به گزارش خبرگزاری دانا از ایسنا، علل و عوامل بسیاری نیز در ظهور معضل اعتیاد جوانان نقش دارد اما عدم وجود زمینه‌ها و برنامه‌های موثر، در دسترس و متناسب نسل امروز در جهت افزایش سرگرمی و نشاط اجتماعی نقش موثری را در بروز، شیوع و مداومت مصرف مواد مخدر دارد بنابراین این مسئله نشان دهنده لزوم ایجاد برنامه ریزی‌های بیشتر در جهت افزایش تفریح‌های سالم، نشاط اجتماعی و سرگرمی برای افراد به ویژه جوانان و نوجوانان است.
دکتر حمید صرامی، دبیر اتاق‌های فکر ستاد مبارزه با مواد مخدر در همین راستا، با اشاره به اینکه بر اساس تحقیقات انجام شده در سال 1383 سالیانه حدود 10 هزار میلیارد تومان خسارت و هزینه از ناحیه مواد مخدر به جمهوری اسلامی ایران تحمیل می شود، گفت: افزایش تفاوتها، شکل گیری شکاف نسلی، تضاد میان گروه‌های سنی و رواج بی ثباتی میان جامعه سنتی و مدرن از جمله مواردی است که می‌تواند موجب بروز مشکلات اجتماعی شود بنابراین این مسائل نیاز به بررسی‌های بیشتر در جامعه دارند.
این آسیب شناس اجتماعی تصریح کرد: عملکرد نادرست خرده نظام فرهنگی منجر به شکل گیری مدگرایی و خرده فرهنگ‌های متنوع شده است و بروز چند پارگی فرهنگی موجب آسیب به بخش فرهنگی کشور می شود بنابراین یکی از موارد الزامی جهت هم بستگی‌های فرهنگی و اجتماعی، ایجاد یک هسته فرهنگی مشترک با هدف زیر مجموعه قرار دادن تنوع های فرهنگی جوامع است.
دبیر اتاق‌های فکر ستاد مبارزه با مواد مخدر اظهار کرد: بر اساس پژوهش‌های انجام شده 56 درصد از دانشجویان اطلاعات کافی را در خصوص مواد مخدر ندارند و 27 درصد دانشجویان کشور امتحان کردن یک بار مواد مخدر را بدون عیب تلقی کرده‌اند.
وی با تاکید به اینکه باید اقدام‌های لازم در 12 استان کشور که در آنها میزان مصرف مواد مخدر بالاتر است انجام شود افزود: این مسئله به معنی رها کردن سایر استان‌هایی که در آنها میزان مصرف مواد کمتر است نیست چرا که بی توجهی آنها می‌تواند موجب افزایش اعتیاد در این استانها شود.
محمد مومنی، موسس یکی از مراکز کاهش آسیب نیز با اشاره به اینکه گرایش جوانان به سوی مواد مخدر و محرک می تواند علتهای مختلفی داشته باشد، یادآور شد: اعتیاد یکی از دلایل ایجاد فساد، انحراف، کج رفتاری و نابهنجاری اجتماعی است و می‌تواند منجر به ارتکاب جرم، عدم رعایت قوانین و کج رفتاریهای اجتماعی شود.
وی با اشاره به اینکه واژه اعتیاد اغلب در خصوص وابستگی به مواد مخدر یا مشروبات الکلی استفاده می شود و عموم مردم آن را به عنوان اعتیادهای مواد مصرفی یا اعتیاد به مواد مخدر می شناسند، گفت: ممکن است انسان به فعالیتهای مختلفی مانند قمار، پرخوری، روابط عاطفی و نامشروع، تماشای تصاویر مستهجن یا فعالیتهای اینترنتی نیز معتاد شوند و به این گونه رفتارها نیز اعتیادهای رفتاری گفته می‌شود.
وی تصریح کرد: اعتیاد به مواد در ابتدا با تجربه ای بسیار لذت بخشی همراه است، به صورتی که شخص تصور می کند که می تواند با کنترل، مواد مصرف کند و از تجربه های لذت بخش آن برخوردار شود؛ در صورتی که تصور وی غلط است.
مومنی در ادامه با تاکید به اینکه تا هنگامی که علل گرایش ابتلا به اعتیاد بررسی نشود، درمان جسمی و روانی فرد معتاد فقط برای مدت زمان کوتاهی تاثیر گذار است و فرد معتاد دوباره دچار اعتیاد می شود افزود: مصرف طولانی مدت شیشه منجر به ایجاد بدبینی شدید، خشونت، کاهش شدید حافظه، توهم‌های شنوایی و بینایی، اختلالات عصبی و در نهایت مرگ می شود اما در نهایت مصرف شیشه فرد را در وضعیتی قرار می دهد که تمایلی نیز به درمان ندارد.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس آخرین گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر یک میلیون و ۳۲۵ هزار ایرانی دچار اعتیاد هستند که به گفته پلیس 7۰۰ هزار مصرف کننده تفننی مواد مخدر را نیز باید به این آمار اضافه شود. همچنین بر اساس این گزارش، ماموران پلیس مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۹۱ هر ساعت 57 کیلوگرم انواع مواد مخدر را کشف کرده اند.
موسس یکی از مراکز کاهش آسیب با اشاره به اینکه عوامل اصلی تشکیل دهنده خانواده، یک زن و یک مرد است که مطابق آداب و رسوم اجتماعی با یکدیگر پیوند زناشویی بسته‌اند و بعد فرزند یا فرزندانی بر جمع آنها افزوده شده است، گفت: عملکرد خانواده و روابط حاکم برآن می تواند بستری برای گرایش افراد خانواده به اعتیاد را ایجاد کند اما اعتیاد یکی از اعضای خانواده، نیز اثرات نامطلوبی در خانواده دارد به طور مثال زمانی که والدین فعالیتهای مخاطره آمیزی را انجام دهند به عنوان الگو، تاثیر مستقیمی بر فرزندان خود دارند.
مهیا بودن شرایط مصرف مواد نقش موثری در گرایش به اعتیاد دارد
امید مساح، درمانگر و پژوهشگر حوزه اعتیاد با اشاره به اینکه شرایط محیطی، مواجهه با فرد مصرف کننده و مهیا بودن شرایط مصرف مواد نقش موثری در گرایش به اعتیاد دارد تاکید کرد: بخشی از مصرف‌کنندگان نیز افرادی هستند که هیچگونه سابقه مصرف اینگونه مواد در خانواده و نزدیکان آنها وجود نداشته و شاید تازه‌جویی و هیجان‌خواهی علت تجربه‌های گروهی و چند نفره آن ها در مصرف مواد مخدر باشد اما برنامه‌های پیشگیری اولیه می تواند منجر به جلوگیری از ایجاد اینگونه موارد شود.
وی در پایان اظهار کرد: در حال حاضر تامین منابع و امکانات لازم جهت درمان کامل بیماران سوء مصرف مواد، توانمندسازی آن ها و معیشت خانواده‌هایشان به صورت کامل انجام نمی شود، بنابراین آموزش به عموم مردم و استفاده از ابزار پیشگیری می تواند بهترین راه حل درمان اعتیاد باشد.
