دختر جوانی دارم که حاضر به مسافرت با ما نیست و قصد دارد در خانه بماند. او می خواهد دوستی را که من هم می شناسم به خانه بیاورد و شب ها را هم با هم باشند، ولی من از این وضعیت ناراحتم.
سوال کاربر :
دخترم بیست و یک ساله است ولی هنوز مسئولیت پذیر نیست. ما می خواهیم سفر یک هفته ای برویم و به او گفتم در نبود ما اشکالی ندارد اگر از دوستانی که من می شناسم، بیایند پیشت، به شرط این که شب با هم تنها نباشید زیرا خواهرش در طبقه پایین خانه مان زندگی می کند و بهتر است با خواهرش باشد؛ ولی او از این پیشنهاد من بدش آمد و شروع کرد به پرخاشگری که چرا نباید شب با دوست هایش تنها باشد. می خواستم بپرسم آیا حساسیت من بی مورد است یا حرکت او نادرست؟
پاسخ کارشناس
مادر گرامی! سلام. بهتر است بدانیم برای داشتن یک ارتباط خوب با فرزندان نیاز مند آشنایی با ویژگی ها و خلقیات هر دوره سنی و نیز مهارت ارتباط موثر هستیم؛ بنابراین توجه شما را به چند نکته جلب می کنم.
بگویید دوست ندارم؛ نه این که حق نداری
در امر ارتباط کلامی و درخواست از دیگران، آنچه مهم تر به نظر می آید، نحوه بیان خواسته ما از دیگران است که باید به آن دقت بیشتری کرد. در واقع گاه یک درخواست معمولی موجب رنجش و ناراحتی دیگران می شود که البته نیت و قصد ما آن نبوده بلکه نوع ارائه مطلب با مهارت و هنرمندانه نبوده است که مشکل با یادگیری ارتباط موثر برطرف می شود. در این گونه موارد توصیه می شود برای بیان خواسته از ضمیر «من» استفاده و عبارت «احساس می کنم» در ادامه مطرح شود تا از قضاوت و انتقاد درباره مخاطب پرهیز شود. گفتن جمله «من دوست دارم شب تنها نخوابی» از جمله «تو حق نداری دوستت را برای خواب نگه داری»، مقاومت کمتری در دیگران ایجاد می کند و در ضمن احتمال دلگیر و رنجیده شدن کمتر است. لحن گفتار که با آرامش یا تحکم باشد (زبان بدن) نیز تأثیرگذار است. بنابراین به جای گفتن این جمله که «من دوست دارم شب با خواهرت بخوابی، این جوری من کمتر نگرانم» شاید بهتر بود می گفتید «من حساسم»؛ زیرا موجب همدلی بیشتر شما و فرزندتان می شد.
اعتماد به فرزندتان را به او نشان دهید
در سنین جوانی افراد خود را شایسته اعتماد و اعتبار بیشتری از جانب دیگران می دانند و برخورد حاکی از بی اعتمادی، تنها موجب پرخاشگری و ناراحتی آن ها خواهد شد. به نظر می رسد فرزند شما نیاز مند دریافت اعتماد بیشتری از جانب شما بوده که دریافت نکرده است. در این میان داشتن میزانی از آزادی و استقلال که لازمه پرورش مسئولیت پذیری در فرزندان است، باید مورد توجه قرار گیرد.
مهم ترین ویژگی های قوانین خانوادگی تان
درخور ذکر است قوانین هر خانواده ای ویژه و منحصر به همان خانواده است که البته باید دارای ویژگی های ذیل باشد: سخت گیرانه و غیر منعطف نباشد؛ یعنی نه آنقدر سخت باشد که مانع آزادی و تأمین نیاز های فرزندان شود و نه آنقدر غیر منعطف باشند که قابلیت هیچ گونه تغییر و دستکاری نداشته باشد. کارآمد و مفید باشد یعنی یا یک اثر پیشگیرانه در جلوگیری از خطرات و رویداد های منفی داشته باشد یا اثری مفید و کارا در حفظ تعاملات اعضای خانواده داشته باشد.
این قوانین باید صریح و روشن باشد و مانع ابهام و سردرگمی فرزندان در اجرا و انجام آن باشد؛ بنابراین با توجه به مطالب ذکر شده و این نکته که پدر و مادر هر دو باید در ایجاد و اجرای قانون سهیم باشند، در صورتی که همه موارد رعایت شده است بهتر است فرزند شما به قانون والدین احترام بگذارد و آن را رعایت کند. البته اگر تنها نگرانی شما مسئولیت پذیر نبودن فرزندتان است، آزادی در این زمینه می تواند زمینه ساز افزایش مسئولیت پذیری باشد.
دخترم بیست و یک ساله است ولی هنوز مسئولیت پذیر نیست. ما می خواهیم سفر یک هفته ای برویم و به او گفتم در نبود ما اشکالی ندارد اگر از دوستانی که من می شناسم، بیایند پیشت، به شرط این که شب با هم تنها نباشید زیرا خواهرش در طبقه پایین خانه مان زندگی می کند و بهتر است با خواهرش باشد؛ ولی او از این پیشنهاد من بدش آمد و شروع کرد به پرخاشگری که چرا نباید شب با دوست هایش تنها باشد. می خواستم بپرسم آیا حساسیت من بی مورد است یا حرکت او نادرست؟
پاسخ کارشناس
مادر گرامی! سلام. بهتر است بدانیم برای داشتن یک ارتباط خوب با فرزندان نیاز مند آشنایی با ویژگی ها و خلقیات هر دوره سنی و نیز مهارت ارتباط موثر هستیم؛ بنابراین توجه شما را به چند نکته جلب می کنم.
بگویید دوست ندارم؛ نه این که حق نداری
در امر ارتباط کلامی و درخواست از دیگران، آنچه مهم تر به نظر می آید، نحوه بیان خواسته ما از دیگران است که باید به آن دقت بیشتری کرد. در واقع گاه یک درخواست معمولی موجب رنجش و ناراحتی دیگران می شود که البته نیت و قصد ما آن نبوده بلکه نوع ارائه مطلب با مهارت و هنرمندانه نبوده است که مشکل با یادگیری ارتباط موثر برطرف می شود. در این گونه موارد توصیه می شود برای بیان خواسته از ضمیر «من» استفاده و عبارت «احساس می کنم» در ادامه مطرح شود تا از قضاوت و انتقاد درباره مخاطب پرهیز شود. گفتن جمله «من دوست دارم شب تنها نخوابی» از جمله «تو حق نداری دوستت را برای خواب نگه داری»، مقاومت کمتری در دیگران ایجاد می کند و در ضمن احتمال دلگیر و رنجیده شدن کمتر است. لحن گفتار که با آرامش یا تحکم باشد (زبان بدن) نیز تأثیرگذار است. بنابراین به جای گفتن این جمله که «من دوست دارم شب با خواهرت بخوابی، این جوری من کمتر نگرانم» شاید بهتر بود می گفتید «من حساسم»؛ زیرا موجب همدلی بیشتر شما و فرزندتان می شد.
اعتماد به فرزندتان را به او نشان دهید
در سنین جوانی افراد خود را شایسته اعتماد و اعتبار بیشتری از جانب دیگران می دانند و برخورد حاکی از بی اعتمادی، تنها موجب پرخاشگری و ناراحتی آن ها خواهد شد. به نظر می رسد فرزند شما نیاز مند دریافت اعتماد بیشتری از جانب شما بوده که دریافت نکرده است. در این میان داشتن میزانی از آزادی و استقلال که لازمه پرورش مسئولیت پذیری در فرزندان است، باید مورد توجه قرار گیرد.
مهم ترین ویژگی های قوانین خانوادگی تان
درخور ذکر است قوانین هر خانواده ای ویژه و منحصر به همان خانواده است که البته باید دارای ویژگی های ذیل باشد: سخت گیرانه و غیر منعطف نباشد؛ یعنی نه آنقدر سخت باشد که مانع آزادی و تأمین نیاز های فرزندان شود و نه آنقدر غیر منعطف باشند که قابلیت هیچ گونه تغییر و دستکاری نداشته باشد. کارآمد و مفید باشد یعنی یا یک اثر پیشگیرانه در جلوگیری از خطرات و رویداد های منفی داشته باشد یا اثری مفید و کارا در حفظ تعاملات اعضای خانواده داشته باشد.
این قوانین باید صریح و روشن باشد و مانع ابهام و سردرگمی فرزندان در اجرا و انجام آن باشد؛ بنابراین با توجه به مطالب ذکر شده و این نکته که پدر و مادر هر دو باید در ایجاد و اجرای قانون سهیم باشند، در صورتی که همه موارد رعایت شده است بهتر است فرزند شما به قانون والدین احترام بگذارد و آن را رعایت کند. البته اگر تنها نگرانی شما مسئولیت پذیر نبودن فرزندتان است، آزادی در این زمینه می تواند زمینه ساز افزایش مسئولیت پذیری باشد.
