنشان کرد: از طریق رصد کوتاه، میان و بلندمدت بازار جهانی گاز، فرصت برنامه ریزی و سیاست گذاری را برای کشورهای عضو فراهم می کنیم.

وی با تاکید بر اینکه هدف جی.ای.سی.اف، تامین منافع حداکثری اعضا است، اظهار داشت: از بزرگترین اقدامات مجمع، فرآوری و پردازش اطلاعات بازار است.

ایجاد سامانه مبادله اطلاعات بازار گاز

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز در ادامه با اشاره به برنامه ها و اقدامات جی.ای.سی.اف در طول یک سال گذشته، اظهار داشت: با همکاری سازمان های بین المللی یک مکانیزم مبادله اطلاعات بازار گاز ایجاد شد که این مجمع در راس آن قرار گرفت.

عادلی افزود: سازمان های مهم بین المللی مانندIEA (آژانس بین المللی انرژی)، IEF (مجمع بین المللی انرژی)، OLADE (سازمان انرژی آمریکای لاتین)، APEC (سازمان همکاری های اقتصادی آسیا- اقیانوسیه)، اتحادیه اروپا، سازمان ملل، اوپک و GECF در این طرح همکاری دارند.

وی گفت: براساس این طرح که JODI-Gas نامیده می شود، جی.ای.سی.اف مسوولیت کنترل اطلاعات و داده های بازار را برعهده گرفت.

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز ادامه داد: براساس طرح دیگر، سامانه رصد روزانه بازار جهانی گاز اجرایی شده و اخبار مهم بازار برای وزرا و معاونان وزرای کشورهای عضو ارسال می شود.

عادلی اضافه کرد: همچنین یک پایگاه مبادله اطلاعات در داخل مجمع ایجاد شده که براساس آن اطلاعات 18 عضو مجمع گردآوری شده و در اختیار همه اعضا قرار می گیرد.

وی خاطرنشان کرد: در این پایگاه همه اطلاعات مربوط به مبادلات، فروش و صادرات گاز در کشورهای عضو گردآوری می شود.

تهیه مدل پیش بینی بازار جهانی گاز

عادلی گفت: همچنین برای نخستین بار، مدل پیش بینی بازار جهانی گاز در میان مدت و بلندمدت تهیه شده است.

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز اظهار داشت: براساس این مدل، می توان روند بازار در آینده را پیش بینی کرد.

افزایش اعضای جی.ای.سی.اف در سال های آینده

وی با بیان اینکه با تصمیم اجلاس وزرای عضو، کشور پرو به عنوان هجدهمین عضو مجمع پذیرفته شد، اظهار امیدواری کرد که تعداد اعضا در سال های آینده افزایش یابد و کشورهای صادرکننده گاز به عضویت این مجمع درآیند.

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز گفت: تاکنون 18 کشور به عضویت جی.ای.سی.اف پذیرفته شده اند و حدود 10 کشور صادرکننده گاز هنوز به عضویت مجمع کشورهای صادرکننده گاز درنیامده اند.

70 درصد ذخایر گاز دنیا در اختیار جی.ای.سی.اف

دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز با مقایسه جایگاه اوپک و جی.ای.سی.اف، افزود: اوپک 30 درصد بازار و 37 درصد ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد، اما جی.ای.سی.اف 70 درصد ذخایر گاز دنیا، 65 درصد تجارت گازمایع و 40 درصد گاز تجارت گاز از طریق خط لوله دنیا را در اختیار دارد.

عادلی با بیان اینکه مجمع کشورهای صادرکننده گاز دارای 18 عضو اصلی و ناظر است، گفت: ایران، روسیه، قطر، الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، پرو، امارات متحده عربی و عمان از اعضای اصلی این مجمع هستند.

وی افزود: کشورهای هلند، قزاقستان، عراق و نروژ نیز به عنوان عضو ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز حضور دارند.