2 اقتصاددان از مبارزه با رانت خواری می گویند:
حسین راغفر و جمشید پژویان عواملی چون بوروکراسی، عدم شفافیت و ضعف قوانین را از علل بروز رانت خواری ارزیابی کردند.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) وجود رانت و فساد در هر اقتصادی یکی از موانع توسعه یافتگی و پیشرفت به شمار می‌رود. در اقتصاد ایران نیز پدیده رانت و فساد همواره سرعت رشد و توسعه را کاهش داده است. روزنامه ایران در این خصوص در گفت وگو 2 اقتصاددان راه‌های مقابله با رانت و فساد را مطرح کرده‌اند که در ادامه می‌خوانید:
شناسایی گلوگاه های فساد
حسین راغفر استاد اقتصاد دانشگاه علامه با اشاره به اینکه معادل فارسی کلمه رانت، افزونه به معنای مازاد منافع است گفت: برای ریشه‌کن شدن افزونه یا همان رانت نخستین گام شناسایی گلوگاه‌ها و ریشه‌های فساد است. برای این کار باید راه‌های شکل‌گیری فساد به دقت بررسی شود و به طور دقیق مشخص شود که توزیع ثروت و قدرت در جامعه چگونه است.
ضعف قوانین و بروز فساد
این کارشناس اقتصادی ضعف قوانین و مقررات را یکی از عوامل شکل‌گیری فساد برشمرد و تاکید کرد: امکان دسترسی به فرصت‌های انحصاری و شبه انحصاری به عنوان مثال در بحث صادرات و واردات نوعی افزونه یا رانت است که مشکلات بی‌شماری در اقتصاد ایجاد میکند که شکاف طبقاتی و تورم نمونه‌ای از این مشکلات است.
پاکسازی شبکه قدرت و ثروت
وی با تاکید بر اینکه هر درآمد به ناحقی زیان جامعه را به دنبال خواهد داشت تصریح کرد: رییس جمهوری به درستی این مشکل را شناسایی کرده است و ما اکنون می‌دانیم این مشکل تنها مربوط به یک بخش از اقتصاد نمی‌شود. اگر قرار است فساد از جامعه ایران پاک شود باید حدود دو شبکه در هم تنیده قدرت و ثروت که در خیلی از بخش‌ها همپوشانی دارند بدرستی ترسیم شود.
ابتدا گزارش تهیه کنیم
راغفر افزود: به نظر می‌رسد برای شروع مبارزه با رانت و فساد بهترین اقدام تهیه چندین گزارش از درون ساختار اقتصاد چه دولتی و چه غیر دولتی باشد. باید سیاست‌هایی اتخاذ شود که بواسطه آن ظرفیت های انحصاری حذف و دسترسی به منابع از جمله اعتبارات بانکی کنترل و قوانین نظارتی قوی‌تر شود.
به شفافیت نیاز داریم
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه برای یک اقتصاد ایده آل نیازمند شفافیت هستیم تصریح کرد: دولت جدید باید اصلاحات گسترده‌ای را در اقتصاد انجام دهد که اصلاحات نهادی از جمله اصلاح قانون مالیات‌ها یکی از این موارد است. وی با اشاره به نیاز تقویت قوانین و بخشنامه‌ها افزود: نظام مالیاتی قوی می‌تواند ضمن کمک به ریشه‌کن کردن فساد به شکل‌دهی اقتصاد مقاومتی بینجامد.
قوانین موجود؛ بسترساز رانت
جمشید پژویان اقتصاددان درباره صحبت‌های رییس جمهوری در نخستین کنفرانس اقتصاد ایران مبنی بر ریشه کن کردن رانت‌های اقتصادی گفت: قوانین موجود کشور به گونه‌ای است که باعث رانت می‌شود. اگر قوانین موجود شفاف و ساده شود دیگر رانت پدیدار نخواهد شد. متاسفانه با بخشنامه و آیین نامه‌هایی که بدرستی تدوین نشده است قانون دارای شبهه‌های زیادی است.
خدمت بوروکراسی به فساد
وی افزود: یکی دیگر از موضوعات که رانت را توسعه می‌دهد بوروکراسی است. وقتی بوروکراسی توسعه پیدا میکند قطعا فساد و رانت هم بر مبنای آن گسترش پیدا میکند بدین جهت تنها نکته‌ای که دولت در زمینه ریشه کن کردن رانت می‌تواند به آن بپردازد اصلاح قوانین مصوب خود و مجلس است.
آفتی به نام حق امضا
پژویان اذعان داشت: حق امضا هم مساله دیگری است که فسادآور است. اگر اقتصاد ایران دولتی نبود و به سمت بخش خصوصی حرکت می‌کرد مشکلات اقتصادی به مراتب کمتر بود اما اکنون چنین مواردی باعث شده است برخی افراد برای به دست آوردن یک امتیاز به سراغ دارندگان امضا بروند و با پرداخت رشوه فعالیت‌های خود را توسعه دهند.
قوانین برای همه باید قابل فهم باشد
این اقتصاددان تصریح کرد: اگر قوانین مورد بازنگری قرار گیرد فضای کسب و کار خودبه‌خود اصلاح می‌شود. خیلی از قوانین کشور را مردم عادی متوجه نمی‌شوند و همین امر باعث شده برخی‌ها سوء‌استفاده کنند. اگر درک قوانین برای همه مردم امکانپذیر باشد جلوی خیلی از رانت‌ها گرفته می‌شود.
وی در ادامه به رسوخ اطلاعات از مراجع دولتی اشاره کرد و افزود: برخی از افراد با رانت‌های خاص به اطلاعات دست پیدا می‌کنند و می‌توانند رویه کاری خود را طبق آن برنامه‌ریزی کنند و واحد‌های تولیدی که چنین مراجعی ندارند متضرر می‌شوند، لذا برای آنکه رقابت مساوی بین بخش‌ها ایجاد شود هیچ بخشی نباید به اطلاعات دسترسی پیدا کند.
