بازار جهانی نفت در پی اعلام رشد پایبندی اوپک و غیراوپک به توافق کاهش تولید در ماه سپتامبر و برخی عوامل مطلوب دیگر از جمله اعلام وزیر انرژی عربستان برای پایان دادن به مازاد عرضه، دومین هفته متوالی رشد قیمت را تجربه کرد؛ بازار انرژی ایران نیز در این مقطع، شاهد دستاوردهایی در حوزه نفت، گاز طبیعی و تجدیدپذیرها بود.
به گزارش خبرگزاری دانا، تنها چند روز پس از سخنان «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا درباره ایران و تهدید تشدید تحریم ها علیه تهران، شرکت «ساگا» نروژ قراردادی به ارزش 2.5 میلیارد یورو برای ایجاد یکی از بزرگترین نیروگاه های خورشیدی جهان و ارائه خدمات انرژی خورشیدی را به مدت پنج سال با ایران منعقد کرد.
«لارس نوردرم»، سفیر نروژ نیز در این باره گفت: نروژ به طور کامل به برجام پایبند است و این گشایش و عقد قرارداد نشان می دهد که بسیار جدی هستیم و در آینده نزدیک شاهد سرمایه گذاری بیشتری خواهیم بود.
به موجب این قرارداد، شرکت سگا دو گیگاوات پنل خورشیدی در چند مکان در اطراف کویر مرکزی ایران راه اندازی خواهد کرد.
رویترز همچنین اعلام کرد: با وجود موضع تهاجمی‌تر ترامپ در برابر ایران، انرژی‌های تجدید پذیر در حال رشد و شکوفایی در ایران است و انتظار می رود در 5 سال آینده ظرفیت تولید آنها دست کم 7 برابر شود.
بر اساس آمار وزارت نیروی ایران، تهران با 124 شرکت که بیشتر اروپایی هستند، توافق کرده است تا تاسیسات تولید 2380 مگاوات برق با بکارگیری انرژی های تجدیدپذیر در ایران نصب کنند.
این درحالی است که اکنون تنها 340 مگاوات برق از طریق تجدیدپذیرها در ایران تولید می شود.
**بررسی صدور گاز ایران به اروپا
ایران در زمینه گاز؛ در حال بررسی گزینه های مختلف از جمله ایجاد خط لوله از مسیر جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای انتقال سالانه 25 تا 30 میلیارد مترمکعب این سوخت پاک به اروپا برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار این سوخت پاک است؛ مسائل مالی این پروژه ها نیز در حال بررسی است.
ایران روزانه حدود40 میلیون مترمکعب گاز از طریق خط لوله به عراق و ترکیه صادر می کند و مجموع تولید گاز ایران 880 میلیون متر مکعب است که بیشتر آن برای تامین نیاز داخلی مصرف می شود.
**پیش بینی افزایش صدور نفت ایران
نشریه «پلتس» در هفته اخیر پیش بینی کرد که میانگین صادرات نفت و میعانات گازی ایران در ماه اکتبر (مهر-آبان) به 2 میلیون و 256 هزار بشکه در روز برسد.
این میزان، نسبت به رقم 2 میلیون و 520 هزار بشکه در روز این کشور در سپتامبر (شهریور- مهر) گذشته افت دارد که ناشی از تعمیرات میدان پارس جنوبی و افزایش مصرف داخلی نفت بوده است.
**برنامه گسترش میدان نفتی آزادگان
مالزی در پی گسترش توسعه میدان عظیم نفتی آزادگان است.
«وان زولکیفلی وان آریفین»، مدیرعامل شرکت پتروناس مالزی هفته اخیر در این باره گفت: این شرکت دولتی در حال مطالعه توسعه احتمالی این میدان نفتی است.
پتروناس یکی از 34 شرکت خارجی است که از سوی ایران برای شرکت در پروژه های بالادستی نفت و گاز این کشور واجد صلاحیت تشخیص داده شده است.
این شرکت، یادداشت تفاهمی در زمینه توسعه میدان نفتی آزادگان با ایران به امضا رسانده است.
**زنجیره عرضه جهانی نفت ایران و آسیای میانه
روسیه در پی صدور نفت ایران است. «ایگور سچین» مدیر شرکت روسنفت هفته گذشته اعلام کرد که این شرکت نفتی در حال رایزنی با تهران برای ایجاد زنجیره عرضه انتقال نفت ایران و کشورهای آسیای میانه به بازارهای جهانی است.
به گفته سچین، روسنفت در این رابطه، وارد همکاری با شرکت «سی ای اف سی» چین در تعدادی از پروژه ها از جمله اکتشاف، تولید، پالایش نفت و تجارت فرآورده های نفتی خواهد شد.
**پایان بدبینی‌ها به توافق کاهش تولید
کاهش تولید نفت اعضای اوپک و روسیه اکنون، نیمی از مازاد ذخایره جهانی نفت را کاهش داده و این بدان معناست که برقراری توازن در بازار در حال سرعت گرفتن است.
«محمد بارکیندو» دبیرکل این سازمان، ابراز تردید اخیر مدیران ابرشرکت های نفتی به اجرای توافق کاهش تولید از سوی اوپک و توانایی این سازمان در همراه کردن دیگر تولید کنندگان درهفته ای که گذشت را بی مورد دانست و اعلام کرد که این افراد شکاک اشتباه می کنند.
در پی آن، شرکت انگلیسی بی پی هفته اخیر مهر تاییدی بر توافق اوپک زد و «باب دادلی» مدیرعامل این شرکت گفت که اکنون بازار نفت به سرعت در حال احیا و بازگشت توازن است.
به گفته دادلی، به همت اوپک سطح ذخیره سازی های جهانی نفت و فرآورده های نفتی در حال کاهش است، گویا به سوی هدفی که این سازمان تعیین کرده است در حال حرکتیم و قیمت های نفت شکل مطلوبی دارد.
این در حالی است که میزان پایبندی کشورهای عضو و غیرعضو به توافق کاهش تولید در ماه سپتامبر، به بالاترین رقم خود از ماه ژانویه یعنی 120 درصد رسید و میانگین پایبندی کشورهای عضو اوپک به این توافق در 9 ماه اخیر، 100 درصد و کشورهای غیر عضو این سازمان، 106 درصد بوده است.
«خالد الفالح» وزیر انرژی عربستان هفته اخیر اعلام کرد: با توجه به پایبندی کامل کشورهای صادرکننده نفت به توافق جهانی کاهش تولید، بازار جهانی این کالا در حال تثبیت و احیای توازن است.
کمیته نظارت بر توافق اوپک نیز خبر داد که گرچه میزان ذخایر نفتی کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه ای در ماه سپتامبر به 159 میلیون بشکه بالاتر از میانگین 5 سال اخیر رسیده، این میزان نسبت به ابتدای سال جاری میلادی 178 میلیون بشکه کاهش یافته است.
میزان رضایتمندی جهانی از برنامه اوپک آنقدر بالاست که حتی این امکان وجود دارد که در صورت انقضای توافق و متوازن شدن بازار نفت، طبق برنامه جدیدی سطح تولید جهانی این کالا محدود نگه داشته بشود.
الفالح هفته گذشته با قاطعیت گفت: به منظور پایان دادن به مازاد عرضه نفت ممکن است نیاز باشد توافق کنندگان حتی پس از انقضای توافق نیز سطح عرضه را برای مدت طولانی محدود نگه دارند.
**عرضه و تقاضای نفت
با وجود سوق جهان به سوی تجدیدپذیرها و انرژی های پاک، فعالان بازار نفت، نهادها و تحلیلگران هفته گذشته همچنان رشد تقاضا برای نفت را پیش بینی کردند و معتقدند به این زودی ها با کاهش مصرف نفت روبرو نخواهیم بود.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیز از رسیدن تقاضای جهانی نفت به 100 میلیون بشکه در روز تا سال 2020 میلادی خبر داد و انتظار دارد این میزان تا سال 2040 میلادی به 111 میلیون بشکه در روز برسد.
آژانس بین المللی انرژی نیز پیش بینی کرد که رشد تقاضا برای نفت در سال آینده میلادی 1.4 درصد باشد و به گفته این آژانس از آنجا که کشورهای آسیای جنوب شرقی برای نقل و انتقال جمعیت رو به رشد خود وابسته به سوخت های فسیلی هستند، تقاضای نفت دستکم تا سال 2040 میلادی به افزایش خود ادامه می یابد.
از سوی دیگر، بارکیندو براین باور است که به این زودی‌ها شاهد اوج تقاضای جهانی برای نفت و نزولی شدن نخواهیم بود.
ترجه سوویکنس، وزیر انرژی نروژ نیز معتقد است؛ با وجود انقلاب جهانی انرژی های تجدیدپذیر، هنوز اکتشاف نفت بیشتر، ارزشمند و با اهمیت است.
به گفته وی، آنچه اهمیت دارد رشد کنونی تقاضاست که قرار است ده ها سال ادامه یابد و نروژ نیز طبق این شرایط اقدام می کند.
در نهایت «خالد الفالح» از احتمال افزایش 45 درصدی تقاضا برای نفت تا 30 سال آینده خبر داد.
اما نباید فقط به جنبه مثبت افزایش تقاضای نفت نگاه کرد زیرا از بعد دیگر، تولید جهانی نفت و سرمایه گذاری ها در حوزه انرژی که درپی کاهش قیمت این کالا ایجاد شده، کاهش یافته و سبب نگرانی کشورهایی نظیر عربستان شده است.
همچنین «امین ناصر» رئیس شرکت دولتی سعودی آرامکوی عربستان هفته گذشته خبر داد: در پی افت قیمت های نفت، سرمایه گذاری های بسیار زیادی در بخش انرژی لغو شد و حتی پروژه هایی به ارزش یک تریلیون دلار در ماه های گذشته تعلیق شده اند.
به گفته وی، قرار بوده حدود300 میلیارد دلار در بخش اکتشاف نفت و 700 میلیارد دلار در پروژه های توسعه این بخش، سرمایه گذاری شود که اگر تغییری در این زمینه صورت نگیرد و این پروژه ها اجرایی نشود، ممکن است شاهد پیامدهای منفی آن در بخش انرژی باشیم و این امر موجب کاهش احتمالی تولید نفت خام شود.
**قیمت نفت
قیمت نفت در هفته گذشته، دو هفته متوالی رشد را تجربه کرد.
علت افزایش اخیر، بالا گرفتن تنش میان دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان، کاهش صادرات نفت از پایانه های عراق، افت شمار دکل های نفتی آمریکا، خبر افزایش پایبندی اوپک و غیراوپک به توافق کاهش تولید در ماه سپتامبر و همچنین قاطعیت عربستان در پایان دادن به مازاد عرضه نفت عنوان شد.
به اعتقاد تحلیلگران بازار نفت، رشد قیمت های جهانی نفت تا پایان سال جاری میلادی با توجه به بهبود اقتصاد جهانی و رشد تقاضا، اندکی بیشتر از پیش بینی ها خواهد بود.
گرچه افزایش عرضه از سوی برخی تولیدکنندگان نفت از جمله نیجریه، لیبی و آمریکا، جلوی رشد شدید قیمت را می گیرد.
تحلیلگران پیش تر رشد تدریجی قیمت نفت در سال جاری میلادی و رسیدن آن به 50 تا 55 دلار را پیش بینی کرده بودند اما اکنون انتظار دارند که قیمت این کالا به بیش از 55 دلار نیز برسد.
«لارس نوردرم»، سفیر نروژ نیز در این باره گفت: نروژ به طور کامل به برجام پایبند است و این گشایش و عقد قرارداد نشان می دهد که بسیار جدی هستیم و در آینده نزدیک شاهد سرمایه گذاری بیشتری خواهیم بود.
به موجب این قرارداد، شرکت سگا دو گیگاوات پنل خورشیدی در چند مکان در اطراف کویر مرکزی ایران راه اندازی خواهد کرد.
رویترز همچنین اعلام کرد: با وجود موضع تهاجمی‌تر ترامپ در برابر ایران، انرژی‌های تجدید پذیر در حال رشد و شکوفایی در ایران است و انتظار می رود در 5 سال آینده ظرفیت تولید آنها دست کم 7 برابر شود.
بر اساس آمار وزارت نیروی ایران، تهران با 124 شرکت که بیشتر اروپایی هستند، توافق کرده است تا تاسیسات تولید 2380 مگاوات برق با بکارگیری انرژی های تجدیدپذیر در ایران نصب کنند.
این درحالی است که اکنون تنها 340 مگاوات برق از طریق تجدیدپذیرها در ایران تولید می شود.
**بررسی صدور گاز ایران به اروپا
ایران در زمینه گاز؛ در حال بررسی گزینه های مختلف از جمله ایجاد خط لوله از مسیر جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای انتقال سالانه 25 تا 30 میلیارد مترمکعب این سوخت پاک به اروپا برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار این سوخت پاک است؛ مسائل مالی این پروژه ها نیز در حال بررسی است.
ایران روزانه حدود40 میلیون مترمکعب گاز از طریق خط لوله به عراق و ترکیه صادر می کند و مجموع تولید گاز ایران 880 میلیون متر مکعب است که بیشتر آن برای تامین نیاز داخلی مصرف می شود.
**پیش بینی افزایش صدور نفت ایران
نشریه «پلتس» در هفته اخیر پیش بینی کرد که میانگین صادرات نفت و میعانات گازی ایران در ماه اکتبر (مهر-آبان) به 2 میلیون و 256 هزار بشکه در روز برسد.
این میزان، نسبت به رقم 2 میلیون و 520 هزار بشکه در روز این کشور در سپتامبر (شهریور- مهر) گذشته افت دارد که ناشی از تعمیرات میدان پارس جنوبی و افزایش مصرف داخلی نفت بوده است.
**برنامه گسترش میدان نفتی آزادگان
مالزی در پی گسترش توسعه میدان عظیم نفتی آزادگان است.
«وان زولکیفلی وان آریفین»، مدیرعامل شرکت پتروناس مالزی هفته اخیر در این باره گفت: این شرکت دولتی در حال مطالعه توسعه احتمالی این میدان نفتی است.
پتروناس یکی از 34 شرکت خارجی است که از سوی ایران برای شرکت در پروژه های بالادستی نفت و گاز این کشور واجد صلاحیت تشخیص داده شده است.
این شرکت، یادداشت تفاهمی در زمینه توسعه میدان نفتی آزادگان با ایران به امضا رسانده است.
**زنجیره عرضه جهانی نفت ایران و آسیای میانه
روسیه در پی صدور نفت ایران است. «ایگور سچین» مدیر شرکت روسنفت هفته گذشته اعلام کرد که این شرکت نفتی در حال رایزنی با تهران برای ایجاد زنجیره عرضه انتقال نفت ایران و کشورهای آسیای میانه به بازارهای جهانی است.
به گفته سچین، روسنفت در این رابطه، وارد همکاری با شرکت «سی ای اف سی» چین در تعدادی از پروژه ها از جمله اکتشاف، تولید، پالایش نفت و تجارت فرآورده های نفتی خواهد شد.
**پایان بدبینی‌ها به توافق کاهش تولید
کاهش تولید نفت اعضای اوپک و روسیه اکنون، نیمی از مازاد ذخایره جهانی نفت را کاهش داده و این بدان معناست که برقراری توازن در بازار در حال سرعت گرفتن است.
«محمد بارکیندو» دبیرکل این سازمان، ابراز تردید اخیر مدیران ابرشرکت های نفتی به اجرای توافق کاهش تولید از سوی اوپک و توانایی این سازمان در همراه کردن دیگر تولید کنندگان درهفته ای که گذشت را بی مورد دانست و اعلام کرد که این افراد شکاک اشتباه می کنند.
در پی آن، شرکت انگلیسی بی پی هفته اخیر مهر تاییدی بر توافق اوپک زد و «باب دادلی» مدیرعامل این شرکت گفت که اکنون بازار نفت به سرعت در حال احیا و بازگشت توازن است.
به گفته دادلی، به همت اوپک سطح ذخیره سازی های جهانی نفت و فرآورده های نفتی در حال کاهش است، گویا به سوی هدفی که این سازمان تعیین کرده است در حال حرکتیم و قیمت های نفت شکل مطلوبی دارد.
این در حالی است که میزان پایبندی کشورهای عضو و غیرعضو به توافق کاهش تولید در ماه سپتامبر، به بالاترین رقم خود از ماه ژانویه یعنی 120 درصد رسید و میانگین پایبندی کشورهای عضو اوپک به این توافق در 9 ماه اخیر، 100 درصد و کشورهای غیر عضو این سازمان، 106 درصد بوده است.
«خالد الفالح» وزیر انرژی عربستان هفته اخیر اعلام کرد: با توجه به پایبندی کامل کشورهای صادرکننده نفت به توافق جهانی کاهش تولید، بازار جهانی این کالا در حال تثبیت و احیای توازن است.
کمیته نظارت بر توافق اوپک نیز خبر داد که گرچه میزان ذخایر نفتی کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه ای در ماه سپتامبر به 159 میلیون بشکه بالاتر از میانگین 5 سال اخیر رسیده، این میزان نسبت به ابتدای سال جاری میلادی 178 میلیون بشکه کاهش یافته است.
میزان رضایتمندی جهانی از برنامه اوپک آنقدر بالاست که حتی این امکان وجود دارد که در صورت انقضای توافق و متوازن شدن بازار نفت، طبق برنامه جدیدی سطح تولید جهانی این کالا محدود نگه داشته بشود.
الفالح هفته گذشته با قاطعیت گفت: به منظور پایان دادن به مازاد عرضه نفت ممکن است نیاز باشد توافق کنندگان حتی پس از انقضای توافق نیز سطح عرضه را برای مدت طولانی محدود نگه دارند.
**عرضه و تقاضای نفت
با وجود سوق جهان به سوی تجدیدپذیرها و انرژی های پاک، فعالان بازار نفت، نهادها و تحلیلگران هفته گذشته همچنان رشد تقاضا برای نفت را پیش بینی کردند و معتقدند به این زودی ها با کاهش مصرف نفت روبرو نخواهیم بود.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیز از رسیدن تقاضای جهانی نفت به 100 میلیون بشکه در روز تا سال 2020 میلادی خبر داد و انتظار دارد این میزان تا سال 2040 میلادی به 111 میلیون بشکه در روز برسد.
آژانس بین المللی انرژی نیز پیش بینی کرد که رشد تقاضا برای نفت در سال آینده میلادی 1.4 درصد باشد و به گفته این آژانس از آنجا که کشورهای آسیای جنوب شرقی برای نقل و انتقال جمعیت رو به رشد خود وابسته به سوخت های فسیلی هستند، تقاضای نفت دستکم تا سال 2040 میلادی به افزایش خود ادامه می یابد.
از سوی دیگر، بارکیندو براین باور است که به این زودی‌ها شاهد اوج تقاضای جهانی برای نفت و نزولی شدن نخواهیم بود.
ترجه سوویکنس، وزیر انرژی نروژ نیز معتقد است؛ با وجود انقلاب جهانی انرژی های تجدیدپذیر، هنوز اکتشاف نفت بیشتر، ارزشمند و با اهمیت است.
به گفته وی، آنچه اهمیت دارد رشد کنونی تقاضاست که قرار است ده ها سال ادامه یابد و نروژ نیز طبق این شرایط اقدام می کند.
در نهایت «خالد الفالح» از احتمال افزایش 45 درصدی تقاضا برای نفت تا 30 سال آینده خبر داد.
اما نباید فقط به جنبه مثبت افزایش تقاضای نفت نگاه کرد زیرا از بعد دیگر، تولید جهانی نفت و سرمایه گذاری ها در حوزه انرژی که درپی کاهش قیمت این کالا ایجاد شده، کاهش یافته و سبب نگرانی کشورهایی نظیر عربستان شده است.
همچنین «امین ناصر» رئیس شرکت دولتی سعودی آرامکوی عربستان هفته گذشته خبر داد: در پی افت قیمت های نفت، سرمایه گذاری های بسیار زیادی در بخش انرژی لغو شد و حتی پروژه هایی به ارزش یک تریلیون دلار در ماه های گذشته تعلیق شده اند.
به گفته وی، قرار بوده حدود300 میلیارد دلار در بخش اکتشاف نفت و 700 میلیارد دلار در پروژه های توسعه این بخش، سرمایه گذاری شود که اگر تغییری در این زمینه صورت نگیرد و این پروژه ها اجرایی نشود، ممکن است شاهد پیامدهای منفی آن در بخش انرژی باشیم و این امر موجب کاهش احتمالی تولید نفت خام شود.
**قیمت نفت
قیمت نفت در هفته گذشته، دو هفته متوالی رشد را تجربه کرد.
علت افزایش اخیر، بالا گرفتن تنش میان دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان، کاهش صادرات نفت از پایانه های عراق، افت شمار دکل های نفتی آمریکا، خبر افزایش پایبندی اوپک و غیراوپک به توافق کاهش تولید در ماه سپتامبر و همچنین قاطعیت عربستان در پایان دادن به مازاد عرضه نفت عنوان شد.
به اعتقاد تحلیلگران بازار نفت، رشد قیمت های جهانی نفت تا پایان سال جاری میلادی با توجه به بهبود اقتصاد جهانی و رشد تقاضا، اندکی بیشتر از پیش بینی ها خواهد بود.
گرچه افزایش عرضه از سوی برخی تولیدکنندگان نفت از جمله نیجریه، لیبی و آمریکا، جلوی رشد شدید قیمت را می گیرد.
تحلیلگران پیش تر رشد تدریجی قیمت نفت در سال جاری میلادی و رسیدن آن به 50 تا 55 دلار را پیش بینی کرده بودند اما اکنون انتظار دارند که قیمت این کالا به بیش از 55 دلار نیز برسد.
