بازار جهانی نفت در هفته ای که گذشت تحت تاثیر تعطیلی خط لوله انتقال نفت دریای شمال و انفجار خط لوله نفت لیبی از سوی نیروهای مسلح، شاهد رکوردشکنی قیمت بود.
به گزارش خبرگزاری دانا، بانک مرکزی ایران در هفته ای که گذشت خبر داد که درآمدهای نفتی کشور شاهد 56.8 درصد رشد سالانه در هفت ماه نخست سال مالی جاری (1396) بوده است.
دولت در این مدت، 469 تریلیون و 300 میلیارد ریال (117 میلیارد و 500 میلیون دلار) درآمد از محل فروش نفت و فرآورده های نفتی کسب کرد که 69.6 درصد بیش از مدت مشابه پارسال بود.
ایران 93 تریلیون و100 میلیارد ریال درآمد نیز از صادرات فرآورده های نفتی و میعانات گازی به دست آورد که 42 درصد بیشتر از سال گذشته است.
**اوپک در اندیشه نحوه خروج از برنامه جهانی
دو عضو اوپک در هفته اخیر خبر دادند که این سازمان مطالعه روی برنامه راهبردی خروج از توافق کاهش تولید را آغاز کرده است.
به گفته این دو منبع، گزینه های مختلف خروج از توافق در دبیرخانه اوپک مطرح شده اما اعلام این برنامه ها اکنون بسیار زودهنگام است.
«الکساندرنواک» وزیر انرژی روسیه معتقد است که خروج اوپک و روسیه از توافق کاهش تولید نفت بسیار تدریجی و آرام خواهد بود.
به اعتقاد نواک، به منظور جلوگیری از هرگونه مازاد عرضه در بازار، احتمال دارد که این توافق، سال آینده به شکل دیگری تمدید شود.
از سوی دیگر «خالد الفالح»، وزیر انرژی عربستان، معتقد است، رایزنی ها درباره هرگونه تغییری روی توافق کاهش تولید زودهنگام است، زیرا با توجه به قطعی خط لوله انتقال فورتیز در دریای شمال، ایجاد توازن بازار نفت پیش از نیمه دوم 2018 میلادی بعید است.
به گفته الفالح، درصورت ایجاد توازن، خروج احتمالی از این توافق تدریجی خواهد بود، گرچه کاهش سطح ذخیره سازی ها زمان بر خواهد بود، زیرا هنوز نزدیک به 150 میلیون بشکه مازاد موجود است.
وی انتظار دارد که به اقتضای فصل سرما، سطح ذخیره سازی ها اوایل سال آینده میلادی ثابت بماند و یا افزایش یابد.
نواک نیز گفته است که توافق کنندگان برنامه کاهش تولید، روی چگونگی خروج از این برنامه اتفاق نظر دارند اما مذاکرات دقیق و مفصل دراین باره، تنها پس از به توازن رسیدن بازار انجام می شود.
گرچه وی معتقد است؛ گزینه تمدید توافق کنونی برای پس از 2018 میلادی وجود دارد اما انتظار دارد که بازار در سه ماه سوم سال آینده میلادی و در نهایت تا پایان همان سال به توازن برسد و در نهایت، احتمال لغو توافق اوپک در سال 2018 نیز وجود دارد.
انتظار می رود، تمدید توافق کاهش تولید سازمان اوپک، بازار نفت سال آینده را در مسیر تعادل قرار دهد اما اگر این سازمان بیش از حد تولید خود را کاهش دهد، ممکن است اعضای آن اقدام به تقلب کنند و این امر به لغو توافق یادشده منجر شود.
البته تردیدهای بسیاری درباره سرعت کاهش سطح موجودی انبارهای نفت وجود دارد و آژانس بین المللی انرژی پیش بینی می کند که در نیمه نخست سال 2018، موجودی انبارها افزایش یابد، چشم اندازی که خطر سقوط دوباره قیمت های نفت را در پی دارد.
در این صورت، اعضای اوپک تلاش می کنند بازار را به تعادل برسانند و ممکن است مجبور شوند بار دیگر توافق کاهش تولید را تمدید کنند.
** بازار جهانی نفت
اما مفهوم ایجاد توازن در بازار نفت چیست و آیا تنها با پیشی گرفتن تقاضا از عرضه، توازن تضمین می شود؟ در پاسخ به این پرسش، بانک سرمایه گذاری گلدمن ساکس، با خوش بینی به سرعت ایجاد توازن در بازارهای جهانی نفت پیش بینی می کند که این امر زودتر از انتظار بسیاری از کارشناسان، بانک ها و حتی خود سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تحقق یابد.
این بانک آمریکایی انتظار دارد، مازاد عرضه نفت تا اواسط 2018 میلادی از بین برود و اعضای اوپک و غیراوپک، زودتر از مهلت تعیین شده از توافق کاهش تولید خارج شوند.
اما باید گفت که اکنون میزان اکتشاف های جهانی نفت به کمترین میزان در80 سال اخیر رسیده است و صنعت نفت جهان در سال 2017 کمترین میزان اکتشاف را از 8 دهه گذشته تاکنون به ثبت رساند.
این افت شدید، نتیجه کاهش سرمایه گذاری ها در بخش بالادستی اکتشاف نفت برای سومین سال پیاپی است و اگر این روند حفظ شود، قیمت نفت به طور غیرعادی افزایش می یابد اما نبود توازن موجود در این بازار، جهت عکس به خود خواهد گرفت یعنی میزان تقاضا از عرضه پیشی می گیرد که در هر صورت، نوعی عدم توازن است.
پایین ترین رکورد پیشین مربوط به سال 2016 بود که کمترین رقم از دهه 1940 به شمار می رفت.
صنعت جهانی نفت از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون کمتر از 7 میلیارد بشکه معادل نفت اکتشاف کرده که پایین تر از 8 میلیارد بشکه ای است که در سال گذشته به اکتشاف رسید.
**قیمت نفت
قیمت نفت روز سه‌شنبه با انفجار خط لوله انتقال نفت خام لیبی و حمایت شدن با تداوم کاهش تولید اوپک، افزایش یافت و با عبور از مرز 66 دلار، رکورد دو سال و نیم خود را پشت سر گذاشت.
حرکت‌هایی برای آغاز به کار مجدد خط لوله فورتیز که خط کلیدی دریای شمال است، انجام و به تبع آن، افزایش قیمت‌ها نیز محدود شد.
به گفته اپراتور این خط لوله، تعمیرات آزمایشی آن، در مراحل پایانی است و اوایل ژانویه با همه ظرفیت خود به شبکه باز خواهند گشت.
تحلیلگران انتظار دارند که اعضای اوپک با ادامه برنامه محدودسازی تولید در سال 2018 میلادی، به تثبیت بازار این کالا کمک کنند و قیمت جهانی نفت را تا 70 دلار برسانند.
این تحلیلگران پیش بینی می کنند که قیمت نفت در سال آینده میلادی در حد 60 تا 65 دلار باقی بماند و با توجه به شرایط اقتصادی وخیم ونزوئلا و کاهش تولید نفت این کشور و از سویی، شرایط سیاسی خاورمیانه، قیمت حتی به 70 دلار برسد.
دولت در این مدت، 469 تریلیون و 300 میلیارد ریال (117 میلیارد و 500 میلیون دلار) درآمد از محل فروش نفت و فرآورده های نفتی کسب کرد که 69.6 درصد بیش از مدت مشابه پارسال بود.
ایران 93 تریلیون و100 میلیارد ریال درآمد نیز از صادرات فرآورده های نفتی و میعانات گازی به دست آورد که 42 درصد بیشتر از سال گذشته است.
**اوپک در اندیشه نحوه خروج از برنامه جهانی
دو عضو اوپک در هفته اخیر خبر دادند که این سازمان مطالعه روی برنامه راهبردی خروج از توافق کاهش تولید را آغاز کرده است.
به گفته این دو منبع، گزینه های مختلف خروج از توافق در دبیرخانه اوپک مطرح شده اما اعلام این برنامه ها اکنون بسیار زودهنگام است.
«الکساندرنواک» وزیر انرژی روسیه معتقد است که خروج اوپک و روسیه از توافق کاهش تولید نفت بسیار تدریجی و آرام خواهد بود.
به اعتقاد نواک، به منظور جلوگیری از هرگونه مازاد عرضه در بازار، احتمال دارد که این توافق، سال آینده به شکل دیگری تمدید شود.
از سوی دیگر «خالد الفالح»، وزیر انرژی عربستان، معتقد است، رایزنی ها درباره هرگونه تغییری روی توافق کاهش تولید زودهنگام است، زیرا با توجه به قطعی خط لوله انتقال فورتیز در دریای شمال، ایجاد توازن بازار نفت پیش از نیمه دوم 2018 میلادی بعید است.
به گفته الفالح، درصورت ایجاد توازن، خروج احتمالی از این توافق تدریجی خواهد بود، گرچه کاهش سطح ذخیره سازی ها زمان بر خواهد بود، زیرا هنوز نزدیک به 150 میلیون بشکه مازاد موجود است.
وی انتظار دارد که به اقتضای فصل سرما، سطح ذخیره سازی ها اوایل سال آینده میلادی ثابت بماند و یا افزایش یابد.
نواک نیز گفته است که توافق کنندگان برنامه کاهش تولید، روی چگونگی خروج از این برنامه اتفاق نظر دارند اما مذاکرات دقیق و مفصل دراین باره، تنها پس از به توازن رسیدن بازار انجام می شود.
گرچه وی معتقد است؛ گزینه تمدید توافق کنونی برای پس از 2018 میلادی وجود دارد اما انتظار دارد که بازار در سه ماه سوم سال آینده میلادی و در نهایت تا پایان همان سال به توازن برسد و در نهایت، احتمال لغو توافق اوپک در سال 2018 نیز وجود دارد.
انتظار می رود، تمدید توافق کاهش تولید سازمان اوپک، بازار نفت سال آینده را در مسیر تعادل قرار دهد اما اگر این سازمان بیش از حد تولید خود را کاهش دهد، ممکن است اعضای آن اقدام به تقلب کنند و این امر به لغو توافق یادشده منجر شود.
البته تردیدهای بسیاری درباره سرعت کاهش سطح موجودی انبارهای نفت وجود دارد و آژانس بین المللی انرژی پیش بینی می کند که در نیمه نخست سال 2018، موجودی انبارها افزایش یابد، چشم اندازی که خطر سقوط دوباره قیمت های نفت را در پی دارد.
در این صورت، اعضای اوپک تلاش می کنند بازار را به تعادل برسانند و ممکن است مجبور شوند بار دیگر توافق کاهش تولید را تمدید کنند.
** بازار جهانی نفت
اما مفهوم ایجاد توازن در بازار نفت چیست و آیا تنها با پیشی گرفتن تقاضا از عرضه، توازن تضمین می شود؟ در پاسخ به این پرسش، بانک سرمایه گذاری گلدمن ساکس، با خوش بینی به سرعت ایجاد توازن در بازارهای جهانی نفت پیش بینی می کند که این امر زودتر از انتظار بسیاری از کارشناسان، بانک ها و حتی خود سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تحقق یابد.
این بانک آمریکایی انتظار دارد، مازاد عرضه نفت تا اواسط 2018 میلادی از بین برود و اعضای اوپک و غیراوپک، زودتر از مهلت تعیین شده از توافق کاهش تولید خارج شوند.
اما باید گفت که اکنون میزان اکتشاف های جهانی نفت به کمترین میزان در80 سال اخیر رسیده است و صنعت نفت جهان در سال 2017 کمترین میزان اکتشاف را از 8 دهه گذشته تاکنون به ثبت رساند.
این افت شدید، نتیجه کاهش سرمایه گذاری ها در بخش بالادستی اکتشاف نفت برای سومین سال پیاپی است و اگر این روند حفظ شود، قیمت نفت به طور غیرعادی افزایش می یابد اما نبود توازن موجود در این بازار، جهت عکس به خود خواهد گرفت یعنی میزان تقاضا از عرضه پیشی می گیرد که در هر صورت، نوعی عدم توازن است.
پایین ترین رکورد پیشین مربوط به سال 2016 بود که کمترین رقم از دهه 1940 به شمار می رفت.
صنعت جهانی نفت از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون کمتر از 7 میلیارد بشکه معادل نفت اکتشاف کرده که پایین تر از 8 میلیارد بشکه ای است که در سال گذشته به اکتشاف رسید.
**قیمت نفت
قیمت نفت روز سه‌شنبه با انفجار خط لوله انتقال نفت خام لیبی و حمایت شدن با تداوم کاهش تولید اوپک، افزایش یافت و با عبور از مرز 66 دلار، رکورد دو سال و نیم خود را پشت سر گذاشت.
حرکت‌هایی برای آغاز به کار مجدد خط لوله فورتیز که خط کلیدی دریای شمال است، انجام و به تبع آن، افزایش قیمت‌ها نیز محدود شد.
به گفته اپراتور این خط لوله، تعمیرات آزمایشی آن، در مراحل پایانی است و اوایل ژانویه با همه ظرفیت خود به شبکه باز خواهند گشت.
تحلیلگران انتظار دارند که اعضای اوپک با ادامه برنامه محدودسازی تولید در سال 2018 میلادی، به تثبیت بازار این کالا کمک کنند و قیمت جهانی نفت را تا 70 دلار برسانند.
این تحلیلگران پیش بینی می کنند که قیمت نفت در سال آینده میلادی در حد 60 تا 65 دلار باقی بماند و با توجه به شرایط اقتصادی وخیم ونزوئلا و کاهش تولید نفت این کشور و از سویی، شرایط سیاسی خاورمیانه، قیمت حتی به 70 دلار برسد.
