تحلیلگران اقدام دولت آمریکا در رفع ممنوعیت صادرات نفت این کشور را گشودن جبهه‌های جدیدی در جنگ جهانی بر سر سهم بازار نفت ارزیابی کردند.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) پس از ماه‌ها فشار شرکت‌های نفتی آمریکایی برای لغو منع صادرات نفت آمریکا، دولت اوباما در نهایت با این موضوع موافقت کرد. شرق نوشت: اداره صنعت و امنیت آمریکا که صادرات این کشور را کنترل میکند اعلام کرد به برخی از شرکت‌های نفتی برای فروش میعانات گازی به خارج از آمریکا مجوز داده است. این اداره همچنین دستورالعملی را برای تشریح اینکه چه نوع نفتی معمولا مجوز صادرات پیدا خواهد کرد ارایه داد که اولین تلاش از سوی دولت برای شفاف‌سازی موضوعی است که باعث ابهام و سردرگمی در بازارهای انرژی به مدت بیش از یک سال شده بود.
بر همین اساس، دولت آمریکا آماده صدور مجوز برای ورود نفت شیل آمریکا به بازارهای جهانی است.
حفاری‌های نفت شیل در آمریکا طی شش سال گذشته این کشور را به یک تولیدکننده بزرگ انرژی تبدیل کرده و تولید نفت این کشور را بیش از ٥٠ درصد افزایش داده است.
ساعاتی بعد از انتشار گسترده این خبر بلافاصله قیمت نفت در بازارهای بین‌الملل کاهش یافت. نفت با ثبت بیشترین کاهش قیمت سالانه در هفت سال گذشته، وارد کانال ٥٦ دلاری شد. به این ترتیب قیمت نفت در بازارهای جهانی تحت فشار تقاضای ضعیف، اشباع بازار ناشی از افزایش تولید، عرضه نفت شیل آمریکا و عدم کاهش تولید نفت اوپک، به کمتر از ٥٧ دلار در هر بشکه رسید و در آستانه ثبت بیشترین کاهش سالانه از سال ٢٠٠٨ تاکنون قرار گرفت.
همچنین دیروز هر بشکه نفت برنت دریای شمال یک دلار کاهش یافت و ٩٠/٥٦ دلار در هر بشکه فروخته شد. این نوع نفت تا آخرین لحظات دیروز تا ٨٧/٥٦ دلار نیز پایین آمد. هر بشکه نفت خام آمریکا نیز طی روز گذشته ٥٧ سنت کاهش یافت و ٥٥/٥٣ دلار معامله شد. به این ترتیب هر دو نوع نفت یاد شده کمترین رقم از ماه می٢٠٠٩ تاکنون را تجربه کردند.
اما ورود آمریکا به بازار نفت و افت بیش از پیش قیمت طلای سیاه در شرایطی رخ داده است که تولیدکنندگان بزرگ نفت طی ماه‌های اخیر برای کسب سهم بیشتری از بازار با چالش همراه بوده‌اند، چالشی که با تکیه بر ارایه تخفیف‌ها و فرمول‌هایی جدید در قیمت گذاری در پی غلبه بر آن بوده‌اند.
با همزمانی اتفاقات یاد شده، یعنی تداوم روند نزولی قیمت نفت و ورود آمریکا به جمع کشورهای عرضه‌کننده نفت، تحلیل‌هایی متفاوت از سوی کارشناسان و شبکه‌های خبری از روز گذشته آغاز شد.
رویترز روز گذشته اقدام کابینه اوباما در جهت رفع ممنوعیت صادرات نفت این کشور را گشودن جبهه‌های جدیدی در جنگ جهانی بر سر سهم بازار نفت ارزیابی کرد و نتیجه گرفت این جبهه به طور موثر راه را برای صادرات یک‌میلیون بشکه نفت‌خام سبک این کشور در روز به سایر نقاط‌جهان هموار میکند.
رویترز همچنین نوشته، اقدام اخیر آمریکا برای صادرات نفت تولیدی خود از نگاه اد موریس، رییس بخش تحقیقات نفت در بانک بین المللی سیتی‌گروپ آمریکا واقع در نیویورک «روانه کردن سیل نفت به بازار است، اقدامی که عملا عرضه جهانی نفت در سال ٢٠١٥ را به طور چشمگیری افزایش دهد».
پیش‌بینی افزایش چشمگیر عرضه جهانی نفت در حالی است که بازار نفت در بحران قرار دارد و قیمت جهانی نفت از تابستان امسال تاکنون نصف شده و از ١٢٠دلار به ٦٠کمتر از دلار رسیده است.
با ادامه کاهش قیمت نفت که می‌توان گفت نتیجه مستقیم سیاست‌های کشورهایی مانند عربستان، امارات و کویت برای تنظیم بازار با تکیه به عرضه و تقاضاست، روز گذشته منصور معظمی با بیان اینکه ایران هیچگونه زیانی از کاهش قیمت نفت نمی‌بیند از افزایش ٩٠ میلیارد دلاری دارایی‌های آمریکا با سقوط بهای نفت خبر داد. معاون وزیر‌نفت در حالی به سود ناشی از افت قیمت نفت برای آمریکا اشاره کرد که زیان روسیه را در شرایط بحران قیمت نفت ١١٠ میلیارد دلار ارزیابی کرد.
در مقابل روزنامه القبس چاپ عربستان‌سعودی روز گذشته در تحلیل بحران ایجادشده در بازار نفت نوشت: اگرچه برخی کارشناسان و تحلیلگران سیاسی کاهش قیمت نفت را یک بازی خطرناک سیاسی می‌دانند که غرب برای ضربه‌زدن به اقتصاد روسیه به راه انداخته است اما موضوع این است که این ضرر تنها متوجه این کشور نیست بلکه متوجه همه کشورها و در صدر آن کشورهای خلیج‌فارس خواهد بود.
این روزنامه در جمع‌بندی دلایل کاهش قیمت نفت و ادامه پیدا کردن آنکه موجب شده است قیمت نفت به حدود پنج‌سال گذشته بازگردد، به پاسخ کارشناسان در این زمینه اشاره کرده است که دلایل سیاسی در صدر پاسخ‌ها و برخی علت‌های اقتصادی نیز در رتبه بعدی قرار دارند.
تصمیم آمریکا برای صادرات نفت‌خام و میعانات گازی در شرایطی رخ داده است که برخی کشورهای عضو اوپک در جلسه اخیر این سازمان برای خروج از بحران افت قیمت نفت، حاضر به کاهش بهای نفت یا کاهش تولید نشدند. استدلال این کشورها این بود که با عدم‌کاهش تولید در شرایطی که بهای نفت نیز کاهش یافته است، تولید نفت توسط غیر اوپکی‌ها (نفت شیل) کاهش می‌یابد و به این ترتیب آنها به تدریج از بازار خارج شده و قیمت‌ها بار دیگر روند صعودی به خود می‌گیرند، اما سیاست این کشورها در عمل نتیجه‌ای عکس به همراه داشت و رقیبی جدید را نیز به بازار وارد کرد. اگرچه هنوز میزان نفتی که قرار است از سوی آمریکا صادر شود مشخص نیست و نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از تاثیر آن بر بازار و قیمت‌ها به دست داد، اما به هرحال ورود رقیبی تازه به بازار بسته به حجمی که از بازار به خود اختصاص خواهد داد اثراتی را به همراه خواهد داشت. بازی نفتی اخیر در حالی باعث ادامه پیداکردن روند نزولی قیمت نفت و ورود رقبای جدید به بازار شده که اگر تولیدکنندگان بزرگ نفت (کشورهایی که روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت تولید می‌کنند) طبق عرف قراردادهای نفتی که اختیار کاهش تولید و عرضه بین پنج تا ١٠ را به آنها می‌دهد عمل کنند، قیمت نفت بین ٥٠ تا صد در صد افزایش پیدا خواهد کرد.
آمریکا اگرچه به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت در جهان (با بیش از ١٨ میلیون بشکه نفت در روز) همچنان به واردات نیاز دارد، اما با توجه به اینکه صادرات نفت می‌تواند سود بیشتری نصیب شرکت‌های تولیدکننده نفت در آمریکا کند، به نظر می‌رسد صادرات، گزینه انتخابی این شرکت‌ها به جای مصرف در داخل باشد.
احتمال تمایل شرکت‌های نفتی به صادرات زمانی شدت می‌گیرد که به این نکته توجه کنیم که قیمت نفت صادراتی با شاخص‌هایی مانند برنت یا شاخص‌های اروپایی یا آسیایی محاسبه می‌شوند؛ شاخص‌هایی که همواره با شاخص محاسبه قیمت نفت در داخل آمریکا (WTI) اختلافی چند دلاری دارند.
اختلاف قیمت بین شاخص‌های یادشده زمانی به ٢٠دلار می‌رسید و حالا نیز چیزی حدود چهارتا پنج دلار است، بنابراین این انتظار وجود دارد که صادرات نفت آمریکا پس از آزادسازی ممنوعیت آن، هم به‌دلیل سودی که برای تولیدکنندگان آن به همراه دارد و هم استقبال مشتریانی که خواهان نفت سبک و شیرین (نفتی که در آمریکا تولید می‌شود) هستند، در بازار این نوع از نفت رقابتی جدید ایجاد کند.
نفتی که در آمریکا تولید می‌شد، نفت سبک و شیرین است که در میان کشورهای آسیایی مشتاقان زیادی دارد زیرا این نوع نفت برای تولید بنزین بسیار مناسب است. از جمله کشورهای آسیایی چین است که می‌تواند یکی از مشتریان اصلی این نوع نفت باشد. به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود با عرضه نفت از سوی آمریکا، بازار نفت خام و سبک که عمدتا در آفریقا به تولید می‌رسد تحت‌تاثیر قرار بگیرد. با این تفاسیر با توجه به نوع نفت تولیدی در ایران و همچنین سبد نفتی اوپک که به صورت میانگین شامل نفت متوسط تا سنگین است، به نظر نمی‌رسد ورود نفت آمریکا به بازار تاثیر چندانی بر قیمت نفت ایران یا اوپک داشته باشد.
خصوصا نفت ایران تاثیر چندانی از این اتفاق نخواهد گرفت. علاوه‌بر تفاوتی که نفت تولیدی ایران با نفت آمریکا دارد، ما به دلیل شرایط خاص بین‌المللی‌ای که داریم با محدودیت صادرات همراه هستیم و بعید به نظر می‌رسد تاثیری از ورود رقیب جدید بگیریم هرچند باید منتظر ماند و دید کشورهای طرف معامله ایران، در نهایت با ورود نفت آمریکا چه سیاستی را در پیش خواهند گرفت.
اما در نهایت چیزی که مشخص است این است که با توجه به کاهش چشمگیر قیمت نفت، بعید به‌نظر می‌رسد مشتریان نفت ایران بخواهند به بهانه ورود رقیبی جدید تقاضای درخواست تخفیف بیشتر یا قیمتی کمتر داشته باشند، اما ممکن است میزان خرید خود را کم کنند. پدیده‌ای که حالا در بازار نفت مهم‌تر از ورود آمریکا به این بازار جلوه میکند، مبارزه منفی است که بین کشورهای تولیدکننده نفت شکل گرفته است، مبارزه‌ای که هر ماه باعث افت بیشتر قیمت‌ها در نتیجه تلاش برای ایجاد جذابیت‌های قیمتی است.
در چنین شرایطی باید امیدوار بود کشورهایی که این مبارزه منفی را در پیش گرفته‌اند، با جایگزین‌کردن اهداف اقتصادی به جای اهداف سیاسی هرچه سریع‌تر به این بازی غیرمنطقی پایان دهند.
