درحالیکه تنها 19 سال است که قضاوت های مهم آسیایی به آسیایی ها واگذار شده است جالب است بدانیم که در این نزدیک به 2 دهه غیر از علیرضا فغانی که بازی امروز فینال جام ملت های آسیا را سوت می زند، فقط یک داور دیگر ایرانی به نام داود نصیری فینال دیگری را در آسیا قضاوت کرده است.
به گزارش گروه ورزش خبرگزاری دانا (داناخبر)، داوری در فوتبال، مساله ای است که تنها در دهه های اخیر سازماندهی شده است و قوانین آن در سراسر جهان یکسان گشته است. با این وجود همین موضوع به ظاهر ساده، تا مدت ها علتی بزرگ برای مناقشه تیم های فوتبال بود تا جایی که در رقابت هایی چون جام جهانی و المپیک نیز اعتراض به داوری برخی از مسابقات مهم را نیمه تمام گذاشت یا به استانه تعطیلی کشاند.تفاوت با امروز
در ابتدای شکل گیری فوتبال، هر نیمه زمین یک داور داشت و خبری از خط نگهدار در کنار زمین نبود. حتی زمانی که در تمام دنیا استفاده از داور بی طرف مرسوم بود، کنفدراسیون فوتبال آسیا تا مدت ها تنها داور وسط را از کشوری بی طرف انتخاب می کرد و کمک داورها با دو کشور حاضر در میدان هموطن بودند! برای مثال در مقدماتی المپیک 1964 و دیدار ایران و عراق، داور وسط هندی بود و یک کم داور ایرانی و دیگری عراقی بودند!
داود نصیری یک استثنا در فوتبال آسیا
در فوتبال آسیا کمتر داوری مثل داود نصیری بود که توانایی قضاوت مسابقات بین المللی را دارا بود. نصیری در جام ملت های 1964 دو مسابقه از شش مسابقه برگزار شده را سوت زد؛ از جمله دیدار پایانی را که بین کره جنوبی و رژیم اشغالگر قدس برگزار شد.
یک تصمیم کلیدی
در 1968 مسابقات در ایران برگزار می شد و ایران نیز یک مدعی بزرگ در رقابت ها بود تا داوران ایرانی فرصت قضاوت در مسابقات مهم این جام را از دست بدهند. در همین رقابت ها بود که آلکس واز داور هندی در روز پایانی در تصمیمی جنجالی، ضربه سر همایون بهزادی را درحالی گل اعلام کرد که حریف مدعی بود توپ را قبل از اینکه از خط بگذرد را برگشت داده است. این گلی بود که زمینه قهرمانی ایران را فراهم کرد.
داوران اروپایی در آسیا
حتی زمانی که رقابت های قاره ای در فوتبال آسیا به شکلی منظم برگزار شد، در رقابت های مهم، بیشتر از داوران غیر آسیایی استفاده می شد. استفاده از داوران انگلیسی در اولین دوره های جام ملت های اسیا مساله ای عادی بود و قضاوت بسیاری از فینال ها و حتی مسابقات گروهی به این داوران اعطا می شد.
ژان دوباخ (سوییس) از جمله این داوران بود که در فینال 1976 در ایران، مسابقه ایران و کویت را سوت زد.
مشهورترین داوران غیرآسیایی
در دهه 80 استفاده از داوران غیرآسیایی به اوج خود رسید تا جایی که داوری مثل میشل ووترو فرانسوی هم در افتتاحیه و هم در فینال مسابقات قطر(1988) سوت زد.
دیگر داوران غیرآسیایی که در جام ملت ها سوت زدند عبارت بودند از:
انریکه مندوزا (مکزیک): 1980
آنتونیو مارکز (مکزیک)، آگوستو لامو (اسپانیا)، جورج کورتنی (انگلستان): 1984
اریک فردریکسون (سوئد)، جورج کورتنی (انگلستان)، وینسنت مائورو (آمریکا): 1988
ناجی جوینی (تونس): 1988 و 1992
آخرین داور غیراسیایی که در مراحل پایانی جام ملت ها سوت زد جمال القندور مصری بود که در نیمه نهایی سال 1996 بازی ایران و عربستان را سوت زد. به این ترتیب تنها 19 سال است که قضاوت مسابقات مهم آسیایی به آسیایی ها واگذار شده است.
داوران ایرانی در جام ملت ها
به جز داود نصیری و علیرضا فغانی، هیچ داور ایرانی فرصت حضور در مراحل پایانی جام ملت ها را به دست نیاورده است.
تنها حسین خوشخوان در نیمه نهایی 1992 مسابقه ژاپن و چین را سوت زد و در دوره قبل، حسن کامرانی فر کمک داور مسابقه نیمه نهایی ژاپن و کره جنوبی بود.
علی خسروی هم در جام ملت های 2000 در پنج دیدار کمک داور بود اما به مراحل بالای جام نرسید. مسعود مرادی هم با وجود دوری در دو دوره (2000 و 2004) توفیقی کسب نکرد و در دوره پیش هم محسن ترکی در مسابقه ژاپن و سوریه چنان جنجال به پا کرد که با کمک نیروهای امنیتی از استادیوم خارج شد!
اما در سال 2015 کدام داوران رقابت ها را قضاوت کردند؟
همه داورانی كه در جام ملت‌های 2015 حضور داشتند
به جز داوران ذخیره تورنمنت که عبارت بودند از: موهد امیرول ایزوان (مالزی)، هتیكام كانامگه پررا (سری‌لانكا)، نگ چیو كوك (ویتنام) و پیشاپیش مشخص بود که قضاوت هیچ دیداری به ان ها واگذار نخواهد شد، دیگر داوران همگی حداقل در یک دیدار سوت زدند.
این داوران عبارت بودند از:
بن ویلیامز (استرالیا)
متولد 14 آوریل 1977 ـ ورود به لیست داوران فیفا از 2005
ایران و بحرین، ازبکستان و عربستان، ایران و عراق
ریوجی ساتو (ژاپن)
متولد 16 آوریل 1977 ـ ورود به لیست داوران فیفا از 2009
عمان و استرالیا، ایران و امارات، کره جنوبی و عراق
جونگ ـ هایه ئوك كیم (كره جنوبی)
متولد 31 مارچ 1983 ـ ورود به لیت داوران فیفا 2009
امارات و قطر، فلسطین و اردن، چین و استرالیا
پیتر الری (نیوزلند)
متولد 3 مارچ 1972 ـ ورود به لیست داوران فیفا 2003
کره جنوبی و عمان
عبدالله الهلالی (عمان)
متولد 1 ژانویه 1970ـ ورود به لیست لیگ داوران فیفا از 2002
کره شمالی و عربستان، قطر و بحرین
عبدالرحمان عبدو (عربستان)
متولد 1 اكتبر 1972 ـ ورود به لیست داوران فیفا از 2004
ژاپن و فلطسین، چین و کره شمالی،
روشن ایرماتوف (ازبكستان)
متولد 9 آگوست 1977 ـ ورود به لیست داوران فیفا از 2003
استرالیا و کویت، ایران و قطر، ژاپن و اردن، استرالیا و امارات
نواف شكرالله (بحرین)
متولد 13 اكتبر 1976 ـ ورود به لیست داوران فیفا از 2008
ازبکستان و کره شمالی، استرالیا و کره شمالی، عراق و امارات
علیرضا فغانی (ایران)
متولد 21 مارچ 1978 ـ ورود به لیست داوران فیفا از 2008
عربستان و چین، کویت و کره جنوبی، ژاپن و عراق، ژاپن و امارات، کره جنوبی و استرالیا
