بهار عربی زنده است
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - در جزیره کوچکی در حاشیه جنوبی خلیج فارس، یکی از نیرومندترین جنبش های دموکراسی خواهی جریان دارد. جوانه های این جنبش 5 سال پیش به اراده نسل جوان کشور کوچک و ثروتمند بحرین سبز شد اما اکنون و بعد از وقفه ای نه چندان طولانی آن نهضت نوپدید به نهالی برومند تبدیل شده است.
شیوخ حاکم بر منامه را گمان بر این بود که در توفانی که بهار عربی را به خزان بدل کرد، جنبش نوپای بحرینی ها نیز از نفس افتاده است اما اتفاقات این روزهای منامه نادرستی این گمانه ها را اثبات کرد. تصاویر و صحنه های رویارویی جوانان در منامه اکنون در قاب تلویزی ونها و صفحه جراید اروپا و امریکا نقش بسته است. کاروان جمعیت معترضی که از شهر و روستاهای اطراف پایتخت به سمت منامه روان شده اند جملگی دلالت بر این دارند که انقلاب بحرینی ها مسیری متفاوت از جنبش های نیمه جان و ناتمام جهان عرب می پیماید.
آری جوانان معترض بحرین دوباره به میدان آمده اند نسلی که 4 سال پیش با آرمان تغییر نظام سیاسی سکوت خود را مقابل سیستم آپارتایدی شکستند. گزارشها حاکی از آن است که در این مرحله که برخی از آن به عنوان موج دوم انقلاب بحرین تعبیر می کنند قشرها و نیروهای تازه ای به صف نسل اول مبارزان بحرین پیوسته است و همین عامل باعث شده که آهنگ اعتراضات ضد رژیم توفنده تر و گسترده تر از گذشته پیش برود. مثلا 4 سال پیش پرچم جنبش عمدتاً در دست جوانان و احزاب شیعه بحرین بود اما در این مرحله گروه های پرشماری از منتقدان اهل سنت، ملی گراها و چپگرایان در صف تظاهرات حضور یافته اند.
این اتفاق یعنی سرایت دامنه قیام از طیف جمعیت شیعه به میان اقلیتها و گروههای دیگر گویای یک واقعیت روشن است که سطح ناامیدی و سرخوردگی مردم از اصلاح رفتار حاکمان به شدت بالا رفته است.
بنابراین فهمیدن این موضوع که چه عواملی موجب شد که نیروهای بحرینی در زمانه خاموشی جنبش های جهان عرب عزم قیام تازه کنند چندان دشوار نیست کافی است به رفتارها و تصمیم های خاندان آل خلیفه در فاصله سالهای 2012 تا 2014 نگاه شود.
در این بازه زمانی چنان که برخی ناظران خاورمیانه گواهی می دهند شیوخ متعصب منامه به چند حرکت خطرناک دست زدند. اولین اقدام آنها که علاوه بر انقلابیون بحرین باعث آزردگی نیروهای آزادیخواه منطقه شد، شرکت آل خلیفه در پروژه های سرکوب و یا براندازی نظامهای سیاسی خاورمیانه از جمله ماجرای سرکوب های مصر، سوریه و نهایتا سوریه و عراق بود. بعد از جنگ لیبی و سقوط حکومت معمر قذافی، ال خلیفه در قالب یک پیمان نظامی در ماموریت مداخله جویانه برای سرکوب جنبشهای مصر و نیز حرکتهای اپوزیسیونی در سوریه ، عراق و حتی یمن شرکت جست.
اتفاق دوم در قالب پیمانی رخ نمود که خاندان این کشور با دولتهای شیخ نشین عرب به رهبری عربستان امضا کرد پیمانی که به ارتشهای عربی موسوم به نیروی واکنش سریع جواز اشغال بلندمدت این سرزمین را داد.
و سومین و بدترین اتفاق آنجا رخ داد که سران منامه پروژه جدید تغییر ترکیب جمعیتی این کشور را کلید زدند. نخبگان بحرینی این پروژه را با سیاست شهرک سازی در فلسطین اشغالی مقایسه کرده و تاکید کرده اند که سران منامه برای بهم ریختن ترکیب اکثریت شیعه این کشور به بذل و بخشش اراضی این کشور به مهاجران غیر شیعه و کوچ اجباری ساکنان سنتی آن مبادرت کرده است.
به هر حال همه چیز دست به دست هم داد تا در سالروز قیام ۴ فوریه ۲۰۱۱ که به شهادت بیش از صد نفر و مجروح شدن بالغ بر 5 هزار نفر انجامید، منامه به تسخیر موج معترضین درآمد. واکنش و رفتار نظام آل خلیفه در قبال این موج اعتراضی بسیار عصبی تر و خشونت بار تر از 4 سال قبل بود. در همین فضای تند و عصبی بود که حاکم این کشور یکی از تصمیم های خطرناک اش را گرفت و حکم بازداشت محبوبترین لیدر سیاسی منتقدان را صادر کرد. تصمیمی که حتی 4 سال پیش، سران منامه تحت تاثیر برخی از شاهزادگان معتدل این کشور از انجام آن پرهیز کردند.
بازداشت شیخ علی سلمان در این مرحله پیامهای زیادی به طرفهای داخلی و بین المللی در برداشت. افکارعمومی بحرین با این تصمیم به این باور رسیدند که سیاست مشت آهنین آل خلیفه نه تنها تعدیل نشده بلکه سخت تر از قبل گشته است. با این تصمیم فضای سیاسی به سمت یک رویارویی خطرناک سوق پیدا کرد به گونه ای که از لحظه بازداشت رهبر شیعیان بحرینی های معترض لحظه ای آرام نگرفته اند. این رویارویی و سیاست مشت آهنین حتی طیف شرکای منطقه ای و بین المللی بحرین را نیز نگران کرده است . امریکا و انگلیس به عنوان دو قدرتی که پایگاه نظامی در این جزیره دارند ال خلیفه را به تغییر رفتار فراخوانده اند و در همان حال سازمانهای بین المللی تحت تاثیر موج اعتراض افکار عمومی حکومت بحرین را در لیست ناقضان حقوق بشر وارد کرده اند. به این ترتیب به نظر می آید هر اندازه دامنه خشونت بالا می گیرد کنترل اوضاع برای حاکمان خلیفه و شرکای آنها دشوار تر می شود و جزیره کوچک و نفت خیز بحرین در آغازین روزهای سال 2015 در تونل تاریک یک نزاع پردامنه وارد شده است.