به گفته یک کارشناس انرژی در یکی از روش‌های رسانه‌ای خلاق برای کاهش مصرف برق، مصرف۵۰۰ مگاوات کاهش یافت؛ این درحالی است که برای ساخت یک نیروگاه ۵۰۰مگاواتی، ۲هزار میلیارد تومان سرمایه لازم است.
به گزارش خبرگزاری دانا، در روزهای گرم فصل تابستان و به خصوص در تیرماه، اوج مصرف برق کشور در حالی به بالای ۵۷۰۰۰ مگاوات رسید که توان تولیدی کل نیروگاههای کشور پاسخگوی این نیاز مصرفی نبوده و در نهایت خاموشی برق در نقاط مختلف کشور مشاهده شد.
با این وجود اقدامات وزارت نیرو برای پیشگیری از خاموشی برق، محدود به همکاری صنایع و بخش کشاورزی کشور بوده و بسیاری از مشترکان خانگی،تجاری و حتی صنایع کوچک بدون آگاهی از وضعیت شبکه با قطعی ناگهانی برق مواجه شده‌اند. در این میان بررسی اقدامات وزارت نیرو در این ایام نشان می دهد که اقدام جدی و موثری از سوی این وزارتخانه، برای اطلاع رسانی و آگاه سازی به مشترکین در مورد شرایط بحرانی فعلی صورت نگرفته است.
استفاده از ظرفیت رسانه ها برای مقابله با بحران برق
بسیاری از کشورهای برای مقابله با بحران اوج مصرف برق کارهای متنوعی انجام داده اند که یکی از مهم ترین آنها، استفاده از ظرفیت رسانه ها برای ایجاد ارتباط و اطلاع رسانی با مشترکین است.
ابراهیم شاه حسینی، کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه رسانه های جمعی، ابزار اصلی برای ارتباط با مصرف‌کنندگان هستند و قدرت و سرعت ابزارهای دیگر به آنها نمی‌رسد، گفت: رسانه‌های جمعی مانند تلویزیون، رادیو، روزنامه‌ها و اینترنت (در صورت فراگیر بودن) می‌توانند در مدت کوتاهی تعداد زیادی از مشترکین را برای انجام هدفی مشترک (مانند کاهش مصرف در ساعات اوج مصرف) با یکدیگر همراه کنند. بیشتر کشورها برای ارتباط با مشترکین به نوعی از رسانه‌های جمعی استفاده کرده اند. هدف از این کارهای رسانه‌ای، ارائه اطلاعات به مشترکین به منظور تهییج آنها برای کاهش مصرف برق است.
طرح هشدار برق در آفریقای جنوبی
وی توضیح داد: یکی از نمونه های موفق این فعالیت های رسانه ای طرح هشدار برق در آفریقای جنوبی است. در این طرح درجه‌های رنگی که نشانگر میزان مصرف برق است در ساعت اوج مصرف و در فواصل زمانی ۳۰ دقیقه ای از یکی از شبکه های اصلی تلویزیون به نمایش در می‌آید. شکل زیر نمایی از این نمایشگر را نشان می دهد:
درجه های رنگی دارای ۴ وضعیت بودند که به شرح ذیل است:
وضعیت سبز: مقدار بار شبکه در وضعیت طبیعی است و از مشترکین خواسته می شود که صرفه جویی در مصرف برق را به عنوان یک فعالیت روزمره و برای دستیابی به بهره وری انرژی بالاتر انجام دهند.
وضعیت نارنجی: مقدار بار شبکه در حال افزایش است و از مشترکین خواسته می شود برخی از لوازم غیر ضروری(مانند خشک کن ها،ماشین ظرف شویی و غیره) را از برق خارج کنند.
وضعیت قرمز: مقدار بار شبکه بسیار افزایش پیدا کرده است و احتمال قطعی برق بسیار بالا رفته است. از مشترکین خواسته می شود که لوازم غیر ضروری و لوازمی که مصرف بالایی دارند(مانند دستگاه های تهویه، بخاری های برقی و غیره) را برق خارج کنند.
وضعیت قهوه ای: مقدار بار شبکه به حالت بحرانی رسیده است و قطعی برق در برخی نقاط شبکه در حال انجام است. از مشترکین خواسته می شود همه وسایل برقی به جز وسایلی که مطلقا ضروری هستند را از برق جدا کنند.
به گفته این کارشناس انرژی برآوردها نشان داده است این اقدام ساده توانسته است تا ۵۰۰ مگاوات از توان مصرفی شبکه را کاهش دهد. با توجه به گفته های اخیر رضا اردکانیان، هزینه ساخت یک نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی حدود ۴۰۰ میلیون یورو یا به عبارتی ۲۰۰۰ میلیارد تومان خواهد بود. واضح است که هزینه طراحی یک نمایشگر و درج آن بر روی رسانه ملی بسیار کمتر از این رقم خواهد بود. به همین دلیل لازم است تا وزارت نیرو روش های ارتباطی خود را با مردم بیش از پیش تقویت کرده و به جای کلی گویی در کاهش مصرف برق، راهکارهای متناسب رسانه ای را برای مقابله با خاموشی برق در نظر بگیرد.
طرح گوی قرمز در شرکت ادیسون کالیفرنیای جنوبی
شاه حسینی با اشاره به اینکه کلایو تامپسون، مدیرعامل یک شرکت برقی تلاش های زیاد و خلاقانه ای را برای کاهش مصرف برق مشترکین شرکت ادیسون کالیفرنیای جنوبی انجام داده است، اظهار داشت: برخی از تلاش های وی مانند ایمیل و پیامک تاثیر چندانی بر رفتار مشترکین نداشته اما آنچه که بسیار موثر بوده است، استفاده از یک گوی هشدار توسط مشترکین بود. این گوی یک توپ کوچک کریستالی است که به مشترکین داده شده و زمانی که مشترکین بیش از اندازه برق مصرف میکردند، قرمز می شد. همچنین زمانی که مصرف انرژی به حالت طبیعی می رسید این گوی به رنگ سبز درمی آمد. این روش باعث شد تا مشترکین مصرف برق خود را در زمان اوج بار تا ۴۰ درصد کاهش دهند. عقیده تامپسون بر این است که بزرگترین مشکل انرژی در نامرئی بودن آن است و باید انرژی را برای مشترکین مرئی کرد. در واقع نبوغ این گوی در این است که مصرف انرژی را قابل رویت می کند.
وی تصریح کرد: نمونه خلاقانه این موارد بسیار زیاد است. به طور مثال شرکت دی آی وای کیوتو، دستگاهی به نام واتسون را به فروش می رساند که در این دستگاه میزان مصرف و هزینه برق برای کاربر مشاهده می شود. شکل زیر نمونه ای از این دستگاه را نشان می دهد. استفاده از این دستگاه نیز بر رفتار مشترکین بسیار موثر بوده است.
این کارشناس انرژی ادامه داد: همچنین مطالعات بسیاری در زمینه تاثیر شکل قبوض برق بر مصرف مشترکین نیز انجام شده که نشان می دهند استفاده از محتوا و شکل مناسب قبض برق می تواند در میزان مصرف برق بسیار موثر باشد. در یک کار پژوهشی که بر روی بیش از ۱۷۵ هزار مشترک در آمریکا و توسط شرکت Opower انجام شد نشان داد که استفاده از شکلک مناسب، مقایسه مصرف برق مشترک با سایر مردم و درج یک پیام مناسب بر روی قبوض برق توانست تا ۷ درصد مصرف برق را کاهش دهد. نمونه ای از محتوای قبض برق این پژوهش در شکل زیر آورده شده است.
به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به مطالب فوق ضروری است تا مسئولان وزارت نیرو به جای کلی گویی برای مقابله با بحران برق، اقدامات عملی و کاربردی را در دستور کار قرار دهد. راهکارهایی که هرچند هزینه بسیار کمی دارند اما به میزان قابل توجهی بر کاهش مصرف برق موثر هستند. البته تذکر این نکته نیز ضروری است که اگر تعرفه برق به خصوص برای مشترکین پرمصرف افزایش یابد، تاثیر این قبیل راهکارها نیز چند برابر خواهد شد. در نتیجه ضروری است تا سبدی متنوع از راهکارهای قیمتی و غیرقیمتی اتخاذ و برای مقابه با بحران برق استفاده شود.
با این وجود اقدامات وزارت نیرو برای پیشگیری از خاموشی برق، محدود به همکاری صنایع و بخش کشاورزی کشور بوده و بسیاری از مشترکان خانگی،تجاری و حتی صنایع کوچک بدون آگاهی از وضعیت شبکه با قطعی ناگهانی برق مواجه شده‌اند. در این میان بررسی اقدامات وزارت نیرو در این ایام نشان می دهد که اقدام جدی و موثری از سوی این وزارتخانه، برای اطلاع رسانی و آگاه سازی به مشترکین در مورد شرایط بحرانی فعلی صورت نگرفته است.
استفاده از ظرفیت رسانه ها برای مقابله با بحران برق
بسیاری از کشورهای برای مقابله با بحران اوج مصرف برق کارهای متنوعی انجام داده اند که یکی از مهم ترین آنها، استفاده از ظرفیت رسانه ها برای ایجاد ارتباط و اطلاع رسانی با مشترکین است.
ابراهیم شاه حسینی، کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه رسانه های جمعی، ابزار اصلی برای ارتباط با مصرف‌کنندگان هستند و قدرت و سرعت ابزارهای دیگر به آنها نمی‌رسد، گفت: رسانه‌های جمعی مانند تلویزیون، رادیو، روزنامه‌ها و اینترنت (در صورت فراگیر بودن) می‌توانند در مدت کوتاهی تعداد زیادی از مشترکین را برای انجام هدفی مشترک (مانند کاهش مصرف در ساعات اوج مصرف) با یکدیگر همراه کنند. بیشتر کشورها برای ارتباط با مشترکین به نوعی از رسانه‌های جمعی استفاده کرده اند. هدف از این کارهای رسانه‌ای، ارائه اطلاعات به مشترکین به منظور تهییج آنها برای کاهش مصرف برق است.
طرح هشدار برق در آفریقای جنوبی
وی توضیح داد: یکی از نمونه های موفق این فعالیت های رسانه ای طرح هشدار برق در آفریقای جنوبی است. در این طرح درجه‌های رنگی که نشانگر میزان مصرف برق است در ساعت اوج مصرف و در فواصل زمانی ۳۰ دقیقه ای از یکی از شبکه های اصلی تلویزیون به نمایش در می‌آید. شکل زیر نمایی از این نمایشگر را نشان می دهد:
درجه های رنگی دارای ۴ وضعیت بودند که به شرح ذیل است:
وضعیت سبز: مقدار بار شبکه در وضعیت طبیعی است و از مشترکین خواسته می شود که صرفه جویی در مصرف برق را به عنوان یک فعالیت روزمره و برای دستیابی به بهره وری انرژی بالاتر انجام دهند.
وضعیت نارنجی: مقدار بار شبکه در حال افزایش است و از مشترکین خواسته می شود برخی از لوازم غیر ضروری(مانند خشک کن ها،ماشین ظرف شویی و غیره) را از برق خارج کنند.
وضعیت قرمز: مقدار بار شبکه بسیار افزایش پیدا کرده است و احتمال قطعی برق بسیار بالا رفته است. از مشترکین خواسته می شود که لوازم غیر ضروری و لوازمی که مصرف بالایی دارند(مانند دستگاه های تهویه، بخاری های برقی و غیره) را برق خارج کنند.
وضعیت قهوه ای: مقدار بار شبکه به حالت بحرانی رسیده است و قطعی برق در برخی نقاط شبکه در حال انجام است. از مشترکین خواسته می شود همه وسایل برقی به جز وسایلی که مطلقا ضروری هستند را از برق جدا کنند.
به گفته این کارشناس انرژی برآوردها نشان داده است این اقدام ساده توانسته است تا ۵۰۰ مگاوات از توان مصرفی شبکه را کاهش دهد. با توجه به گفته های اخیر رضا اردکانیان، هزینه ساخت یک نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی حدود ۴۰۰ میلیون یورو یا به عبارتی ۲۰۰۰ میلیارد تومان خواهد بود. واضح است که هزینه طراحی یک نمایشگر و درج آن بر روی رسانه ملی بسیار کمتر از این رقم خواهد بود. به همین دلیل لازم است تا وزارت نیرو روش های ارتباطی خود را با مردم بیش از پیش تقویت کرده و به جای کلی گویی در کاهش مصرف برق، راهکارهای متناسب رسانه ای را برای مقابله با خاموشی برق در نظر بگیرد.
طرح گوی قرمز در شرکت ادیسون کالیفرنیای جنوبی
شاه حسینی با اشاره به اینکه کلایو تامپسون، مدیرعامل یک شرکت برقی تلاش های زیاد و خلاقانه ای را برای کاهش مصرف برق مشترکین شرکت ادیسون کالیفرنیای جنوبی انجام داده است، اظهار داشت: برخی از تلاش های وی مانند ایمیل و پیامک تاثیر چندانی بر رفتار مشترکین نداشته اما آنچه که بسیار موثر بوده است، استفاده از یک گوی هشدار توسط مشترکین بود. این گوی یک توپ کوچک کریستالی است که به مشترکین داده شده و زمانی که مشترکین بیش از اندازه برق مصرف میکردند، قرمز می شد. همچنین زمانی که مصرف انرژی به حالت طبیعی می رسید این گوی به رنگ سبز درمی آمد. این روش باعث شد تا مشترکین مصرف برق خود را در زمان اوج بار تا ۴۰ درصد کاهش دهند. عقیده تامپسون بر این است که بزرگترین مشکل انرژی در نامرئی بودن آن است و باید انرژی را برای مشترکین مرئی کرد. در واقع نبوغ این گوی در این است که مصرف انرژی را قابل رویت می کند.
وی تصریح کرد: نمونه خلاقانه این موارد بسیار زیاد است. به طور مثال شرکت دی آی وای کیوتو، دستگاهی به نام واتسون را به فروش می رساند که در این دستگاه میزان مصرف و هزینه برق برای کاربر مشاهده می شود. شکل زیر نمونه ای از این دستگاه را نشان می دهد. استفاده از این دستگاه نیز بر رفتار مشترکین بسیار موثر بوده است.
این کارشناس انرژی ادامه داد: همچنین مطالعات بسیاری در زمینه تاثیر شکل قبوض برق بر مصرف مشترکین نیز انجام شده که نشان می دهند استفاده از محتوا و شکل مناسب قبض برق می تواند در میزان مصرف برق بسیار موثر باشد. در یک کار پژوهشی که بر روی بیش از ۱۷۵ هزار مشترک در آمریکا و توسط شرکت Opower انجام شد نشان داد که استفاده از شکلک مناسب، مقایسه مصرف برق مشترک با سایر مردم و درج یک پیام مناسب بر روی قبوض برق توانست تا ۷ درصد مصرف برق را کاهش دهد. نمونه ای از محتوای قبض برق این پژوهش در شکل زیر آورده شده است.
به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به مطالب فوق ضروری است تا مسئولان وزارت نیرو به جای کلی گویی برای مقابله با بحران برق، اقدامات عملی و کاربردی را در دستور کار قرار دهد. راهکارهایی که هرچند هزینه بسیار کمی دارند اما به میزان قابل توجهی بر کاهش مصرف برق موثر هستند. البته تذکر این نکته نیز ضروری است که اگر تعرفه برق به خصوص برای مشترکین پرمصرف افزایش یابد، تاثیر این قبیل راهکارها نیز چند برابر خواهد شد. در نتیجه ضروری است تا سبدی متنوع از راهکارهای قیمتی و غیرقیمتی اتخاذ و برای مقابه با بحران برق استفاده شود.
